Summary
Biologie samenvatting H7 evolutie
- Course
- Level
Samenvatting van Nectar biologie (4e editie) over hoofdstuk 7 evolutie. Voor 4VWO.
[Show more]
Seller
Follow
ninevanlierop
Content preview
Biologie samenvattingH7 Evolutie
BINAS 25A, 93D3
7.1 Ontstaan van de mens
Schepping en evolutietheorieën
Creationisme: een bovennatuurlijke schepper (God) heeft alles gemaakt. Het sloot heel lang
het denken over evolutie uit. Dat merkte je ook in de paleontologie, de wetenschap die
fossielen bestudeerd.
Catastrofetheorie: een grote natuurramp was de oorzaak dat alle levende organismen in het
getroffen gebied stierven, er kwamen nieuwe organismen met andere fossielen.
Lamarckisme was een eerste evolutietheorie. Lamarck zag dat fossielen uit verschillende
afzettingslagen overeenkomsten in bouw vertonen. Lamarck ging er over uit dat als een
organisme tijdens zijn leven een aanpassing ontwikkelde, het organisme deze aanpassing
doorgaf aan zijn kinderen.
Darwin kwam met een evolutietheorie die zich baseerde op selectiedruk die uitoefent op
overlevingskansen. Volgens Darwin ‘the struggle for life’. Darwin spreekt over survival of the
fittest. De best aangepaste (door mutaties) zullen het langst leven en de meeste
nakomelingen krijgen. Zo ontstaan er nieuwe soorten.
Darwin kende de erfelijkheidswetten van Mendel niet. Toen die wetten kwamen ontstond de
neodarwinistische theorie: door de ontdekking van DNA en mutaties krijgt de evolutietheorie
moleculaire onderbouwing.
Theorieën over de evolutie van de mens
Het Afrikaanse continent begon te scheuren waardoor er in het oosten van bos naar savanne
werd gegaan. Dit gaf verschillende selectiedruk. In het oosten ontstonden waarschijnlijk de
moderne mens omdat de organismen zich moesten aanpassen aan de savanne.
Wetenschappers halen veel informatie uit schedels en skeletbouw. Vooral informatie over
het hersenvolume, de leefwijze (fossiele vondsten gereedschappen) en het voedsel
(tanden) wordt gebruikt.
Een stap van de ontwikkeling was het lopen op twee benen, bipedie, dit had voordelen in de
savanne. De handen kwamen vrij voor voedsel en wapens. De hersenen ontwikkelden zich
parallel aan de mogelijkheden van de handen.
Het begon in Afrika
De meeste wetenschappers gaan uit van de ‘out of Africa’-hypothese (de moderne mens is
ontstaan in Afrika). De manier waarop de mens de aarde heeft gekoloniseerd is nog
onduidelijk. Om hier duidelijkheid over te krijgen hebben wetenschappers DNA van
verschillende bevolkingsgroepen vergeleken. Door verwantschap in kaart te brengen leiden
ze de migratiepatronen af waarmee hun voorouders de wereld hebben bevolkt.
Onderzoekers delen mensen op grond van overeenkomst in haplotype in een haplogroep. Via
het DNA op het Y-chromosoom leiden ze de herkomst af van de Y-chromosomale Adam
(mannelijke voorouder). De herkomst van de mitochondriale Eva (vrouwelijke voorouder)
leiden ze af van het mitochondriaal DNA (mtDNA). Via mtDNA hebben wetenschappers af
kunnen leiden dat de mens uit Afrika komt en hoe lang geleden.
, 7.2 Ontstaan van nieuwe soorten
De omgeving selecteert
Voor de evolutietheorie merkte Darwin op dat variatie in eigenschappen tussen
soortgenoten belangrijk is. Na Darwin ontdekten wetenschappers dat mutaties in het DNA
en recombinatie van erfelijk materiaal door geslachtelijke voortplanting voor die grote
variatie zorgt.
Samen evolueren
Een mutatie kan een voordeel en nadeel hebben. Vaak ontstaat er een soort evenwicht
tussen eigenschappen. Zo’n evenwicht kan ook ontstaan na een evolutionaire
‘wapenwedloop’ tussen twee soorten, want de populatiegrootte van de ene soort verandert
door de andere, waardoor er weer betere eigenschappen bijkomen en daardoor weer
selectiedruk komt voor de eerste soort: co-evolutie.
Gesplitste populaties
Allopatrische soortvorming: evolutie van soorten door het splitsen van een populatie door
een barrière. Bij de verschillende populaties is verschillende selectiedruk. Bij het opheffen
van de barrière kunnen de verschillen na de selectiedruk zo groot zijn dat er twee soorten
zijn ontstaan.
Sympatrische soortvorming: evolutie van soorten doordat individuen binnen hetzelfde
gebied zich uitsluitend voortplanten binnen een kleine deelgroep. Dit is een gevolg van
seksuele selectie.
Selectie(druk) door mensen
Mensen zijn planten en dieren gaan domesticeren. Ze zijn het gaan fokken tot de gewenste
eigenschappen. Het fokken van rassen heet klassieke veredeling.
Kunstmatige selectie: klassieke veredeling, het creëren van nieuwe ecosystemen, jacht en het
introduceren van nieuwe soorten in een nieuwe omgeving.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ninevanlierop. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.34. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62555 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now