Summary
Samenvatting bioligie H12 hormonen
- Course
- Level
Samenvatting van Nectar biologie (4e editie) over hoofdstuk 12 hormonen. Uit 5VWO.
[Show more]
Seller
Follow
ninevanlierop
Content preview
Biologie H12 hormonen12.1 De aanmaak van hormonen BINAS 89A
Veranderingen in je leven
Hormonen: signaalstoffen in je lichaam die via het bloed naar cellen gaan.
Endocriene klieren: ze geven hun producten af aan het inwendige milieu, het bloed en via
het bloed aan weefselvloeistof, cellen en lymfe. Zoals hormoonklieren.
Exocriene klieren: ze geven hun producten aan het uitwendige milieu, zoals je huid of in de
darm. Zoals zweet- en verteringsklieren.
Hormonen komen zo in heel je lichaam. Alleen de cellen met passende receptoren reageren,
de doelwitcellen bevinden zich in doelwitorganen en -weefsels. Door hun reactie veranderen
lichaamsprocessen.
De centrale hormoonklier
De coördinatie van alle processen in je lichaam gebeurt via de centrale hormoonklier: de
hypofyse. Vanuit de hypothalamus (hersenen) ontvangt de hypofyse informatie over je
lichaam. De hypofyse zet andere hormoonklieren aan tot actie. De hypofyse is dus de
verbinding tussen je hersenen en hormoonstelsel.
De hypofyse bestaat uit twee delen: de neurohypofyse (achterkwab, zenuwweefsel met
uitlopers neuronen hypothalamus) en de adenohypofyse (voorkwab, klierweefsel). De twee
werken nauw samen.
Hersenen en hypofyse
Lage bloeddruk? → Neuronen in de hypothalamus maken het neurohormoon ADH → ADH in
neurohypofyse → ADH in bloed → bloedvaten trekken samen en minder stoffen worden
afgegeven → bloeddruk stijgt. Dit geldt ook voor oxytocine.
Ook de adenohypofyse kan zo gestimuleerd worden. Synapsen uit de hypothalamus geven
releasing-hormonen (RH’s) af aan het bloed, waarna ze in de adenohypofyse komen. Zoals
FSH-RH wat in de adenohypofyse FSH wordt.
Weer andere neuronen in de hypothalamus geven inhibiting-hormonen (IH’s) af, ze remmen
de productie door de hypofyse.
Regelen van hormoonconcentraties
Hormoonconcentraties worden geregeld via negatieve terugkoppeling. Voorbeeld eisprong:
- FSH uit de hypofyse zorgt voor groei en ontwikkeling van follikels.
- Follikels maken het hormoon oestradiol (oestrogeen).
- Stijging oestradiol zorgt voor afgifte LH door de hypofyse, waarna de ovulatie volgt.
- Na de ovulatie ontstaat uit de rest van de follikel het gele lichaam, wat oestradiol en
progesteron maakt. Beiden remmen de afgifte van FSH-RH door de hypothalamus en
FSH door de hypofyse.
Maar hormoonconcentraties gaan ook ooit met positieve terugkoppeling: zoals oxytocine
doordat de baby tijdens een bevalling op de baarmoeder drukt.
Plantenstoffen en oestrogenen
Stoffen via voeding kunnen binden aan membraanreceptoren voor hormonen. Zoals
genisteïne uit soja wat dezelfde reactie kan oproepen als oestradiol. Zo verandert je lichaam.
, 12.2 Reacties op hormonen
Stapsgewijze invloed van hormonen
Om te groeien maakt je hypothalamus GHRH, de hypofyse maakt hierdoor GH wat deling van
kraakbeencellen stimuleert. Maar GH werkt via de lever (hormoonklier). Uit de lever komt
IGF. Dit zorgt in je kindertijd voor groei. Maar na de puberteit verdwijnen de groeischijven
waarop het werkt. Toch blijft GH in je bloed want het zorgt bijv. dat vetcellen vet afbreken.
Bij stress komt uit de hypothalamus CRH → de hypofyse geeft hierdoor adrenocorticotroop
hormoon (ACTH) af → de bijnierschors geeft hormonen zoals cortisol (stressreactie).
Receptoren voor hormonen BINAS 89B
Hormonen werken alleen op doelwitcellen met de juiste receptoren. Herkenning:
- Hydrofobe steroïdhormonen (geslachtshormonen), gemaakt uit cholesterol, gaan
door het celmembraan → hechten aan receptoren in het grondplasma van de cel. →
Het hormoon vormt met een eiwitreceptor een hormoon-receptor-complex → dit
activeert DNA → dit wordt RNA wat een nieuw eiwit wordt.
- Tyrosinehormonen zijn ook hydrofoob. Ze bereiken doelwitcellen op 2 manieren:
Net zoals een steroïdhormoon binden aan receptoren in grondplasma.
Receptoren binden in het celmembraan (adrenaline).
- Peptidehormonen binden aan een receptor in het celmembraan, zoals adrenaline.
Signaalstoffen in de cellen
De receptoren van adrenaline en peptidehormonen veranderen van vorm als er hormonen
aan koppelen. Aan de binnenkant van het celmembraan is een reactie: een G-eiwit koppelt
GTP (energie) aan de receptor → cascade van reacties → een secundaire boodschapper
ontstaat (hormoon = primaire boodschapper) → met de boodschap vormt dit verbinding met
het molecuul wat actie gaat uitvoeren. Secundaire boodschappers zijn cAMP, NO, Ca2+. Zij
kunnen meerdere doelwitmoleculen hebben.
Signaalstoffen in weefsels
Als je een wond hebt zijn er signaalstoffen, groeifactoren, die zorgden dat buurcellen gaan
delen. DNA-synthese en celdeling volgen: de huid herstelt.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ninevanlierop. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75759 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now