ROUW- EN VERLIESBEGELEIDING
In deze samenvatting staat de verplichte
literatuur van het vak rouw- en
verliesbegeleiding van de keuzecursus
verdieping in de palliatieve zorg. Veel
succes!
Lara Bos
GKO-PALLIAT-17
,Inhoud
Verlies ...................................................................................................................................................... 2
Belangrijke competenties ........................................................................................................................ 3
De levensjas ............................................................................................................................................. 4
Cirkel van verlies...................................................................................................................................... 4
Het transitiemodel .................................................................................................................................. 5
Het transitieproces bij verlies.................................................................................................................. 7
Het biopsychosociale uitgangspunt en de aandachtsdriehoek ............................................................. 10
De neurowetenschappelijke grondslag ................................................................................................. 12
De sociaal-wetenschappelijke grondslag .............................................................................................. 12
KERN ...................................................................................................................................................... 13
Sociale netwerk en Verliessupport........................................................................................................ 16
Stichting STEM ....................................................................................................................................... 24
Spirituele zorg........................................................................................................................................ 25
Cultuursensitieve palliatieve zorg ......................................................................................................... 28
Palliatieve zorg in de VGZ ...................................................................................................................... 30
Palliatieve zorg in de psychiatrie ........................................................................................................... 33
Palliatieve zorg voor mensen met een niet-westerse achtergrond ...................................................... 35
Palliatieve zorg voor kinderen ............................................................................................................... 37
1
,Verlies
Soorten verlies:
• Dood gerelateerd (relatie subject-subject is voorgoed verbroken) / niet dood
gerelateerd (echtscheiding en gezondheid achteruitgang, veel onduidelijkheid en
onzekerheid)
• Permanent (dood, amputatie en verwoesting) / tijdelijk (chronische ziekten met goede
en slechte perioden en vermissing)
• Tastbaar (verlies dat de buitenwereld kan zien) / onzichtbaar (verlies dat de
buitenwereld niet kan zien, zoals een miskraam of conflicten binnen een familie)
• Primair (lichamelijke functie of directe van jou) / secundair (gevolgen van het primaire
verlies of bijvoorbeeld verlies moeder vriendin, niet direct jouw verlies maar wel
indirect)
• Partieel (betrekking op één facet) / meervoudig (betrekking op meerdere facetten)
• Oud / nieuw / toekomstig (het tijdstip waarop het verlies plaatsvindt, vormt
bijvoorbeeld je toekomstbeeld)
• Geanticipeerd (vooraf op kunnen instellen) / schokkend (plotseling en onverwacht
verlies, shockerend)
• Reactief (niet zelf bij betrokken, hoor je via via) / participerend (wel zelf bij betrokken)
• Overgangsverlies (gekoppeld aan natuurlijke levensovergangen) / incidenteel (staan
op zichzelf en zijn niet gekoppeld aan natuurlijke levensovergangen, kunnen ervoor
zorgen dat je naar een volgende levensfase gaat: idiosyncratische overgang)
Elk verlies is anders:
• Mate van ingrijpen in het leven.
• Mate van op de voorgrond staan.
• Moment in levensloop waarop verlies zich voordoet.
• Mate waarin het verlies wordt verwacht.
• Actieve betrokkenheid.
2
, Rouwtaken
Uitgangspunten in verlieskunde:
• Verlies is inherent aan ons leven en verliesverwerking is een transitieproces.
• Mensen hebben enorm veel veerkracht en kunnen verder leven na ingrijpende
verliezen.
• Verliesbegeleiders moeten gericht zijn in hun houding op het helpen doormaken van
dit transitieproces (de ander in staat stellen zijn overgang van de oude naar de
nieuwe situatie te maken).
Belangrijke competenties
Communicatie:
De verpleegkundige pz communiceert met de zorgvrager en diens naasten om de kwaliteit
van palliatieve zorg te waarborgen.
• communicatietechnieken in de begeleiding van de zorgvrager en diens naasten en
biedt zich aan als intermediair bij gestoorde communicatie in de palliatieve fase;
• beleving van verdriet, verlies en rouw, relationele en communicatieve problemen;
• herkennen van signalen bij verstoorde rouwprocessen en risicogroepen;
Professionaliteit:
De verpleegkundige pz handelt ethisch en integer volgens professionele standaarden.
• haar professionele houding in de palliatieve zorg ten aanzien van afstand en
betrokkenheid. Het besef van de eigen beroepsmatige en persoonlijke geschiedenis
(bijvoorbeeld in het omgaan met macht en machteloosheid, respect voor anderen en
respect voor eigenwaarde) en het effect daarvan op de professionele
beroepsuitoefening en het persoonlijk welzijn;
Samenwerken:
• Palliatieve zorg is altijd multidisciplinair.
• Partner zijn van arts tijdens slecht nieuws gesprekken.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lararikje. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.07. You're not tied to anything after your purchase.
