Samenvatting
Samenvatting Stress, gezondheid en ziekte
- Vak
- Instelling
- Boek
Samenvatting van Stress, gezondheid en ziekte op basis van de colleges, het boek en de reader
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 58 pagina's
Voorbeeld 4 van de 58 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Meer samenvattingen voor studieboek
-
WHY ZEBRAS DON'T GET ULCERS BY ROBERT M. SAPOLSKY
-
Stress, Health and Disease (IBP) - Summary (Book and Lectures!)
-
Why Don't Zebras Get Ulcers? -Stress and Health
4 beoordelingen
Door: mariekevanderkooi • 4 jaar geleden
Door: berendvanvugt • 4 jaar geleden
Door: tarabhaggoe • 4 jaar geleden
prima samenvatting
Door: rieuwert • 5 jaar geleden
Verkoper
Volgen
marenthevh
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Stress, gezondheid en ziekteHoorcollege 1 6 september 2018
Inleiding: stressrespons en evolutie
Sapolsky H1, H2 en H3
Reader H1
Hoofdstuk 1: Wat zijn de basisprincipes van het menselijk functioneren?
Wat is stress?
Stressor = elke mogelijke bedreiging van psychobiologische doelen,
hetgeen dat het evenwicht verstoort.
Stressrespons / stress = adaptieve psychobiologische reactie op
stressor / toestand van lichamelijk of psychologische spanning die ontstaat
doordat een bestaand evenwicht neigt te veranderen
Stressresponsen
o Psychologisch
Negatieve emoties (boosheid, angst, depressie)
Gespannen
Onzeker
Waakzaamheid
Verwardheid
Paniek
o Lichamelijk
Hartkloppingen
Zweten, kippenvel
Spieren spannen
Sneller ademhalen
Droge mond
Trillen
Koude vingers
Misselijkheid, diarree etc
Flauwvallen
Licht/verstoorde slaap
Dingen als live events, daily hassles, werkstress etc kunnen invloed
hebben op lichamelijke ziekten
o Kanker
o Hart- en vaatziekten
o Diabetes
o Etc.
Het lichaam is constant bezig om een staat van homeostase te bereiken
o Volledige balans van het lichaam
o Stressoren halen een lichaam uit homeostase
Er zijn verschillende optimale levels voor het lichaam, afhankelijk van wat
je aan het doen bent
, o Optimale hartslag ligt lager wanneer je slaapt dan wanneer je sport
Er zijn meerdere manieren waarop je de optimale staat voor je lichaam kan
bereiken
Allostase is het proces dat zorgt dat de hersenen veranderingen in het
hele lichaam teweegbrengen.
Verloop van stress
Stressvolle situatie/prikkel (stressor) → inschatting (appraisal) maken
van de situatie/prikkel
o Negatieve inschatting (stressor wordt als stressvol ervaren) → acute
stressrespons.
Men probeert tegelijkertijd met de situatie om te gaan
(coping). Wanneer de coping niet voldoende verlichting van
de stress geeft zal de acute stressrespons leiden tot een
chronische stressrespons.
Chronische stressrespons kan leiden tot lichamelijke schade
of verlaagde weerstand, kan uiteindelijk leiden tot een
organische ziekte (door verlaagd immuunsysteem, door
ziekteverwekkers).
Chronische stressrespons kan ook leiden tot psychische
klachten en subjectieve somatische klachten.
Bij ervaring van stress moeten de spieren harder werken en het hart
sneller kloppen
Biologische stresstheorie
Cannon (1932)
o Psychologische dreiging → fightflight response (snelle reactie
adrenaline)
Stress respons is functioneel (vooral in de dierenwereld).
Door adrenaline ben je sneller, scherper en vergroot je je
overlevingskansen.
In de huidige samenleving is deze stressrespons echter niet
nuttig.
Er wordt niks met de stressrespons gedaan.
Een acute stressrespons kan indirect leiden tot een organische ziekte.
Er is empirisch bewijs dat stress ziekte kan veroorzaken.
Chronische stress komt alleen bij de mens voor, niet in de natuur
Kortdurende stress is meestal functioneel, langdurige stress niet.
General adaption syndrome (GAS) (Selye, 1956).
o Stressrespons is een non-specifeke respons op fysieke en
psychologische dreiging
o Hetzelfde stressrespons kan ontstaan door zowel fysieke als
psychologische dreiging
o Stressrespons is fylogenetisch oud: het is in grote mate hetzelfde
voor alle diersoorten en volgt dezelfde biologische routes. Gevolgen
, De functie van stress is nog steeds het wegnemen van
dreiging of ontvluchten
Typisch menselijke stress heeft via oude biologische routes
efect op het lichaam
Efect van stress op lichaam van dier en mens ook nog steeds
door dezelfde basale psychologische factoren.
o Stadia, gereguleerd door cortisol.
Alarm stage: er ontstaat een fght-or-fight respons. Als
dreiging niet verdwijnt →
Resistance stage: onderdrukking van het immuunsysteem,
spijsvertering vertraagd en het hartritme verhoogd. Als dit
stadium aanhoudt ontstaat er chronische stress. Dit stadium
kan leiden tot een ziekte.
Exhaustion stage: middelen/hormonen zijn op en er volgt
een ziekte of de dood. Wordt in werkelijkheid bijna nooit
bereikt.
Psychologische stresstheorie
Richt zich op het (verkeerd) inschatten van situaties of stressors en op het
copinggedrag.
Het efect van stress op het lichaam van mens en dier ontstaat door
dezelfde basale psychologische factoren.
Stressor-dimensies
o Aversiteit (aard van dreiging)
Fysiek: direct door kou, hitte, toxinen, infecties, bloeding,
geweld, honger, dorst, uitputting, slaapdeprivatie etc.
Psychologisch: waargenomen bedreiging van fysieke
integriteit en psychosociale integriteit (zekerheid/veiligheid,
verbondenheid/intimiteit/seks, autonomie/prestige/status).
o Oncontroleerbaarheid/onvoorspelbaarheid: de mate waarin dit
wordt ingeschat is van groot belang voor de stress die ervaren
wordt.
o Duur
Yoked control experiment
o Twee ratten krijgen allebei elektrische schokken
o Eén rat kan de elektrische schok uitzetten door op een hendel te
drukken, de andere rat niet.
o Rat 1 ervaart minder stress dan rat 2, omdat rat 1 controle heeft
o Hetzelfde geldt wanneer rat 1 op een vast interval schokken krijgt,
terwijl rat 2 op random momenten (maar evenveel) schokken krijgt.
o Rat 2 ervaart meer stress omdat die geen voorspelbaarheid ervaart.
o De hulpeloosheid van rat 2 leidt uiteindelijk tot een depressie.
Bij oncontroleerbare stress in de vroege levensfasen kunnen langdurige
veranderingen optreden
o Lage serotonine niveaus
o Levenslang hoge cortisol-reactiviteit
, Structurele veranderingen door oncontroleerbare stress in vroege
levensfasen
o Overgevoelige systemen met vertraagd herstel
Respons-patronen
o Vechten, vluchten, vrees (angst, waakzaamheid)
Doel: inspanning om controle te verkrijgen
Emoties: boosheid, angst en waakzaamheid
o Opgeven
Doel: conserveren van energie, terugtrekken
Emoties: hulpeloosheid, hopeloosheid, depressie
Omgevingsstresstheorie
Aversiteit en duur richten zich op de eigenschappen van de stressor zelf
Duur is van belang voor de stress die ervaren wordt.
Aversiteit bepaalt de aard van de dreiging
o Directe/fysieke dreiging: kou, hitte, infecties, geweld
o Psychologisch: waargenomen dreiging
Defense mechanism
o Wordt ingezet wanneer men de controle over stressors dreigt te
verliezen.
o Doel is om controle terug te krijgen door middel van inspanning
Boosheid/vechten
Angst/vluchten
Waakzaamheid
o Deze negatieve emoties zijn gericht op een actietendens
(fysiologische voorbereiding)
Defeat mechanism
o Wordt ingezet wanneer de controle over de stressor al verloren is
o ‘opgeven’
o Doel: energie besparen door terugtrekking
o Hulpeloosheid, hopeloosheid en depressie
Hoofdstuk 2: Wat gebeurt er in het lichaam tijdens stress?
Fysiologie
Autonoom zenuwstelsel (onderdeel perifeer zenuwstelsel)
o Reguleert organen die onvrijwillig functioneren
o Bestaat uit sympathisch en parasympatisch zenuwstelsel
Werken antagonistisch van elkaar.
Sympathisch: actie
Parasympatisch: rust
Hersenen sturen een signaal van dreiging naar de hypothalamus → zorgt
voor tweedelige stressrespons
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marenthevh. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor $5.16. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 76669 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen