Samenvatting Taal en Theorie 2
College 1
Descriptieve grammatica : beschrijven, inventariseren en systematseren van taalgebruik en regels.
Geen waardeoordeel, maar waarnemingen.
Prescriptieve grammatica (normatief): voorschrifennregels voor een juist taalgebruik
(Standaardnederlands)
College 2
Hoe breid je je woordenschat uit?
Ontlening (goal, keeper)
Urschöpfung: een woord bedenken uit het niets (Bijvoorbeeld: epibreren)
Betekenisverandering (Bijvoorbeeld: vet)
Woordvorming (Bijvoorbeeld: afeidingen oals het woord incompetent. Samenstellingen
oals het woord rug ak)
Leenwoord: woord ontleend aan een andere taal en soms niet meer als odanig herkend
(voorbeelden: bureau, kelder)
Eenmalige ontlening/neologisme (Bijvoorbeeld: ramptoerisme)
Leenvertaling/Barbarisme: overgenomen leenwoorden die in strijd ijn met de regels van de taal,
vaak te leterlijk vertaald
Soorten leenvertalingen/barbarisme:
Germanisme middels i.p.v. door middel van
Anglicisme: sale i.p.v. uitverkoop
Gallicisme: duur kosten i.p.v. duur ijnnveel kosten
Frisisme
Leensamenstelling: samenstelling van een leenwoord + woord (laptoptas)
Codewisseling: term voor een vorm van taalmenging, waarbij gesprekspartners schijnbaar
willekeurig van de ene op de andere taal overschakelen.
Interferentie: Het ten onrechte toepassen van bepaalde regels op een taal die bij een andere taal
horen. Bijvoorbeeld: I went yesterday to the pool. i.p.v. Yesterday I went to the pool.
Morfeem: kleinst betekenis dragende element.
Geleed morfeem: woord met meerdere delen. Voorbeeld: onjuistheid
Ongeleed morfeem: woord heef maar één deel vrije morfeem. Voorbeeld: juist
Ongemotiveerd morfeem = arbitrair: Je kunt niet opmaken wat het betekent. Willekeurig. (stoel)
Gemotiveerd morfeem: Je kunt wel opmaken wat het betekent. Voorbeeld: onomatopee(piep,
kwaak) maakt echt dat geluid. Samenstelling is ook een gemotveerd morfeem. Voorbeeld: rug ak
Synoniem voor afeiding = defvatie
Soorten aff:
Preff: een aff aan het begin van een woord. Bijvoorbeeld on- van onjuist
Suff: een aff aan het eind van een woord. Bijvoorbeeld 8heid van juistheid
Inff: een aff in het midden van een woord. Bijvoorbeeld 8fucking in het woord fan-fucking-tasitc
Een samenstelling is rechtshoofdig. De kern van het woord it aan de rechterkant.
Dit is compositioneel
, Bindfoneem: verbindingsklank. De 8s en 8en . Voorbeelden: honger s noodn paard en bloem
Analogie: het elfde als. Veel woorden worden op de elfde manier gevormd
Voorbeelden: Spreken-spreker, appen- apper
Transitieve werkwoorden/overgankelikke werkwoorden: werkwoorden waar een lijdend voorwerp
in moet. Bijvoorbeeld: geven(wat geef je), maken(wat maak je?)
Intransitieve werkwoorden/onovergankelikke werkwoorden: werkwoorden onder LV
Pseudo-transitieve werkwoorden: werkwoorden met en onder LV. Voorbeeld: Roken (wat rook je?)
PRODUCTIVITEIT: een woordvormingsproces dat vaak voorkomt
Voorbeelden: In- en 8baar ijn bijvoorbeeld producteve affen
SAMENSTELIING met Nomen, Verbum, Adjectvum
N+N
A+N
V+N
N+A
IMPLICIETE TRANSPOSITIE/CONVERSIE: vorm van het woord blijf het elfde, maar de woordsoort
verandert
Adk wit V ik wit de muur.
N fiets V Ik fiets.
SPLINTERS: woord- of morfeemdelen die een nieuw woord vormen
Voorbeeld: Digi + beet
AFKAPPINGEN: lesbo, doc,
ACRONIEMEN (leterwoorden): HEMA, mavo, VPRO, ANWB
Scheidbaar samengestelde ww
Voorbeelden: Opbellen, ingrijpen, uitstappen
Niet scheidbaar samengestelde ww
Voorbeelden: Ondervragen, mislukken, achtervolgen
Input (basiswoord) en Output (resultaat van woordvormingsproces)
Input juist, output onjuist
College 3
Elke taal deelt de wereld in andere concepten in.
Daardoor ien sprekers van verschillende talen de wereld ook verschillend.
De Sapir-Whorfypothese: stelt dat de specifieke taal die we spreken invloed heef op de manier
waarop we denken over de werkelijkheid.
Semiotische driehoek:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller harmannadykstra. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.