Handboek Nederlands als tweede taal in het volwassenenonderwijs
Samenvatting voor het vak Taalverwerving en NT2. Eerste periode, jaar 2 Lerarenopleiding Nederlands voltijd.
Handboek Nederlands als tweede taal in het volwassenenonderwijs: hoofdstuk 1, 2 en 5
Taalkunde in de tweede fase van het vwo: hoofdstuk 3
Nederlands als tweede taal in het basisonderwijs: ...
handboek nederlands als tweede taal in het volwassenenonderwijs
taalkunde in de tweede fase van het vwo
nederlands als tweede taal in het basisonderwijs
Connected book
Book Title:
Author(s):
Edition:
ISBN:
Edition:
Written for
Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HAN)
Lerarenopleiding 2e graad Nederlands
Taalverwerving en NT2
All documents for this subject (1)
1
review
By: tessjansen2001 • 5 year ago
Seller
Follow
evazuidema
Reviews received
Content preview
Taalverwerving en NT-2
Handboek Nederlands als tweede taal in het volwassenenonderwijs:
hoofdstuk 1, de context van tweedetaalverwerving en tweedetaalleren
1.1: inleiding
Moedertaalsprekers van het Nederlands zijn ‘native speakers’.
Taalvaardigheid wordt bevorderd door contacten, door aanpassing
moedertaalsprekers en door onderwijs.
Onder T2-verwerving wordt het verwerven van een taal nadat de moedertaal al
verworven is verstaan. Dit is waarbij vóór die leeftijd begonnen wordt met de
verwerving van een T2, gebeurt dat grotendeels parallel aan de verwerving van
de moedertaal. Men spreekt dan van simultane taalverwerving. Als iemand de T2
begint te leren wanneer de moedertaal al redelijk wordt beheerst, wordt
gesproken van successieve taalverwerving.
De begrippen eerste taal en tweede taal hebben betrekking op de volgorde
waarin de taal geleerd wordt, niet op de mate waarin het beheerst wordt.
Er zijn twee manieren waarop een T2 kan worden verworven (al dan niet een
combinatie van beide).
• Ongestuurd(/natuurlijk): wanneer iemand een T2 oppikt, zoals een jong
kind zich zijn moedertaal eigen maakt. Ze zijn afhankelijk van het
taalaanbod en hun T2-omgeving.
• Gestuurd: wanneer iemand een T2 leert via onderwijs of met behulp van
lesmateriaal. Voor deze gestuurde variant wordt ook wel de term T2-leren
gebruikt.
Het begrip T2 wordt soms ook gebruikt voor vreemdetaalverwerving: iemand
leert een taal die geen omgangstaal is in de gemeenschap waarin hij zich
bevindt.
De structuur van taalverwerving heeft een sterk universeel karakter: de volgorde
waarin mensen met verschillende taalachtergronden kenmerken van een taal
leren en de fouten die ze daarbij maken, vertonen opmerkelijke overeenkomsten.
Daarentegen verschilt het tempo van taalverwerving per individu.
1.2: het proces van tweedetaalverwerving
Imitatie en transfer:
Taalleren werd gezien als gewoontevorming, waarin imitatie en
reinforcement (bekrachtiging) een belangrijke rol spelen. Taal wordt
verworven door imitatie en door het oefenen en bekrachtiging (‘Ja
goedzo!’). De theorie voorspelt dat transfer zal optreden van T1-gewoontes
naar de nieuw te leren T2-gewoontes. Er werd vrij algemeen aangenomen
dat de invloed van de eerste taal op hun T2-uitspraak goed te horen was.
Maar ook de woordenschat en zinsbouw in de tweede taal zouden sterkt
door de eerste taal beïnvloed worden. Het maken van fouten onder invloed
van de eerste taal (‘negatieve transfer’) wordt interferentie genoemd (=
interferentiehypothese / transferhypothese). Het in kaart brengen van de
contrasten in het T2-onderwijs heet contrastieve analyse. Als talen veel op
elkaar lijken, ligt transfer minder voor de hand.
Creatieve constructie en ontwikkelingsvolgorde:
Er werd vooral gekeken naar de creatieve vermogens van de leerder zelf
en de overeenkomsten tussen eerste- en tweedetaalverwerving. Het niet
vervoegen van werkwoorden en weglaten van voorzetsels in de eerste
stadia van verwerving, zijn karakteristieke fouten voor T2-verwervers,
ongeacht hun achtergrond/moedertaal. Dit noemen we
ontwikkelingsfouten of intralinguale fouten en worden beschouwd als
Pagina 1 van 13
, Taalverwerving en NT-2
noodzakelijke stappen in het taalverwervingsproces. Deze fouten vormen
de kern van de creatieveconstructiehypothese. Deze fouten zijn in hoge
mate afhankelijk van de structuur van de doeltaal. Er worden onbewust
hypotheses over de regels gevormd (keekte, gevond, geloopt, vielde).
Hierin verschillen de processen van eerste- en tweedetaalverwerving niet
van elkaar: het zijn universele processen (=
universeletaalverwervingshypothese).
De tussenstappen in T2-verwerving worden aangeduid met de term tussentaal
(of interlanguage).
Bij het gebruiken van de taal, wordt er door een T2-spreker steeds hypotheses
gevormd. Deze worden tijdens het gebruiken ook weer aangepast. Bijvoorbeeld:
boeken, pennen eindigt op -en dus dat is dan bij sleutelen en dakken ook zo. (=
overgeneralisatie; de regel wordt toegepast in alle gevallen/taalregel te
algemeen opvatten en die te breed toepassen). Leerder heeft een actieve rol in
het verwerven van de taal, omdat hij zich steeds weer aanpast op wat hij hoort in
zijn omgeving.
Ervaring leert dat er bij volwassenen niet voortdurend progressie zit in de
vooruitgang. Vooral oudere T2-verwervers lijken op een bepaald moment niet
meer vooruit te gaan. Hun T2-verwerving stokt: sprake van fossilatie of stagnatie.
Het verschil tussen ouderen en kinderen zit het ook in de T2-omgeving.
Interactie en taalaanbod:
De rol van omgeving is heel groot. Met name de aard en mate van het
taalaanbod van de omgeving. Door interactie kunnen T2-leerders hun
hypotheses opstellen, uitproberen en bijstellen. Volgens de interactionele
benadering spelen het taalaanbod van en de interactie met
moedertaalsprekers een cruciale rol in het T2-verwervingsproces (“Daar
loopt een vos, hè? Wat doe ‘ie daar?” i.p.v. “Wat doet de vos?” of “Wie zou
me kunnen vertellen wat de vos in zijn schild voert?”). Het aanbod zou qua
moeilijkheidsgraad idealiter net iets boven het taalvaardigheidsniveau van
de T2-verwerver moeten liggen (er wordt vaak verwezen met i+1,
interlanguage+1).
Door interactie leren T2-leerders ook de taal. Je kunt tijdens een gesprek
met een T2-leerder door herhaling de T2-leerder verbeteren. Ook kun je
woorden aanvullen en de inhoud controleren. Als laatste kun je het aan het
eind nog kort samenvatten. Moedertaalsprekers zijn zich er niet van
bewust hoe snel ze praten, hoeveel idioom ze gebruiken en hoe
ingewikkeld hun zinnen zijn. Het wordt voor T2-leerders nog moeilijker
wanneer moedertaalsprekers incorrect Nederlandse spreken met hen (=
Foreigner Talk / FT). Hoe vaker T2-leerders gedwongen worden om T2 te
praten, hoe meer mogelijkheden ze hebben om de taal uit te proberen en
te oefenen.
• Spreektempo:
• Accentuering en topicalisatie. Accentuering is belangrijk voor de
interpretatie, omdat de geaccentueerde woorden makkelijker worden
opgepikt. Een ander vorm van benadrukken is topicalisatie. Het onderwerp
wordt dan afgezonderd, om duidelijk te maken waar het over gaat (“Het
station, waar kan ik dat vinden?” of “Vind je dat leuk, zwemmen?”).
• Eenvoudigere woordkeus en zinsbouw
• Herhaling en parafrase: wanneer een zin niet wordt begrepen is het
hulpzaam dat een zin op een net andere manier wordt herhaald. De
zogeheten informatiedichtheid van het taalaanbod wordt hiermee
geringer.
Pagina 2 van 13
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evazuidema. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.38. You're not tied to anything after your purchase.
