Summary
Samenvatting Biologie HAVO 5 thema 4 voeding
- Course
- Level
Biologie thema 4 voeding HAVO 5. Uitgebreide samenvatting van de stof uit het boek biologie voor jou. Bevat plaatjes om alles duidelijker te maken.
[Show more]
1 review
By: roxydebrouwer • 4 year ago
Seller
Follow
emmavalkenier
Reviews received
Content preview
H4, voedingParagraaf 1
Door te eten en drinken krijgen we de voedingsstoffen binnen waardoor ons lichaam
kan functioneren. Eten en drinken kan ook andere redenen hebben, bijv. omdat we
het lekker vinden of omdat het gezellig is (sociale gebeurtenis). Sommige mensen
gaan eten als ze verdrietig of gestrest zijn (emotioneel motief).
Paragraaf 2
Voedingsmiddelen alles wat je eet of drinkt. Voedingsmiddelen bevatten
voedingsstoffen. De zes belangrijkste groepen zijn:
- Eiwitten (proteïnen)
- Koolhydraten
- Vetten (lipiden)
- Water
- Mineralen (zouten)
- Vitaminen
Sommige voedingsstoffen worden als bouwstoffen gebruikt bij de vorming van cellen
en weefsels (delen van). Vooral voor groei en ontwikkeling en voor vervanging van
afgestorven cellen zijn bouwstoffen nodig.
Brandstoffen zijn voedingsstoffen die energie kunnen leveren. De energie is nodig
om te kunnen bewegen en de lichaamstemperatuur op peil te houden. Ook voor
groei, herstel en ontwikkeling is energie nodig. Een tekort aan een bepaalde
voedingsstof kan ziekte veroorzaken.
Eiwitten (proteïnen)
Eiwitmoleculen zijn opgebouwd uit een groot aantal aan elkaar gekoppelde
aminozuurmoleculen. In het verteringsstelsel worden eiwitmoleculen afgesplitst in
afzonderlijke aminozuurmoleculen die worden opgenomen in het bloed. Via het bloed
worden ze naar organen vervoerd. Daar worden ze in de cellen bij de eiwitsynthese
weer aan elkaar gekoppeld.
In eiwitten van de mens komen 20 verschillende aminozuren voor waarvan
volwassenen er 12 zelf kunnen maken. De 8 andere aminozuren moeten daarom in
het voedsel voorkomen essentiële aminozuren.
Eiwitten zijn belangrijke bouwstoffen van cellen en weefsels. Ook regulieren ze bijna
alle processen in een organisme. Ze zijn betrokken bij het transport van stoffen, bij
het overbrengen van signalen van de ene cel naar de andere en bij chemische
reacties. Aminozuren kunnen omgezet worden in glucose brandstof. Een
overschot aan eiwitten wordt ook omgezet in glucose. Bij dissimilatie van eiwitten
ontstaat ammoniak, dat omgezet wordt in ureum.
Koolhydraten
Koolhydraten zijn belangrijke brandstoffen in je lichaam. Als je 1 gram koolhydraten
verbrand komt er 17 kJ energie vrij. Door koolhydraten te eten kun je in het grootste
, deel van je energiebehoeften voorzien. Teveel koolhydraten worden omgezet in vet
en opgeslagen in je lichaam, een klein deel wordt omgezet in glycogeen.
Koolhydraten worden ingedeeld in monosachariden, disachariden en polysachariden.
- Zoete vruchten, jam, stroop en honing bevatten veel glucose, fructose
(monosachariden) en sacharose (een disacharide).
- Brood, aardappelen en rijst bevatten veel zetmeel (een polysacharide).
- Dierlijk voedsel bevat relatief weinig koolhydraten
Voedingsvezels stoffen die niet door enzymen uit het verteringsstelsel van de
mens worden verteerd. Dit zijn voornamelijk koolhydraten afkomstig uit de velwanden
van plantaardige voedingsmiddelen. Een deel wordt door bacteriën in de darmen
afgebroken. Voedingsvezels zorgen voor een verzadigd gevoel en ze bevorderen de
darmwerking en de stoelgang.
Vetten (lipiden)
Een vetmolecuul is opgebouwd uit een glycerolmolecuul en drie vetzuurmoleculen.
De vetzuren kunnen verzadigd of onverzadigd zijn.
- Een molecuul van een verzadigd vetzuur bevat het maximale aantal
waterstofatomen en heeft een rechte keten. Dierlijke vetten bevatten vooral
veel verzadigde vetzuren.
- Een molecuul van een onverzadigd vetzuur bevat niet het maximale aantal
waterstofatomen en heeft door een of meer dubbele bindingen geen rechte
keten. Voorbeelden zijn plantaardige oliën (maisolie, sojaolie, zonnebloemolie)
en vis.
Cholesterol is een vet dat voorkomt in celmembranen en in het bloedplasma. Het
meeste wordt aangemaakt door de lever. Een klein deel krijg je binnen via de
voeding. Verzadigde vetzuren bevorderen de afzetting van cholesterol tegen de
binnenwand van bloedvaten waardoor ze nauwer worden. Dit kan leiden tot hart- en
vaatziekten. Onverzadigde vetzuren kunnen ervoor zorgen dat dit minder wordt.
Hierdoor verminderd de kans op hart- en vaatziekten.
Vetten dienen vooral als brandstoffen in je lichaam. Bij verbranding van 1 gram vet
komt 38 kJ energie vrij. Het vet onder de huid heeft een warmte-isolerende functie.
Vetten kunnen ook als bouwstoffen dienen.
Water
Je lichaam bestaat voor 60% uit water. Water is een belangrijke bouwstof voor je
lichaamscellen en een oplosmiddel voor allerlei stoffen. Water is ook een
transportmiddel en speelt het een belangrijke rol bij de regeling van de
lichaamstemperatuur. Alle dranken, maar ook groente en fruit, bevatten veel water.
Mineralen (zouten)
Sommige mineralen worden gebruikt als bouwstoffen. In een normale en gezonde
voeding zitten voldoende minderalen, vaak teveel van natrium (via keukenzout). Ook
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emmavalkenier. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.34. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now