Verstandelijke beperking- definities en context
2.1 classificatie van intelligentieniveaus
De DSM typeert het begrip mentale retardatie als geestelijke achterstand en als
ontwikkelingsstoornis. Verwijst naar blijvende afwijking, waarbij met name de verstandelijke
vermogens achterblijven, vertraagd en onvoldoende ontwikkeld worden en niet boven een
bepaald verstandelijk ontwikkelingsniveau uitkomen. Begrip mentaal verwijst naar begrip
intelligentie en de statische verdeling van intelligentie in algemene populatie. Wordt ook wel
de normale verdeling genoemd. Uitslag lager dan 2 standaarddeviaties beneden het
gemiddelde (100) vormt het intelligentiecriterium om te spreken van een significante
beperking in de intelligentie: beperking in het verstandelijk functioneren. Bij interpretatie
van een IQ moet rekening worden gehouden met psychometrische kenmerken van de
gebruikte test. DSM-5 gebruikt termen mild, moderate, severe en profound. Deze zijn
gebaseerd op het adaptieve functioneren, dat zegt hoeveel ondersteuning er nodig is.
Een significante beperking van intelligentie wordt formeel vastgesteld aan de hand van het
IQ. Gemiddelde IQ is op 100 gesteld. Gemiddelde, normale intelligentie ligt tussen de 85-
115. Ook nog 130 en 70 worden gezien als normale devianten.
Tweede criterium: gelijktijdig aanwezige tekorten in of beperkingen van het huidige
aanpassingsgedrag, wil zeggen: of de persoon erin slaagt te voldoen aan de standaarden van
functioneren die bij zijn leeftijd verwacht kunnen worden binnen zijn culturele achtergrond.
Moet sprake zijn van problemen op ten minste 2 vlakken: communicatie, sociale participatie
en zelfstandigheid in de levensgebieden thuis, school, werk en samenleving.
Derde criterium: beperking moet ontstaan zijn voor het 18e levensjaar. De intellectuele en
adaptieve beperkingen moeten zijn ontstaan tijdens de ontwikkelingsperiode.
Bijzondere categorie is de ‘borderline mental retardation’. Licht verstandelijke beperking
wordt opgerekt met niveau zwakbegaafd als er sprake is van duidelijke sociale
aanpassingsproblematiek. Zonder deze problematiek spreken we van zwakbegaafd/ moeilijk
lerend. Deze vallen binnen de leerstoornissen, niet in DSM-5.
Wordt in de benadering van mensen met een beperking gewezen op een anomalie in de
Gausscurve. Leidt met name de organisch en syndroom bepaalde problematiek ertoe dat het
aantal mensen met een ernstige verst. Groter is dan volgens de theoretische normale
verdeling verwacht zou mogen worden.
De gewone uitlopen van de normale verdeling wordt familiaal bepaalde verst. Genoemd,
niet hetzelfde als erfelijk, omdat ook niet-erfelijke factoren zoals sociaal-culturele invloeden
een clustering van verschijnselen teweeg kunnen brengen, zonder dat er sprake is van
pathologie. Ook bij de onderkant is er niet per se sprake van pathologie. Een IQ onder de 70
is wel volgens de criteria een van de voorwaarden voor verst. Hoe lager het niveau> groter
de kans op pathologie. Feitelijk vertoont de IQ-curve een bimodale verdeling, waarbij de
kleine bobbel links, ook wel ‘pathological bump’ wordt genoemd, staat voor de invloed van
een complicerende factor: die van een pathologische ontwikkeling.
Er ligt dus extra mini-curve aan de linkerzijde van de populatieverdeling. Deze wordt
veroorzaakt door een meer dan verwacht voorkomen van lage intelligentiescores ten
gevolge van pathologie. In DSM-5 geen aandacht aan geschonken.
Begrip ontwikkelingsachterstand komt het dichtst bij het begrip retardatie. Wanneer er
sprake is van algemene ontwikkelingsachterstand in de verstandelijke ontwikkeling is dit
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anneroosdekorte. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.91. You're not tied to anything after your purchase.