Class notes
TVDS samenvatting
- Course
- Institution
Met deze samenvatting kom je goed op weg voor je tentamen!
[Show more]
Seller
Follow
lisa80
Content preview
Hoorcollege 1 Het politieke systeem - noodzakelijk maar kwetsbaarOstrom: probleem → sommige goederen zijn moeilijk uitsluitbaar. zoals de zee
- common pool resources: hoge mate waarin consumptie waarde onttrekt, hoge
moeilijkheid uitsluitbaarheid (visvijver)
- publieke goederen: lage mate waarin consumptie waarde onttrekt, hoge
moeilijkheid uitsluitbaarheid (dijken, kennis, brandweer)
- private goederen: hoge mate waarin consumptie waarde onttrekt, lage moeilijkheid
van uitsluitbaarheid (eten, kleding)
- tol goederen: lage mate waarin consumptie waarde onttrekt, lage moeilijkheid van
uitsluitbaarheid
Hoorcollege 2 Beteugeling van de Politieke Macht
er is een probleem van maatschappelijk vertrouwen.
→ gebrek aan informatie: welwillenden hoeven niet geinformeerd te worden. en er is
onzekerheid, er is altijd kans dat de ander niet meewerkt.
leap of faith: je vertrouwd iemand, maar je weet dat dat slechts een verwachting is. Iemand
kan je altijd in de maling nemen.
in kleine gemeenschappen zijn sociale normen duidelijker → meer vertrouwen in
kleine gemeenschappen dan in grote gemeenschappen
vertrouwen kan worden gestimuleerd, en free-riders moeten worden gestraft.
vertrouwen koesteren, want het komt te voet en gaat te paard.
POLITIEK = MACHT
de januskop van de staat: politiek is noodzakelijk maar ook gevaarlijk
→ politiek is noodzakelijk want het lost collectieve problemen op, beschermt en beveiligt, en
maakt vreedzame conflicten mogelijk (pacificatie)
→ politiek is gevaarlijk omdat het kan straft, afdwingt en kan onderdrukken, ook kan het
leiden tot staatsterreur.
Een staat:
- georganiseerd geweld → heeft een staand leger, politie, heeft geweldsmonopolie
- legitimiteitsclaim → claimt het recht om geweld uit te oefenen en bindende besluiten
te nemen, heeft grondwettelijke en bureaucratische regels (legaliteitsbeginsel),
sociaal contract: legitimiteit gebaseerd op instemming van bevolking
- is territoriaal soeverein
1 MODERNE STAAT:
- territoriaal , geweldsmonopolie, soevereiniteit, nationalisme, bureaucratie
- interne soevereiniteit (lodewijk 15) mij mij mij
- natuurtoestand → wereld zonder staat (hobbes) → absolute vrijheid
- probleem: oorlog van allen tegen allen
→ oplossing: leviathan → opgeven absolute vrijheid in ruil voor morele vrijheid
- janusgezicht
, 2 LIBERALISME:
- Locke → natuurstaat = negatieve vrijheid
- probleem → problemen met interpretatie, straffen en macht bij de natuurwet
→ oplossing: contract → opgeven van sommige rechten (interpretatie, rechtspreken,
uitvoeren)
- minimale overheid en veel individuele vrijheid.
- garantie individuele rechten, vrijheid en private domein
3 DE RECHTSSTAAT
- probleem van arbitraire macht → legal because i wish it (lodewijk 14)
oplossing → rule of law in plaats van rule by law
- rationele grondslag → als je niet in staat bent de wet te gehoorzamen is ie er niet
(leidraad)
→ gaat om het beteugelen van de macht
is genoeg voor de beteugeling van willekeur, is deels genoeg voor bescherming van
individuele vrijheid, is deels genoeg voor bescherming van individuele gelijkheid
→ beschermt geen individuele vrijheid als je kijkt naar de private sfeer: rechtsstatelijke
beginselen geven geen garantie hoe ver de staat ingrijpt in jouw persoonlijke leven
→ beschermt geen individuele gelijkheid omdat rechtsstatelijke beginselen geen garantie
geven voor gelijkheid van niet-noodzakelijke gelijkheden zoals economische aspecten.
4 DEMOCRATIE (Madison)
→ volkssoevereiniteit
probleem: mensen zijn te erg gefocust op eigenbelang
oplossing: vervangen meerderheid door minderheden → minderheden die voor
eigenbelang kiezen, creëren uiteindelijk algemeen belang. als er geen meerderheid is, is
er geen tirannie, dus niet de oorzaken wegnemen, maar de gevolgen → en meer facties
+ checks and balances → machtenscheiding, onafhankelijke legitimiteit, voorkomen
machtsmisbruik
strikte arbeidsdeling: bestuurlijke elite en de massa
rechtstatelijke beginselen:
- rationele grondslag → wetsysteem moet leidraad voor handelen kunnen bieden
- formele rationaliteit → regels maken volgens bepaalde wetten
1. rechtsgelijkheid → iedereen gelijk voor de wet
2. legaliteitsbeginsel → iedereen valt onder wet, er zijn duidelijke wetten
3. voorafgaande rechtsregel → geen terugwerkende kracht
4. transparantie → niet vaag of geheim
5. wetten moeten stabiel zijn
6. eerlijk juridisch proces → toegankelijkheid rechtbank: open en eerlijke hoorzitting,
discretie van opsporingsdiensten
7. onafhankelijke rechtsspraak → objectieve toepassing van algemene regels op
specifieke zaak
8. grondwettelijke toetsing → kamer mag op de grondwet toetsen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisa80. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.27. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79271 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now