Samenvatting aardrijkskunde - BuiteNLand havo 4 H2- wereldbeeld
29 views 1 purchase
Course
Aardrijkskunde
Level
HAVO
Book
BuiteNLand
Deze samenvatting is geschreven voor havo 4. BuiteNLand H2 wereldbeeld.
LET OP: Ik heb H2 verdeeld in 2 documenten, dit is deel 2 met alleen paragraaf 4 t/m 6. In mijn voordeelbundel kan je beide delen en dus het hele hoofdstuk kopen!!
1. Centrum: rijke landen, vaak westers
2. Semiperiferie: snel ontwikkelde landen maar nog net niet rijke welvaartsniveau
3. Periferie: arme landen
Elke groep van landen heeft binnen dit systeem een rol, maar ze zijn ook afhankelijk van elkaar.
2 zaken waarom de wereld zo verdeeld is:
1. Interne oorzaken: de reden ligt in het land zelf, natuurlijke oorzaken (bergligging of droge
bodem) menselijke oorzaken (oorlog of slecht bestuur) economische oorzaken zijn vaak met
elkaar verbonden.
2. Externe oorzaken: reden wordt gezocht in relatie die ontwikkelingsland heeft met rijk land.
Dit wordt uitgelegd met het centrum-periferiemodel
Dit model laat de rol zien van dominante rijke landen en afhankelijkheid van arme landen.
Bijvoorbeeld ongelijke uitwisseling van:
Goederen: olie, hout worden goedkoop uitgevoerd naar centrumlanden terwijl periferie veel
duurde eindproducten importeert
Arbeid: ongeschoolde arbeidsmigranten uit periferie en hoogopgeleide technici uit centrum
Kapitaal: investeringen en leningen van centrum naar schulden voor periferie.
Centrumlanden legde tijdens kolonialisme basis van systeem,
ze profiteren ervan en bepalen hoe intensief deze is.
Centrum grote invloed op periferie
Vanaf 19e eeuw maakten rijke landen door industrialisatie
een snelle ontwikkeling door stijging vraag voedsel en
grondstoffen.
Exploitatiekoloniën: een kolonie die gebruikt wordt
voor grondstoffen; kolonie wordt door het
moederland gebruikt om grondstoffen te leveren en
als afzetmarkt voor industriële eindproducten. De
kolonisten zijn hier vaak tijdelijk
Vestigingskolonie: een gebied waar kolonisten zich blijvend vestigen; zij richten de
samenleving in naar het voorbeeld van hun moederland
Na de WOII koloniale rijken afgebroken dekolonisatie. Nu waren koloniën zelfstandige staten met
een koloniaal verleden. Arme landen zijn exploitatiekoloniën geweest, terwijl de rijke landen zijn
vestigingskoloniën geweest.
Rond 1965 bestond export alleen nog uit grondstoffen en handelsgewassen. Maar toen kwam de de-
industrialisatie voor centrum gebieden. Veel arbeidsintensieve industriebedrijven verplaatsen naar
lagelonenlanden. Semiperiferie stijging industrie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jillherijgers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.04. You're not tied to anything after your purchase.
