Samenvatting aardrijkskunde - BuiteNLand havo 4 H1- wateroverlast
40 views 1 purchase
Course
Aardrijkskunde
Level
HAVO
Book
BuiteNLand
Deze samenvatting is geschreven voor havo 4. BuiteNLand H1 wateroverlast. Het gaat over delta, dijken, rivieren, milieu etc.
mocht je nog vragen hebben mag je me altijd contacten! x
De hoofdrivier en de zijrivieren samen vormen het stroomstelsel van een rivier. Het stroomstelsel
voert al het regenwater af dat in een bepaald gebied valt, samen met het grondwater. Dit noem je het
stroomgebied van een rivier. De grens tussen twee stroomgebieden heet een waterscheiding.
Het stroomstelsel heeft 3 onderdelen, die samen het lengteprofiel van een rivier vormen:
1. Bovenloop: hoog in de bergen, smal en stroomt snel door hoogteverschil, veel erosie.
2. Middenloop: lager gelegen en heuvelachtig gebied, doordat het water langzamer naar
beneden stroomt wordt de rivier breder.
3. Benedenloop: laatste deel van een rivier voor uitmonding, stroomt langzaam en kronkelt,
veel sedimentatie.
Het hoogteverschil tussen twee plekken noem je het verval, als je deze deelt door het aantal km dat
deze plekken uit elkaar liggen, bereken je het hoogteverschil per km. Of ter wel, verhang.
Je hebt 3 soorten rivieren:
Gletsjerrivieren: smeltwater van gletsjer, hoog in de bergen. Vaak in het voorjaar, door
smelten van ijs, veel water.
Regenrivier: regenwater dat via grondwater en zijrivieren in de hoofdrivier terecht komt. Bijv.
Maas. Alleen veel water als er veel neerslag valt
Gemengde rivier: smeltwater, dat wordt aangevuld door regenwater. Lange rivieren, zoals de
Rijn.
De waterafvoer kan dus verschillen gedurende het jaar en ook nog is per rivier. Deze verschillen
gedurende het jaar noem je het regiem. De hoeveelheid water die in een rivier afvoert op een
bepaalde plek per tijdseenheid, vaak sec, is het debiet.
Door klimaatverandering zijn er een aantal gevolgen voor de rivieren:
Onregelmatiger neerslagregiem: rivieren ineens veel water verwerken piekafvoer.
Temperatuurstijging: smelten gletsjer sneller, water niet meer opgeslagen als ijs en komt dus
in rivieren.
Zeespiegelstijging: rivieren moeilijker afwateren op zee
, Paragraaf 1.2:
Vroeger deden mensen bijna niks aan de rivieren, nu wel door de grotere bevolkingsgroei en de
klimaatverandering. Vroeger had je alleen oerwallen: zand en klei, door sedimentatie
Nu:
Winterdijk: bij hoogwater in de winter lopen de uitwaarden onder water
Zomerdijken: zodat we de uitwaarden ook voor landbouw kunnen gebruiken in de zomer
Het gebied tussen beide winterdijken noemen we het buitendijks gebied. Het gebied achter de dijken
waar de mensen wonen noemen we een binnendijks gebied.
Doordat Nederland vlak is heeft het een klein verval en een lage stroomsnelheid, hierdoor gaan
rivieren meanderen: er ontstaan bochten in de rivier doordat de buitenbocht wordt uitgesleten door
erosie en de binnenbocht dichtslibt door sedimentatie. Dit heeft ook nadelen:
De rivier voert zijn water minder snel af naar zee verhoging overstromingsrisico
Schepen doen er langer over om hun route over water af te leggen.
Aanpassingen buitendijks gebied:
Door kanalisatie hebben we ervoor gezorgd dat het overstromingsrisico kleiner is en de
bevaarbaarheid van de rivier te vergroten. Om te zorgen dat de oevers van de rivier niet worden
afgesleten door het water zijn er kribben aangelegd. Om te zorgen dat de waterstand op peil blijft
hebben we stuwen en sluizen gemaakt.
Aanpassingen binnendijks gebied:
Door ontbossing verdwijnt een groot deel van de natuurlijke begroeiing, waardoor er meer water in
een rivier komt. Ook verstening van het oppervlak veroorzaakt hetzelfde probleem. De vertragingstijd
is de tijd die regenwater nodig heeft om na een bui in een rivier te komen. Deze tijd wordt hierdoor
steeds korter en bij veel regenval kan het leiden tot verhoogde en versnelde piekafvoer.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jillherijgers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.95. You're not tied to anything after your purchase.
