Hoofdstuk 3 Ziekteoorzaken
Endogene factoren zijn vanaf de bevruchting vastgelegd in de genen. De genetische
afwijkingen kunnen al meteen bij de pasgeborene tot uiting komen of pas jaren later.
Autosomaal recessieve aandoeningen wordt alleen een kind ziet, dat van beide ouders het
afwijkende krijgt. Bij deze ziekten hebben beide ouders gewoonlijk een normaal en een
afwijkend gen. Autosomaal recessieve aandoeningen komen vaker voor als ouders familie
van elkaar zijn.
Autosomaal dominante aandoeningen veroorzaakt een afwijkend gen al ziekte. Want
dominante genen komen tot uiting ongeacht de partner. Dominant erfelijk aandoeningen
slaan geen generatie over, tenzij iemand kinderen krijgt en sterft voor de ziekte tot uiting
komt. Met bloedonderzoek is vast te stellen of iemand de ziekte heeft of zal krijgen.
X-gebonden recessieve aandoeningen zit de afwijkende gen op een X-chromosoom. Alleen
vrouwen kunnen drager van dit gen zijn, want ze hebben twee X-chromosomen. Jongens
met het afwijkende gen op hun ene X-chromosoom worden dus ziek, omdat het
Y-chromosoom het gebrek niet kan compenseren.
Exogene ziekteoorzaken zijn omgevingsfactoren.
Micro-organismen zijn kleine levende wezens die bijna overal, binnen en buiten, voorkomen.
De meeste micro-organismen leven op, of in de mens zonder klachten te veroorzaken.
Slechts een klein deel van de micro-organismen is pathogeen. Micro-organismen worden
verdeeld in vier hoofdsoorten:
- bacteriën
- virussen
- gisten of schimmels
- protozoen
Wormen leven in de grond en bij de mens meestal in de darm. De wormen zelf zijn soms
met het blote oog te zien in de ontlasting, maar wormeitjes zijn alleen met de microscoop te
zien. De indeling in vier soorten micro-organismen en worden is voor de gezondheidszorg
van belang omdat bij infecties elke hoofdsoort bestreden moet worden met een eigen
tegenmiddel. Wanneer een patiënt met een infectie een middel tegen de verkeerde
hoofdsoort krijgt, helpt dat (bijna) nooit. Maar ongewenste effecten kunnen wel optreden.
Kuren (te) vaak gebruiken, vergroot ook het risico op resistentie.
Chemische factoren gaan om (scheikundige) stoffen, die inwerken op het menselijk lichaam.
Ook ziekten die ontstaan door bijwerkingen van geneesmiddelen berusten vaak op een
chemische reactie
Fysische factoren veroorzaken letsel. Ze kunnen worden onderscheiden in:
- mechanische letsels: het kan gaan over stomp (mechanisch) letsel, waarbij de
schade vaak zit onder een intacte huid. Het kan ook gaan om scherp (mechanisch)
letsel, waarbij het lichaamsoppervlak geperforeerd is;
- thermische letsels: komt door te hoge temperaturen of te lage temperaturen;
- elektrische letsels: kunnen ontstaan door onbedoeld aanraken van stroomdraden;
1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lauravdnoort. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.