Dit is een uitgebreide samenvatting van alle stof uit de hoorcolleges van het vak Werken met en voor cliënten Taal uit het derde leerjaar van de opleiding Logopedie. De colleges zijn uitgewerkt met literatuur. Daarnaast bevatten de colleges soms theorie uit de voorgaande leerjaren die van toepassi...
Werken met en voor cliënten Taal
College 1. Preventieve logopedie
Deel 1
Kennis opdoen van:
- Vroegsignalering spraaktaalproblemen.
- Fonologische vaardigheden bij het beginnende leesproces.
- Vroegsignalering risicofactoren m.b.t het lees- en spellingsproces bij leerlingen in groep 2
- Stellen van een diagnose en advies m.b.t. complexe problematek op het gebied van taal en
taalleerstoornissen.
- Advisering ouders en/of leerkrachten.
- Taak van de logopedist bij lees-en spellingsproblemen
- Taak van de logopedist/dyslexie specialist bij lees- en spellingsproblemen
*Wij mogen als logopedist geen dyslexie behandelen! Zolang je geen dyslexiespecialist bent, mag je
je alleen bezig houden met vroeg behandeling van lezen en spelling etc.
Wat is preventie?
Het voorkomen, het opsporen, het vroegtjdig onderkennen en bestrijden van ziektes, aanslagen,
brand, inbraak etc.
Prevente is voorkomen dat er problemen ontstaan door van tevoren in te grijpen. Prevente is het
geheel van doelbewuste initateven die antciperen op risicofactoren (= handelen voordat het
probleem ontstaat) en reageren wanneer eerste signalen zich ontwikkelen en de problematek aan
het ontstaan is.
Verschillende vormen van preventie
- Primaire prevente: het voorkomen van problemen.
o Inentngen
o Gezond en gezond houden
- Secundaire prevente: problemen zo snel mogelijk opsporen om verergering te voorkomen.
o Screening basisschoolkinderen op TOS, borstkanker screening
o Verergering voorkomen
- Tertaire prevente: voorkomen dat een probleem zich opnieuw voordoet.
o Je leefstjl aanpassen na verwijderen van noduli om te voorkomen dat het
terugkomt.
o Voorkomen oude situate
*Binnen de logopedie houden wij ons voornamelijk bezig met tertaire prevente.
Definitie preventieve logopedie
Interventes die uitgevoerd worden door een logopedist, gericht op het bevorderen van de
(voorwaarden voor de) normale communicateve ontwikkeling, teneinde stagnate in die
ontwikkeling of gerelateerde ontwikkelingsgebieden (o.a. sociaal-emotoneel, leerprestates) te
voorkomen (= primaire preventeve logopedie), alsmede interventes die gericht zijn op het
vroegtjdig onderkennen van problemen in de (voorwaarden voor de) communicateve ontwikkeling
en/of gerelateerde ontwikkelingsgebieden, teneinde verergering zo snel en efectef mogelijk tegen
te gaan (secundaire preventeve logopedie)
www.ggdkennisnet.nl
*Je moet het verschil tussen de drie vormen van prevente kennen.
1
,Preventie in de logopedie
- Primaire prevente: met name gericht op het voorkomen van logopedische problematek. -
voorlichtng geven (voornamelijk!!)
- Secundaire prevente: het zo vroeg mogelijk signaleren van evt. logopedische problematek
en vervolgens interveniëren om de gesignaleerde problemen te verminderen/op te hefen. –
screening
- Tertaire prevente: voorkomen van de oude situate.
- De preventeve logopedie richt zich voornamelijk op het opsporen van spraak- en
taalproblemen bij jonge kinderen in de voorschoolse en basisschoolleefijd.
- Met een prevalente van 5-15% vormen spraaktaalproblemen een van de meest
voorkomende aandoeningen bij jonge kinderen tussen de 0-6 jaar. Bij de groep meertalige
kinderen komen taalontwikkelingsproblemen op jonge leefijd nog frequenter voor (van Agt,
2011)
Je doet eerst een screening, omdat een onderzoek te lang duurt. Deze screening geef je ook inzicht
op welke onderdelen het kind slecht scoort. Dan kan je veel gerichter onderzoek doen.
De screening geef je een handvat van waar je je op moet richten.
Voorschoolse periode
Het signaleren, screenen, diagnostceren en/of behandelen van de kinderen, gebeurt door de
logopedist op verschillende locates:
- Consultatebureau,
- (VVE-)peuterspeelzalen,
- Kinderdagverblijven ,
- Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG).
*Hoe eerder je erbij bent, hoe beter! Dit is omdat je zo snel mogelijk een achterstand moet inhalen
m.b.t. de gevoelige periode om taal te leren (0-8 jaar). Na 8 jaar ben je al te laat! Voorschoolse
periode is heel erg belangrijk!!
Als logopedist moet jij de leidsters van peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en CJG inlichten en
helpen waar zij naar moeten kijken bij jonge kinderen.
Basisschoolleeftijd
- Het uitgangspunt van de logopedische werkzaamheden is het basistakenpakket van de
Jeugdgezondheidszorg (JGZ).
Binnen dit takenpakket is een belangrijk logopedisch contactmoment het screenen van 5
jarige kinderen op het gebied van taal, spraak, stem, vloeiendheid, geleterdheid, auditeve
vaardigheden en mondgewoonten.
*Dit is vrij laat! Als je er dan pas achter komt dat een kind een taalprobleem heef. Je moet dus zo
spoedig mogelijk een kind screenen! Er zou dus een instrument moeten komen voor jongere leefijd,
niet pas voor 5-jarigen.
Definitie van screening
Iedere vorm van acteve “case fnding”. Het gebruik van eenvoudige tests of procedures waarmee
kinderen of volwassenen onderzocht worden. Een screening wordt meestal toegepast op een
bepaalde leefijdscategorie van bijv. een school, stad of land.
2
, Doel van screening
Het opsporen van enige afwijking in ontwikkeling of beginnend ziekteproces dat nog niet
gemanifesteerd is en dat verholpen kan worden met advies/begeleiding/behandeling.
Welke instrumenten staan de schoollogopedist ter beschikking?
Momenteel is er nog geen formeel en actueel screeningsinstrument beschikbaar.
Huidige screeningsinstrumenten:
- De Logopedische Screening (LSI) van de NVLF (TSI is onderdeel hiervan) voor 2 t/m 5 jarigen
o LSI vereist logopedische deskundigheid.
- De Groninger Minimum Spreeknormen (GMS) voor 1 t/m 5 jarigen
Bij de Minimum Spreeknormen gaat het om de minimale prestate waaraan een kind zou
moeten voldoen.
o GMS geen logopedische deskundigheid.
- SNEL (Spraak- en taal Normen Eerste Lijn): Dit instrument kan op jongere leefijd door
derden worden gebruikt. Het beoordeelt alleen de spraaktaalontwikkeling, niet de andere
aspecten van het spreken. 1 t/m 6 jarigen
o SNEL geen logopedische deskundigheid
Alleen de LSI vereist logopedische deskundigheid. De anderen allemaal niet! Deze doet namelijk
beroep op alle taaldomeinen. Je kan nooit aan de hand van een screening zeggen of het kind een TOS
heef, alleen op welke onderdelen het kind slecht scoort en nader onderzoek van belang is.
Overige screenings instrumenten
- Lexilijst (J.E.P.T. Schlichtngg) woordenlijst voor ouders
- N-CDI´s ( Zinkg) invullijst voor ouders
- Taalstandaard: 1.6 jaar tot 4.0 jaar
De screening bestaat uit:
Onderdeel Middel Toelichtng
Spontane spraak Observate Vertelt het kind iets uit zichzelf
(meer dan alleen ja/nee)
Taalbegrip Uitvoeren van opdrachten /
complexiteit van begrijpen
beoordelen
Taalproducte - Afmaken van zinnen Meervoudige zinnen produceren
- Antwoord geven op een vraag is een minimum eis
Artculate Plaatjes benoemen waarin
klankcombinates voorkomen die op
5-jarige leefijd beheerst moeten zijn
nasaliteit wordt beoordeeld
Auditeve Nazeggen van woordenreeksen en
vaardigheden zinnen
Luisterhouding Observate
Stem Observate
Vloeiendheid Observate
Verstaanbaarheid Luisteren Is verstaanbaar wat het kind
zegt? Op de 5-jarige leefijd moet
er 100% verstaanbaarheid zijn.
Spreek adem Observate
Mondmotoriek Observate
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller EliseToet98. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.
