Samenvatting H1 Historische Context: Steden en burgers in de Lage Landen - Geschiedenis vwo 4/5/6
7 views 0 purchase
Course
Geschiedenis
Level
VWO / Gymnasium
Book
Geschiedeniswerkplaats / tweede fase havo historisch overzicht / deel Handboek
In dit document is een erg uitgebreide samenvatting te vinden over de leerstof van de Historische Context: Steden en burgers in de Lage Landen.
Bevat:
Oorzaak-gevolg relaties,
Jaartallen,
Gebeurtenissen,
Begrippen,
Kenmerkende aspecten,
Beeldspraak,
Afbeeldinge.,...
Hoofdstuk 1 historische context: steden en burgers in de lage landen
March 17, 2024
24
2023/2024
Summary
Subjects
examenkatern
examen
centraal examen
lage landen
schoolexamen
geschiedenis
geschiedenis werkplaats
vwo bovenbouw
bovenbouw
vwo 4
vwo 5
vwo 6
noordhoff
leren
uitgebreid
examenstof
vwo
samenvatting
Connected book
Book Title:
Author(s):
Edition:
ISBN:
Edition:
Written for
Secondary school
VWO / Gymnasium
Geschiedenis
5
All documents for this subject (4833)
Seller
Follow
patricia:31
Reviews received
Content preview
Geschiedenis - Historische Context: Steden en Burgers in de Lage Landen (1050-1700)
Kenmerkende aspecten:
13. De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving
14. De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden
17. Het begin van staatsvorming en centralisatie
21. De protestantse reformatie die de splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had
22. Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat
23. Het streven van vorsten naar absolute macht
24. De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse
Republiek
25. Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie
1
,§1.1 Steden in Vlaanderen en Artesië (1050-1302)
1 Grote veranderingen vanaf de 11e eeuw
Wat maakte de opkomst van een stedelijke burgerij in de Nederlandse gewesten mogelijk (1050-1302)?
Kenmerkende aspecten:
13. De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving
Tot het jaar 1000 was West-Europa en agrarisch-autarkische samenleving:
- Agrarisch = landbouw, dus het voornaamste middel van bestaan in West-Europa was toen de landbouw
- Autarkie = zelfvoorziening meeste gemeenschappen in West-Europa. Ze zorgden vooral zelf voor hun
voedsel en producten. Er was wel handel maar op beperkte schaal regionaal, niet internationaal
Vanaf het jaar 1000 werd West-Europa weer voor het eerst sinds het Romeinse Rijk een agrarisch-urbane
samenleving met verstedelijking en een monetaire economie
- Nog steeds landbouw en ambacht komt op, ambachtslieden gaat in de nijverheid werken (spullen maken)
- Handel wordt weer groot
Waardoor ontstaan deze veranderingen? -> door veranderingen die in de landbouw plaatsvinden in de 10 e en 11e
eeuw.
1. Er komt meer landbouwgrond door ontginningen (moerassen drooggelegd, bossen gekapt) en inpolderingen
-> meer ruimte voor landbouw en dus kan de productie omhoog
2. Hogere opbrengsten door technische verbeteringen, zoals een risterploeg -> opbrengsten worden hoger, land
wordt beter gebruikt
3. Efficiënter grondgebruik door drieslagstelsel ipv tweeslagstelsel (steeds 33% van de grond braak laten liggen
ipv 50% zodat de grond niet te uitgeput raakt)
Hierdoor wordt er dus meer voedsel geproduceerd. Maar wat zijn de gevolgen van deze hogere voedselproductie?
1. Hoe meer voedsel, hoe meer mensen -> dus groei van de bevolking
- Minder hongersnood, men blijft langer in leven
- Men leeft gezonder
- Men is sneller geneigd om aan kinderen te beginnen
2. Niet iedereen hoeft langer boer te zijn (verantwoordelijk voor de voedselproductie) -> mensen gaan
specialiseren waardoor ambacht opkomt
3. Toename van de handel (ook over langere afstanden)
- Voedseloverschotten die verhandelt kunnen worden
- Handel van de producten die door ambacht worden gemaakt
4. Toename van het gebruik van geld in de vorm van munten en wisselbrieven
- Doordat de handel over langere afstanden gaat plaatsvinden
- Eerder in de agrarisch-autarkische samenleving was er ruilhandel
Groei bevolking + toename handel = opkomst van de steden
- Boeren produceerden niet meer alleen voor eigen gebruik en voor hun heer, maar ook voor verkoop op
stedelijke markten
- In het noorden ontwikkelt vooral Vlaanderen zich tot één van de meest verstedelijkte gebieden van Europa
(ook noord-Duitse Hanzensteden en noord-Italië verstedelijken erg veel)
2
, 2 Groei van de steden
Wat maakte de opkomst van een stedelijke burgerij in de Nederlandse gewesten mogelijk (1050-1302)?
Kenmerkende aspecten:
14. De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden
Vanaf 11e eeuw: steden ontstaan en groeien op gunstige plekken voor handel en verkeer (bv. Kruispunten van
belangrijke wegen, havens en over land)
Ontstaan handelsnetwerk in Europa
Stedelijke burgerij gaat zichzelf steeds belangrijker vinden en willen hun economische belangen beschermen. De
stedelingen krijgen, bevechten of kopen zelfbestuur in de vorm van stadsrechten bij de hoge adel
Stedelijke burgerij gaat belasting betalen aan deze hoge adel
Voorbeelden van stadsrechten: eigen bestuur, eigen rechtspraak, eigen verdediging, (week)markt houden, tolheffing,
gilden, eigen munt
Steden worden steeds zelfstandiger
Steden vormen het centrum van hun verzorgingsgebied
- Platteland levert voedsel (landbouw) en grondstoffen (ambacht/nijverheid) die in de stad zelf verwerken en
doorverkopen (handel)
In de 12e en 13e eeuw ontstaan er jaarmarkten. Dit is een markt die elk jaar op een vaste tijd wordt gehouden en een
langere tijd duurt. Op deze markt handelen kooplieden uit de omgeving en het buitenland met elkaar. De
jaarmarkten stimuleren dus de internationale handel in West-Europa
Het leven in de stad is ongezond en gevaarlijk (bv. Brandgevaar door houten huizen)
Er sterven meer mensen in een stad dan er geboren worden
Stad heeft constante stroom van nieuwe mensen nodig om bevolking op peil te houden
Door de economische functie van de stad trekken veel mensen naar de stad toe om daar een beter leven te zoeken
Al is iemand die in de stad woont kapitaalkrachtig (veel geld hebben) of kundig (een belangrijke ambachtslied zijn),
kan die een poorter worden: een burger van de stad. Dit was omdat deze mensen belangrijk waren voor het in stand
houden en ontwikkelen van de economie in een stad. Niet iedereen die in de stad woont is een poorter. Alleen de
rijke en belangrijke mensen kunnen dus een poorter worden.
De geestelijken in de stad waren ondanks hun aanzien geen poorters. Zij behoorden tot het gezag van de kerk.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller patricia:31. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $2.71. You're not tied to anything after your purchase.
