Landbouw en nijverheid
- In grote delen van Europa in de 17e eeuw was ruim 70% van de bevolking werkzaam
in de landbouw
- Stijgende zeespiegel → akkerbouw onmogelijk
- Manufactuur = nijverheidsbedrijf waarbij wordt gewerkt met eenvoudige apparaten
die met spierkracht worden aangedreven
handelscompagnieën
- Moedernegotie = graanhandel vanuit gebieden aan de oostzee door Amsterdamse
kooplieden.
- Moedernegotie en visvangst groeit → handelsgebied breidt uit → begin straatvaart
- Straatvaart = handel waarbij handelsschepen de Straat van Gibraltar passeren op
weg naar landen rond de Middellandse Zee.
- Forse investeringen en tegenslagen → handelaren ging samenwerken in
handelscompagnieën.
- Amsterdam werd centrum van het handelskapitalisme en de belangrijkste
stapelmarkt van Europa.
verenigde oost-indische compagnie
- Onderlinge concurrentie tussen handelaren → prijzen in Azië stijgen → alles
samengevoegd tot VOC in 1602 → kregen het handelsmonopolie op Azië.
- Groot-Brittannië had East India Company / Frankrijk had Compagnie d’Orient → felle
en zware concurrentie (meestal geweld)
- Jan Pietersz. Coen tegen bevolking van Banda-eilanden. Zij verkochten toch
goederen tegen de regels van VOC in → Militaire expeditie naar Banda-Eilanden →
duizenden doden en overlevenden werden verplicht slaaf
west-indische compagnie
- 1621: WIC wordt opgericht
- WIC-kapiteinen kregen kaperbrieven van staten-generaal → bekendste succes is de
kaping van de zilvervloot onder leiding van Piet Hein in 1628
- Handel werd een wereldeconomie doordat het verschillende werelddelen verbond
VOC: heen- en terugweg
Heen → verkocht opium uit India in China en Nederlands-Indië
Terug → kochten specerijen, zijde, katoenen stoffen en porselein
WIC: heen- en terugweg
Heen → kostbaarheden en wapens in ruil voor slaven → slaven verkopen in Amerika
Terug → kochten suiker, tabak, rum en bont
, 6.2 om de macht
Staten-generaal en gewestelijke staten
- 1588: zeven gewesten van de Unie van Utrecht worden een republiek: de Republiek
der Zeven Verenigde Nederlanden. (zeer opmerkelijk als 1 van de weinige!)
- In de republiek was de macht verdeeld tussen de gewestelijke staten en de
staten-generaal.
- Staten-generaal (afgevaardigden van gewestelijke staten): bepaalden buitenlands
beleid en verdediging van het land, bevorderden de handel
- Gewestelijke staten: regelden rechtspraak per gewest, bepaalden regels en
hoeveelheid belasting, godsdienst (protestantisme).
stadhouder en raadspensionaris
- Stadhouder (altijd iemand uit familie van Oranje) is eigenlijk ook legerleider → veel
invloed want mag stadsbestuurders benoemen
- Raadpensionaris was de woordvoerder van Holland in staten-generaal want
Holland betaalde meeste belasting en was het belangrijkst.
- 1585: Maurits is stadhouder en Johan van Oldenbarnevelt is raadpensionaris →
samen de spanjaarden teruggedreven
- Oranjegezinden onder leiding van Maurits willen oorlog voortzetten
- Staatsgezinden onder Johan van Oldenbarnevelt wilden vrede voor de handel
Het twaalfjarig bestand
- Johan van Oldenbarnevelt kreeg meerderheid in de staten-generaal →
wapenstilstand van 12 jaar (getekend in Antwerpen, 1609) → twaalfjarig bestand
-
Gematigde Stroming Orthodoxe Stroming
Arminius Gomarus
voorstander grote gewetensvrijheid ‘rechtgelovig’
Johan van Oldenbarnevelt Maurits
- Vrees dat Maurits met leger de macht grijpt → Van Oldenbarnevelt geeft recht aan
steden om soldaten in te huren voor vrijheid → Maurits ziet dit als landverraad en
laat van Oldenbarnevelt oppakken
- 1619: Johan van Oldenbarnevelt wordt schuldig verklaard en onthoofd
- Aanhangers Gomarus grijpen macht → aanhangers van Arminius worden verbannen
uit de republiek
De vrede van Münster
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller aimelykil. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.89. You're not tied to anything after your purchase.