Tijd van Televisie en computer 1950-Heden
Tijdvak 10
§10.1 Blokvorming in de wereld en in Europa
Blokvorming
- Oprichting Verenigde Naties (VN) moest zorgen voor vreedzame oplossingen bij
geschillen → Niet gelukt.
- Bondgenootschap VS, GB en Rusland → Onderling wantrouwen → Westen voor
kapitalisme, Sovjet-Unie voor communisme.
- Conferentie van Jalta (februari 1945) → Stalin beloofde democratische verkiezingen
in Oost-Europa → Niet gedaan, de landen werden satellietstaten.
Het ijzeren gordijn
- ‘Koude’ oorlog, omdat de spanning zo hoog was dat er elk moment oorlog uit kon
breken → Sturen van spionnen en voeren van propaganda-oorlog.
- Trumandoctrine (1947) → Europese landen die zich bedreigd voelden door het
communisme, konden rekenen op Amerikaanse hulp.
- Na Trumandoctrine ook Marshallplan → Armen zijn aangetrokken tot communisme
→ Welvarend Europa was van belang → Miljoenen dollars uit Amerika voor
wederopbouw na oorlog → Economisch hersteld West-Europa kan als afzetgebied
voor Amerikaanse producten dienen.
- Deze plannen verscherpten tegenstellingen tussen oost en west.
Sovjetisering van Europa
- Oost-Europa werd binnen enkele jaren een totalitaire staat.
- 1949: Duitsland werd opgedeeld in West-Duitsland en Oost-Duitsland.
- NAVO werd opgericht als bescherming voor het westblok → ‘Aanval op één, is een
aanval op allen’.
- Sovjet-Unie ontwikkelt eigen atoombom → Start wapenwedloop
- 1955: Oprichting warschaupact als bescherming voor het oostblok.
- Stalin sterft → Nikita Chroesjtsjov is de nieuwe leider → Sloeg Hongaarse Opstand
neer.
de Koreaoorlog
- 1 oktober 1949: Communistische leider Mao Zedong riep de volksrepubliek China uit
→ 7 keer zoveel mensen in een communistisch land → Marshallhulp werd
wereldwijd.
- Korea was verdeeld → Zuid-Korea was kapitalistisch en Noord-Korea was
communistisch.
- 1950: Noord-Koreaans leger valt Zuid-Korea binnen en verovert het land grotendeels
→ Truman en de VN zorgen voor een leger wat de Noord-Koreanen terug dreef →
Miljoenenleger vanuit China hielp Noord-Korea → Bijna een atoomoorlog.
- 1953: Wapenstilstand.
, De Cubacrisis
- 1959: Nieuwe communistische leider in Cuba (150 km van de VS)
- Chroesjtsjov plaatste in het geheim raketten om Cuba te beschermen en de VS
onder druk te zetten. → Amerikaanse spionagevliegtuigen ontdekten in 1962 de
raketinstallaties.
- Kennedy blokkeerde de zee rondom Cuba en dreigde Cuba te bombarderen
wanneer de raketinstallaties niet ontmanteld werden → Chroesjtsjov weigerde.
- Chroesjtsjov verwijderde toch de raketinstallaties → Amerikanen beloofden Cuba
nooit aan te vallen en verwijderden NAVO-raketten uit Turkije.
Start van de Europese eenwording
- 1948: Oprichting OEES (Organisatie van Europese Economische Samenwerking)
- Schuman stelde voor om productie steenkool en staal onder gemeenschappelijk
bestuur te stellen → Samenwerken is beter dan concurreren → Oprichting EGKS
(Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal) in 1951
Verdere samenwerking
- Verdrag van Rome → Oprichting EEG (Europese Economische Gemeenschap) en
Euratom
- 1967: EGKS, EEG en Euratom samengevoegd → EG (Europese Gemeenschap)
- 1985: Oprichting ‘Schengen-zone’ → Vrij reizen voor mensen tussen landen die zich
hadden aangesloten → Later ook producten.
- Euro wordt ingevoerd in 2002
- 1993: EG wordt EU (Europese Unie) → Kritiek nam toe, baas in eigen land of schoof
de soevereiniteit naar de EU?
Gorbatsjov
- De VS wilde de wapenwedloop versnellen in de hoop dat de Sovjet-Unie, dat in
economische problemen verkeerde, de koude oorlog zou verliezen.
- 1985: Gorbatsjov werd leider in Sovjet-Unie.
- Invoer perestrojka (hervormen economie door mate van kapitalisme toe te laten) en
glasnost (=openheid, media en burgers mochten vrij kritiek uiten).
De val van het communisme
- Glasnost mondde uit in veel kritiek op het communistische systeem → Geen
militaire hulp uit Moskou, want zou tegen glasnost-beleid zijn.
- 1980: Vakbond Solidarnosc (Polen) opgericht → 2 jaar later verboden → In 1989
verbod weer ingetrokken.
- Polen stond als eerste land in Oost-Europa vrije verkiezingen toe → Solidarnosc
kwam in de regering, communisten verloren.
- Opening in ijzeren gordijn bij Hongarije en Oostenrijk → Val Berlijnse Muur in
november 1989.
- Boris Jeltsin, leider van SU, ontbond het land van communisme in 1991 →
Warschaupact ontbonden → Oostbloklanden voegen zich bij NAVO en EU.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller aimelykil. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.81. You're not tied to anything after your purchase.