Summary
Samenvatting Basisboek Kwalitatief Onderzoek
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van het hele boek.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
7 reviews
By: karlijncornelissen66 • 4 year ago
By: pimmeke95 • 7 year ago
By: aafkevanderlinden • 8 year ago
clear summary
By: Lotharvh • 8 year ago
you're welcome!
By: lajla96 • 8 year ago
By: marjonschiltman • 8 year ago
By: Ynkee • 8 year ago
By: NinaJose • 10 year ago
Brief and powerful summary
Seller
Follow
Lotharvh
Reviews received
Content preview
SAMENVATTING Observatie & Interview1. WAT IS MIJN DOELSTELLING EN WAT MIJN VRAAGSTELLING
1.1 Globale stappen bij onderzoek
Probleemstelling: opdrachtgever stelt bestaande situatie als probleem
Praktijkdoelstelling of beleidsdoelstelling: opdrachtgever geeft aan dat hij probleem wil
oplossen
Onderzoek voor nieuwe gegevens: door opdrachtgever
(Voorlopige) vraagstelling: dient als uitgangspunt voor overleg van opdrachtgever met
onderzoeker
Onderzoeksdoelstelling: opdrachtgever voert overleg met onderzoeker over bedoeling van het
onderzoek(meestal geformuleerd door onderzoeker)
1.2 Ethisch verantwoord
Respondenten werken vrijwillig mee, geen valse voorstelling van zaken, gegevens anoniem
verwerkt.
Onderzoek wordt eerlijk en objectief uitgevoerd, geen gegevens aan derden zonder
toestemming
1.3 Onderzoeksvraag
Begint met globale vraagstelling dat eindigt in concrete vraagstelling.
Oriëntatie op onderzoeksonderwerp dmv gesprekken met deskundigen, opdrachtgevers
Literatuuronderzoek.
Nagaan of onderzoeksvraag geen beleidsvraag is( hoe kan ik..?) of een ethische vraag( wat is
de beste..?) of een esthetische (Wat is de mooiste..?)
Controleren of het om een echte vraag gaat , of het een open vraag is
Onderzoeksvraag pas definitief als verslag geschreven wordt(kan dus altijd aangepast
worden).
1.4 Typen onderzoeksvragen
Beschrijvende, verklarende en toetsende onderzoeksvragen
1
,SAMENVATTING Observatie & Interview
1.5 Onderzoekseenheden en eigenschappen
Locaties, groepen, personen, instellingen, situaties. De onderzoekseenheden bepalen de
keuze van de te interviewen personen of van de te observeren situaties of locaties.
Eigenschappen bepalen welke vragen en wat voor observaties je gaat gebruiken/doen.
1.6 Werkwijzen, methoden.
Beschrijvend onderzoek: zo open mogelijk te werk gaan, bijv gefundeerde-theoriebenadering
Verklarend onderzoek: theorie of theoretische notie als zoeklicht bijv template-benadering
Attenderende begrippen: in het kader van een theorie(of los ervan) richtinggevend zijn bij en
je alert maken voor bepaalde aspecten.
Iteratief proces: proces van vallen en opstaan(theorie aanpassen en weer verdergaan).
1.7 Uitvoerbaarheid
Afhankelijk van beschikbaarheid geld, tijd, bereidheid om mee te doen aan onderzoek,
bereikbaarheid respondenten.
2. HOE ZOEK IK INFORMATIE
2.1 Informatie vinden voor:
Opzet van je onderzoek
Definiëren en operationaliseren van je begrippen
Ontwikkelen van theorieën over relaties tussen je onderzoeksbegrippen
Samenstellen van dataverzamelingsinstrument(observatielijst, halfgestructureerd interview of
topiclijst)
Zicht krijgen op (on) toegankelijkheid eenheden waarop/bij wie je onderzoek wilt doen
2.2 Zoektermen
Synoniemen in woordenboeken, engelse equivalenten, in thesaurus kijken
2.3 Tijdsplanning voor bronnenonderzoek
2.4.1 Speciale zoekmachines gebruiken
2.4.2 Deskundigen zijn te vinden:
Nederlandse Onderzoek Databank Pyttersen’s Almanak
Websites van instituten en organisaties Discussielijsten op internet
2
,SAMENVATTING Observatie & Interview
2.4.3/4/6 e.v Tijdschriften dmv gedrukte en electronische abstracttijdschriften;
reviews;rapporten; bibliotheek catalogi
3. ONDERZOEKSTYPEN
3.1 Kwalitatief beschrijvend onderzoek: benoemen en inventariseren van
karakteristieken van de onderzoekseenheden in termen van kwaliteit en niet kwantiteit.
Gevoelens, belevingen en ervaringen, betekenisverleningen van de betrokkenen in kaart
gebracht mbt mensen/situaties/producten
3.2 Kwalitatief explorerend onderzoek
Vooraf geen theorie
Geen scherp geformuleerde hypothesen
Gericht op ontwikkeling van theorie e/o formulering van hypothesen
Vanuit richtinggevende onderzoeksvraag wordt onderzoeksproces gestart om systematisch
een theorie te ontwikkelen(gefundeerde-theorie benadering)
3.3 Toetsen in kwalitatief onderzoek
Term toetsen in ruime betekenis gebruikt in kwantitatief onderzoek toetsen betekent toetsen
het al of niet verwerpen van een hypothese.
Kwalitatief onderzoek is iteratief-cyclisch proces waarbinnen verschillende malen vorm van
toetsen gebruikt wordt
Zowel info om je beweringen te verifiëren als ook om te falsifiëren.
3. KWALITATIEVE ONDERZOEKSOPZETTEN
4.1 Casestudy
Als je diepgaand beeld wilt schetsen van situatie/groep/bedrijf/probleem.
Gebruik van verschillende dataverzamelingsmethoden
Als je complex probleem wilt onderzoeken
De alledaagse situatie intact wilt houden
Onderzoekssituatie als samenhangend geheel wilt zien
Onderzoekssituatie binnen context wilt plaatsen
3
,SAMENVATTING Observatie & Interview
4.1.2 Onderwerp/ingang van casestudy
Eén of enkele personen
Een groep
Een locatie
Een fenomeen(bijv een ramp)
Proces of ontwikkeling
4.1.3 Variatie in complexiteit
Eenvoudige case: ingang/onderwerp van casestudy goed afgebakend
Complexe case: case kan niet goed afgebakend worden → moelijk om te beslissen waar je
moet beginnen → hulpmiddel: case als (sociaal) systeem of als onderzoeksveld beschouwen
Systeemkenmerken: elementen waaruit het systeem is opgebouwd , organisatie ervan,
processen die zich voordoen, doel en functie van systeem
Veldkenmerken: ruimtelijke, culturele, historische, sociale en psychologische kenemerken van
de casus
4.1.4 Variatie in omvang
Enkelvoudige case: ter illustratie van onderzoeksresultaten; ook kan je inzicht verwerven via
deze casus en daarmee tot theorie komen
Negatieve casestudy: gaat theorie in alle gevallen op (toetsend)
Meervoudige casestudy: - aantal cases als dwarsdoorsnede gebruiken om fenomeen
diepgaand te beschrijven
- om ideeën op te doen voor ontwikkelen van theorie
- replicatieonderzoek (bij iedere case nagaan of theorie klopt)
- casuïstiek( beginnen met een case en vervolgens andere cases
erbij betrekken)
- vergelijkingen tussen cases
4.2.1 Kwalitatief survey-onderzoek: wat en wanneer
Als je een overzicht of inventarisatie van je onderzoeksverschijnselen wilt maken.
Als er een beeld van de onderzoeksverschijnselen in de breedte nodig is
(dwarsdoorsnede)
4
,SAMENVATTING Observatie & Interview
4.2.2 Typen van kwalitatieve survey
Meer onderzoekseenheden (respondenten, locaties, groepen) dan in casestudy(nb wel veel
minder dan bij kwantitatief onderzoek).
Dataverzameling: ongestructureerd of semi-gestructureerd(bijv topiclijst maar geen vragen
met vaste antwoordalternatieven), direct of indirect
Heeft betrekking op: velddocumenten, veldproducten, mondelinge gegevens, gedragingen
Meest voorkomende kwalitatieve surveys over: meningen, ideeën, opvattingen
4.3.1 Kwalitatief veldexperiment
Wanneer kenmerk van bestaande situatie bewust veranderd/verstoord wordt of wanneer er
variatie ingebracht wordt.
Situaties intact laten, bestaande situaties gebruiken(veld)
Evalutaie reclame- of voorlichtingscampagne: combi van kwantitatief en kwalitatief
onderzoek
Veldexperimenten kunnen zowel toetsend als explorerend gebruikt worden
4.3.2 Varianten van veldexperimenten
Veldexperimenten variëren in de mate waarin je als onderzoeker ingrijpt/of gebruik maakt
van bestaande variatie/diversiteit
Levensechte experiment: regelgeleid gedrag in sociale leven bestudeerd door regelgeving
bewust te verstoren
Actieonderzoek: gericht om omstandigheden van mensen te verbeteren. Onderzoek vindt
plaats ism die mensen→ kernbegrippen: emancipatie en participatie
5. WELKE SITUATIE, GROEP OF PERSOON KIES IK ?
5.1.1 Situatie, locatie, groep of persoon als onderzoekseenheid
Vraagstelling bepaalt over wie of wat je uitspraken doet: de centrale onderzoekseenheden.
Onderzoekseenheden kunnen zijn: situatie/locatie, groep of personen.
Doelstelling en vraagstelling maken soms al meteen duidelijk wat of wie de
onderzoekseenheden zijn: inhoud en onderzoekseenheid zijn dan gekoppeld. Dit is niet altijd
het geval.
5
,SAMENVATTING Observatie & Interview
Soms kunnen niet alle aspecten van de eenheid onderzocht worden → afvragen wat context
van de eenheid is en wat de samenstellende elementen. Op basis hiervan kan je een goede
keuze maken.
5.1.2 Situatie of locatie als eenheid
Situatie of locatie wordt gekenmerkt door context en samenstellende elementen als:
- De personen die handelen(actoren) → Wie ?
- De handelingen die ze verrichten(activiteiten) → Wat ?
- De plaats(en) waar ze die handelingen verrichten → Waar ?
- Het tijdstip waarop/ de periode waarin → Wanneer ?
- Objecten of pruducten die kenmerkend zijn voor de
situatie/locatie → artefacten
Afhankelijk van de vraagstelling krijgen deze componenten een inhoudelijke invulling
5.1.3 Groep als eenheid
Bij kwalitatief onderzoek gaat het bij de term ‘groep’ niet om een optelsom van respondenten
maar om interactie- en communicatieprocessen tussen leden van een groep.
Meestal wordt op inhoudelijke gronden eerst een locatie gekozen en daarna een aan die
locatie gebonden groep als onderzoekseenheid.
Gebruik maken van antwoorden op vragen: wie, wat, waar, wanneer ?
Context waarbinnen groep opereert beschrijven.
5.1.4 Persoon/personen als eenheid
Respondent: individu(en) als onderzoekseenheid, vertegenwoordigt dus zichzelf, geeft info
over zichzelf.
Belangrijke vragen: wat is de context van de respondenten, wie zijn ze, wat doen ze en waar
kun je ze vinden ?
Informant: geeft info over personen en zaken buiten hem- en haarzelf
Sleutelinformant: iemand die goed op de hoogte is van de locatie/situatie die je wilt
onderzoeken. Kan groot deel van beoogde info verschaffen.
Expert: bijzondere vorm van sleutelinformant
Elite-vertekening: te veel afgaan op info van mensen die centrale plaats innemen in de
gekozen locatie en je te weinig laten informeren door personen op minder centrale of
marginale plaatsen in de locatie
6
,SAMENVATTING Observatie & Interview
5.2.1 Gerichte of niet gerichte selectie van situaties/locaties/groepen of personen
Gerichte of beredeneerde steekproef: op grond van theoretische overwegingen en niet op
toevalsbasis wordt er een onderzoeksgroep samengesteld
Niet-gerichte steekproef: er wordt niet toegewerkt naar een gerichte of specifieke
samenstelling van de selectie van onderzoekseenheden
Niet-gerichte steekproef: aselect → onderzoekseenheden uit een afgebakende populatie van
eenheden hebben in principe ene gelijke kans om in
steekproef te komen
select → onderzoekseenheden hebben een ongelijke kans om in
steekproef te komen
Kwantitatief onderzoek → aselecte niet-gerichte steekproeven
Kwalitatief onderzoek → 1.gerichte of beredeneerde steekproeven
2. niet gerichte selecte steekproeven
3. niet-gerichte aselecte steekproeven
5.2.2 Typen van gerichte of beredeneerde steekproeven
Bij gerichte steekproeven worden op theoretische overwegingen onderzoeksonderheden
geselecteerd → beredeneerde steekproef. De verschillende typen zijn:
Afwijkende gevallen: info over afwijkende gevallen die meer inzicht kunnen geven in de
omstandigheden waarin uitspraken over een meer algemene aard moeten worden genuanceerd
Typerende gevallen: selecteren van aantal doorsnee gevallen voorkomt dat te veel tijd en
aandacht besteed wordt aan een geval dat zeldzaam is en daarom niet zo van belang voor de
vraagstelling. In casestudy’s is vaak sprake van typerende gevallen.
Gevallen met een maximum aan variatie: onderzoekseenheden verschillen van elkaar zodat de
range van mogelijkheden goed gedekt is
Kritieke gevallen: gevallen die in een verschillend stadium van ontwikkeling verkeren
Vergelijkbare gevallen met een belangrijk verschil( stratificatie): twee vergelijkbare
onderzoekseenheden met één onderscheidend verschil → stratificatie
5.2.3 Selecte niet-gerichte steekproeven
Niet-gerichte toevallige steekproef: als je toevallig beschikbare eenheden in je onderzoek
betrekt(wordt gebruikt als brede min of meer representatieve steekproef gewenst is en
steekproefkader ontbreekt)
7
, SAMENVATTING Observatie & Interview
Quota-steekproef: vooraf bepaal je hoeveel eenheden met welke kenmerken betrokken
moeten worden in je onderzoek
Vindplaatsgerichte steekproef: als het moeilijk is om bepaalde respondenten te vinden(bijv
prostitueebezoekers, illegalen) moet je gericht op zoek gaan bijv op plekken waar je deze
groep mensen denkt te vinden
Sneeuwbalsteekproef: aan één of enkele personen met bepaalde kenmerken wordt gevraagd
naar anderen die zij kennen met dezelfde kenmerken die voor je onderzoek belangrijk zijn
5.2.4 Aselecte niet-gerichte steekproeven
Niet-gerichte aselecte steekproef: onderzoekseenheden worden op zo’n manier uit
afgebakende populatie van eenheden geselecteerd dat ze een gelijke(of bekende) kans hebben
om in de steekproef te komen. Voorbeelden hiervan:
Monster: geselecteerd exemplaar is representatief voor andere exemplaren
Enkelvoudige aselecte steekproef: via kaartenbak, at random trekken, uit
computerbestanden→ op toevalsbasis een groep eenheden selecteren uit de omschreven
populatie(vaak kwantitatief onderzoek)
Systematische steekproef met aselect begin: vooraf de gewenste omvang(n) van steekproef
bepalen.Omvang van populatie (N) delen door de gewenste omvang van je steekproef(n).
Vervolgens random- of toevalsgetal kiezen → wordt als eerste in steekproef opgenomen,
vervolgens steeds getal erbij optellen dat uit N/n is gekomen.
Gestratificeerde aselecte steekproef: deelpopulaties of strata in de populatie onderscheiden.
Uit deze strata trek je enkelvoudige aselecte steekproeven. Deze afzonderlijke steekproeven
vormen tezamen de gestratificeerde aselecte steekproef
Getrapte (hiërarachische) steekproef: verschillende trapseenheden, bij ieder trede besluiten of
of je een steekproef op toevalsbasis trekt of niet en welke steekproef je gebruikt
5.3 Grootte van steekproef
Complexiteit van het onderwerp en heterogeniteit van de onderzoekseenheden op relevante
kenmerken bepalen de grootte van je steekproef, het aantal respondenten, plekken, groepen,
bijeenkomsten dat je in je onderzoek betrekt.
Complexer en heterogener → meer interviews en observaties nodig
Niet kwantiteit maar kwaliteit/representativitiet is belangrijk
Punt van verzadiging/saturatie: moment dat je weet dat je steekproef voldoende groot is
8
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Lotharvh. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53920 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now