◼ Inleveren verslag voor dinsdag 7 juni 17:00 via Nestor, 21 april inschrijven voor onderwerp
Tentamen = 50 MC-vragen (55% van cijfer)
Ziekten en oorzaken:
- Cellulaire pathologie
o Pathos = lijden, ziekte
o Logos = kennis, wetenschap, leer, kunde
o Etiologie = leer van oorzaak of oorzakelijke factoren
o Pathogenese = ontstaanswijze van ziekte
o Symptomen: gevolgen => manifeste ziekteverschijnselen
o Complicatie = verwikkeling
Gezondheid (WHO = Wereldgezondheidsorganisatie)
- Gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn en
niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijke gebreken (1948)
- Gezondheid is een toestand van een zo optimaal mogelijk fysiek, mentaal en sociaal welzijn,
waarbij iedereen de kans moet hebben om als mens capaciteiten te ontwikkelen en te
gebruiken met een maximum aantal vrijheidsgraden en keuzemogelijkheden (1986)
Pathogenese = ontstaansmechanisme ziekte, kan op verschillende niveaus plaatsvinden
Cel → weefsel → orgaan → organisme (mens)
- Cel = de kleinste functionele eenheid, die alle genetische informatie van dat organisme bevat
- Cellulaire homeostase
o Functies van de cel zijn handhaving van:
▪ Cellulaire energievoorziening
▪ Selectieve permeabiliteit van membranen
▪ Essentiële enzymactiviteit
▪ Genetische informatie
Ziekte gevolg van primaire afwijkingen op 3 niveaus
1. Genetische functie
2. Fysiologische biochemische functie
3. Bouw of rangschikking van cellen, weefsels en organen
➔ Vaak afwijkingen op elk van de niveaus
Homeostase:
Ziekte = verstoring homeostase
Dynamisch evenwicht tussen beschadigde prikkels (noxen) en zelf-herstellend vermogen
- Op lichaams- en celniveau
▪ Lichaamstemperatuur, hormoonspiegels, mineraalconcentraties
intra/extracellulair, bloeddruk, etc.
Oorzaken noxen:
Endogeen: uit organisme zelf Exogeen: van buitenaf
Erfelijke predispositie Fysisch
Inactiviteit Chemisch
Senescentie (veroudering) Intoxicatie
Stress Voedingsdeficiëntie
Immunologische reacties Infecties
,Cellen reageren op schadelijke stimuli met
uitbreiding van adaptatie processen:
o Verhoogde cellulaire activiteit
o Verlaagde cellulaire activiteit
o Verandering van de cel morfologie
➔ Grootte, aantal, differentiatie
Geen adaptatie – regressieve verandering en cel beschadiging
o Reversibel – cel degeneratie
o Irreversibel – necrose
Verandering groeipatroon cellen
Adaptatie: aanpassingen door wijzigen van metabolisme of groeipatroon
Adaptatie kan door verandering in:
Atrofie: kleiner worden van cel, weefsel, orgaan; reversibel/irreversibel
Fysiologisch: huid, hersenen, spieren
Pathologisch: honger, ischemie, straling/cytostatica, spierziekte
Cel kan niet aanpassen aan noxe, deze cel
sterft niet -> minderwaardige cel qua
structuur en functie = degeneratie
- Intracellulair
o Enzymdefect, bijv. PKU
o (fenylketonurie: verhoogde
concentratie Fenylalanine)
o Gestoorde cellulaire
energievoorziening (hart)
- Intercellulair, bindweefsel
o Hyaliene degeneratie: sclerosering, littekenweefsel, MS
o Fibrinoïde degeneratie: brandwonden
o Lucide degeneratie: slijmcysten, peesganglion
o Vezel degeneratie: collageen- en elastine afname
,Noxen en regressieve veranderingen
- Necrose: afsterving van groepen cellen
o Ongecontroleerde celdood
o Ontstekingsreactie als gevolg van inhoud cel in
extracellulaire ruimte
o Altijd gevolg van extracellulaire prikkel,
verandering in permeabiliteit membraan
▪ Lichaam ruimt necrotische
cellen/weefsels op
- Apoptose: individuele cellen ten gronde
o Geprogrammeerde celdood
o Niet alleen bij pathologie, ook normaal proces
o Belangrijk voor weefselhomeostase
Gangreen: Necrose en rotting t.g.v. bacteriën. Bv. bij diabetes,
bevriezing/verbranding
Coagulatienecrose: Afsluiting arteriële bloedtoevoer (hart infarct)
Colliquatienecrose: Bacteriële infecties, herseninfarcering – necrose
hersendelen
Vetnecrose: Pancreas
Fibrinoïde necrose: Vasculitis -> vooral in de bloedvaten
Verkazende necrose: Tuberculose
Ultieme regressie: Celdegeneratie → Weefseldegeneratie → orgaandegeneratie → uitval van vitale
functies/systemen → de dood
, Hoorcollege 2:
Infectie = ontsteking door pathogeen micro-organisme (wat overdraagbaar is)
1. Bacteriën
a. Bolvormige kokken
i. Diplococcus = gonorroe
ii. Staphylococcus = pyrogeen furunkel, MRSA
iii. Streptococcus = angina, pneumonie
b. Staafvormig, bacillen
i. Tuberculbacil = TBC
ii. Clostridium = tetanus, botulisme
iii. Legionella
c. Kurkentrekkervormigen, spirocheten
i. Treponema pallidum = syfilis
ii. Borrelia burgdorferi = ziekte van lyme
2. Schimmels/ gisten
a. Aspergillus
b. Candida albicans → spruw
3. Protozoa, parasieten
a. Plasmodium
b. Malaria
4. Prionen, eiwitten
a. BSE (boviene spongiforme encefalopathie)
b. Creutzfeldt-Jakob
5. Virussen
a. Influenza
b. Herpes
c. Polio
d. HIV
e. H5N1 (subtype influenza)
f. SARS-CoV-2
Overdracht:
o Directe besmetting: mens op mens, dier op mens (vogelgriep, malaria)
o Indirect: via attributen (naalden), uitwerpselen, voedsel
Verspreiding:
o Epidemie: binnen landsgrenzen, >60 : 100.000 bij griep
o Endemie: lokaal/streek, blijvend aanwezig aantal besmettingen relatief constant
o Pandemie: over landsgrenzen, Spaanse griep (1918) – COVID-19 (2020)
Besmettingsweg:
o Enteraal = via maag/darmstelsel
▪ Cholera in water
▪ Voedselvergiftiging -> salmonella
o Parenteraal = niet via maag/darmstelsel
▪ Aerogeen (lucht) -> influenza, rhinitis, longontsteking, TBC
▪ Cutaan (huid/slijmvliezen) -> herpes, SOA
▪ Hematogeen (bloed) -> hepatitis, AIDS, malaria
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller joycepistorius. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.73. You're not tied to anything after your purchase.
