Samenvatting maatschappijwetenschappen H11 en H12 Seneca vwo tweede druk
12 views 0 purchase
Course
Maatschappijwetenschappen
Level
VWO / Gymnasium
Book
Seneca maatschappijwetenschappen vwo deel 3: de 21ste eeuw
Dit is een samenvatting van hoofdstuk 11 en 12 van het boek Seneca maatschappijwetenschappen vwo tweede druk. De hoofdstukken zijn erg lang en daarom is deze samenvatting een betere optie voor je voorbereiding op de schoolexamens. In de hoofdstukken worden verschillende onderwerpen besproken zoals ...
Een groot deel van het verschil tussen het denken en handelen in traditionele en moderne
samenlevingen kan worden verklaard door rationalisering:
- Traditionele opvattingen en handelswijzen worden vervangen door een doelgericht
handelen, waarbij de werkelijkheid via theorievorming voorspelbaar en beheersbaar
gemaakt wordt.
- Toename doelmatige productieprocessen.
Rationalisering in de economie:
Het streven naar berekenbare en bestendige winst.
Aandelen bij de VOC
- Boekhoudkundige manieren en vrijheid van beroep en bedrijf.
Afschaffen gildes
Overgang traditionele naar kapitalistische economie.
- Differentiatie
Rationalisering in sociale processen:
- Onderwijs moest bedrijfsmatiger.
Inzetten van toetsen met cijfers als resultaten.
Rationalisering in wetenschap en kunst:
- Natuurwetenschap werd steeds groter.
- Wetenschap werd bedrijfsmatiger: uitkomst in verhouding tot investering werd steeds
meer van belang.
- Effect op technieken in de kunst.
Rationalisering in politiek en bestuur:
- Protocollen en regels vastgelegd.
- Affectieve bindingen en emoties mogen geen rol speen bij de beoordeling van zaken.
Rationalisering als onttovering van de wereld:
- Mensen geloven door rationalisering steeds meer dat alles berekenbaar en daardoor
voorspelbaar is.
- Minder belang voor godsdienst, tradities, emotionele bindingen en opvattingen.
Dankzij rationalisering kan de meetbare bijdrage ten opzichte van de gehele samenleving
worden berekend van ieder individu of ieder deel van de samenleving.
Conflict-paradigma:
- Ontstaan van sociale ongelijkheid door het proces van rationalisering.
- Strijd tussen klassen.
- Vervreemding: het isolement van de mens die geen zeggenschap heeft over wat en
hoe er geproduceerd wordt en die in feite machteloos is.
, Rationele-actor-paradigma:
- Actoren kunnen in toenemende mate het proces beheersen om hun eigen doelen te
bereiken.
- Mensen ontwikkelen een samenhangend geheel van doelen die men in het leven wil
realiseren en waarop het gedrag wordt afgestemd.
§11.2 analyse: wording van de moderne samenleving
De moderne samenleving is begonnen tijdens de verlichting. Processen van rationalisering,
staatsvorming, democratisering, institutionalisering, individualisering en globalisering hebben
gezorgd voor ingrijpende sociale en politieke veranderingen in de wereld. Deze veranderingen
worden door wetenschappers vaak aangeduid als modernisering.
Algemene kenmerken van een moderne samenleving:
- Er is een hoge mate van differentiatie binnen de samenleving, mensen verschillen
veel van elkaar, er zijn bv veel meer soorten functies, beroepen en opvattingen dan in
een traditionele samenleving.
- Moderne mensen zijn vaak sterk van elkaar afhankelijk. Een journalist is bv
afhankelijk van computerprogramma’s, die weer afhankelijk zijn van
stroomvoorziening etc.
1. Politieke kenmerken van een moderne samenleving.
- Politieke bindingen in een moderne samenleving zijn ingebed in bureaucratisch
georganiseerde nationale staten, onderdeel van een mondiaal statensysteem.
- Er is sprake van volkssoevereiniteit: een regeringsvorm waarbij de macht van de
regeerders uiteindelijk afkomstig is van de burgers.
- De macht van de overheid in een moderne samenleving wordt beperkt door de in de
rechtsstaat verankerde grondrechten van de burgers.
- De overheid garandeert de sociale grondrechten van burgers via een verzorgingsstaat.
2. Economische kenmerken van een moderne samenleving.
- Het economisch systeem van moderne samenlevingen kenmerkt zich door een hoge
mate van rationalisering en arbeidsindeling.
- Het werkt volgens het kapitalisme inmiddels geglobaliseerde wereldmarkt.
- Moderne economieën worden ook gemengd genoemd. De overheid oefent veel
invloed uit met regels en ook qua economische activiteit.
- Het gaat om een kenniseconomie.
3. Demografische kenmerken van een moderne samenleving.
- De bevolking van moderne samenlevingen concentreert zich in stedelijke gebieden
(urbanisatie).
- Een heterogene samenstelling van de bevolking (onder meer door migratie).
4. Culturele en sociale kenmerken van een moderne samenleving.
- Moderne samenlevingen zijn sterk afhankelijk van technisch-wetenschappelijke
kennis.
- Hoewel er grote variaties bestaan in de mate van secularisering van moderne
samenlevingen is de rol van religie sterk afgenomen. Secularisatie is het proces van
verwereldlijking.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller info8955. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.40. You're not tied to anything after your purchase.
