Summary
Samenvatting filosofie schooljaar
- Course
- Institution
Samenvatting filosofie gebaseerd op slides + notities tijdens de les + aanvullingen uit het boek Behaald punt: 16/20
[Show more]
Seller
Follow
studenthw2004
Reviews received
Content preview
Filosofie – inhoudstafelDeel 1: Leven in een moderne maatschappij
Hoofdstuk 1.1. Het moderne wereldbeeld
Hoofdstuk 1.2. De ambivalentie van de moderne economie
Hoofdstuk 1.3. Het authentieke leven
Deel 2: Filosofie van de wetenschappelijke kennis
Hoofdstuk 2.1. Het probleem van inductie: David Hume
Hoofdstuk 2.2. Falsificationisme: Karl Popper
Deel 3: Ethische theorieën
Hoofdstuk 3.1. Ethiek en het bedrijfsleven
Hoodfstuk 3.2 Utilitarisme
Hoofdstuk 3.3. Kants deontologie
Hoofdstuk 3.4. Deugdethiek
Hoofdstuk 3.5. Zorgethiek
Deel 4: Filosofische reflecties over maatschappelijke thema’s
Hoofdstuk 4.1. Eigendom en belastingen
Hoofdstuk 4.2. John Rawls over rechtvaardigheid
Hoofdstuk 4.3. Het debat over rechtvaardigheid: Nozick, Dworkin, Cohen
Hoofdstuk 4.4. Democratietheorie
,Waarom filosofie?
Filosofische vraag: is wetenschap mogelijk? -> iedereen die aan een Universiteit studeert vindt van
wel
Is er dood na het leven? -> We willen zo weinig mogelijk geconfronteerd worden en denken aan de
dood. We proberen te leven alsof er geen dood is, we handelen allemaal zo.
Filosofie: de inzet
Socrates
(ca. 470 – 399 voor Christus)
“Ken uzelf”
Er zijn vragen waaraan je je niet kan onttrekken
De meeste mensen hebben al een antwoord, zonder de vraag
te hebben gesteld
Er staat iets op het spel
We behandelen belangrijke kwesties waarop we een antwoord moeten geven. Het punt is dat er
voor dat soort vragen geen eenduidige juiste antwoorden zijn.
Er zijn verschillende filosofische theorieën
Vragen waarop je uiteindelijk zelf een antwoord moet geven. Door de manier hoe je omgaat met je
leven, geef je eigenlijk al een antwoord op die filosofische vragen
Socrates zijn leuze “ken uzelf”
We moeten bij onszelf te raden gaan, wat is eigenlijk mijn antwoord?
Historische ontwikkeling
Oudheid: Filosofie vs. Mythologie
-> Filosofie heeft altijd geworsteld met de mythologie
Middeleeuwen: Filosofie vs. religie
Moderniteit: Filosofie vs. Wetenschap
-> Veel wetenschappen komen voort uit de filosofie. Eerste grote economen waren
professors die aan de universiteit les gaven in de filosofie bv Adam Smith, was ook eerst
moraal filosoof
Onderscheid:
- Feiten vs. Waarden
-> Altijd meerdere mogelijke antwoorden in filosofie, in de wetenschap zijn dat feiten
- Descriptief vs. normatief
- Observatie vs. Speculatie
-> Wetenschap: observatie van feiten vs filosofie: kritisch nadenken/ speculatie
, Economische wetenschap vs filosofie
- Economie doet waardeoordelen
- Economie onderzoekt ook zaken die niet observeerbaar zijn
Er is minder verschil tussen economische wetenschap en filosofie als men denkt
DEEL 1: Leven in een moderne maatschappij
Hoofdstuk 1.1. Het moderne wereldbeeld
De moderne tijd begint rond 1500
Laatste 5 eeuw begint iets belangrijk, die bepalen wie wij zijn en hoe wij denken
Gigantische aardbeving in Lissabon, Portugal, werd gezien als grootste natuurramp die Europa ooit
heeft getroffen
-> oordeel van God? Is het einde der tijden nakend?
Toen 1 van de rijkste steden van Europa door kolonies. Heel wat kunstschatten werden verloren
gegaan door de aardbeving bv boeken. Lissabon is die ramp nooit meer te boven gekomen.Er
ontstond een discussie. Priesters begonnen te verspreiden dat het een oordeel van God was, dat de
Portugezen niet vroom genoeg meer waren maar lastig om te verklaren want alle kerken vernield
maar hoerenbuurt bleef intact.
IMMANUEL KANT
Enkel kijken naar de natuur, niet naar de mens en het menselijk lijden:
o “Ik zal enkel het werk van de natuur beschrijven, de opmerkelijke natuurlijke
condities die gepaard gingen met deze verschrikkelijke gebeurtenissen, en hun
oorzaken”
o Aardbevingen als ‘rampen’ behandelen is eigenlijk al een antropomorfisme
Eerste werk in moderne seismologie
Verlichting: God komt niet voortdurend tussen in de wereld (deïsme)
Von den Ursachen der Erderschütterungen bei Gelegenheit des Unglücks, welches die westliche
Länder von Europa gegen das Ende des vorigen Jahres betroffen hat (1756):
o Hypothese van ondergrondse grotten met hete gassen
Geschichte und Naturbeschreibung der merkwürdigsten Vorfälle des Erdbebens, welches an dem
Ende des 1755sten Jahres einen großen Theil der Erde erschüttert hat (1756):
o Verslag van de gebeurtenissen
Fortgesetzte Betrachtung der seit einiger Zeit wahrgenommenen Erderschütterungen (1756)
o Weerlegging van bijgeloof
Leeft in calinigrad (Rusland), tussen Polen en Litouwen. Probeert een natuurwetenschappelijke
verklaring te geven van de ramp maar zijn verklaring is volledig verkeerd. Onder de zeebodem
allemaal grotten waardoor er ondergrondse gassen ontstaan -> fout!
, Moderne wereldbeeld en premoderne wereldbeeld botsen met elkaar op dit moment
Kant zegt dat er geen boodschap in zit maar een fenomeen is dat natuurwetenschappelijk wordt
verklaard, brutte pech, zit geen diepere betekenis in
Grote stap van wereldbeeld
De natuur trekt zich niets van u aan bv sterren in de hemel, heeft geen betekenis voor u
Wil is een soort vermogen dat we hebben dat ons controleert bv de wil om uw arm te strekken. De
erectie gehoorzaamd niet aan uw wil
DE RAMP VAN LISSABON
Sleutelmoment in het moderniseringsproces: seculiere, rationele, wetenschappelijke benadering van
de natuur
MODERNITEIT / MODERNISERING
Desacralisering / onttovering: het wegvallen van omvattende betekenisorde bv. Sterren in de
hemel
Rationalisering
Verwetenschappelijking: alles wordt wetenschappelijk verklaarbaar
Secularisering
Individualisering
Plaatst de modern mens voor een uitdaging, je krijgt het gevoel “wat doe ik hier eigenlijk, wat is mijn
plaats in de werkelijkheid, had hier evengoed niet kunnen zijn”
MODERNE TIJD
Een (zelfbewuste) nieuwe tijd
- ontdekkingsreizen (1492: Amerika)
- uitvindingen (boekdrukkunst, kompas)
- modern kapitalisme (handels- en geldeconomie versus grondeconomie)
- moderne staat (oorsprong van het recht is de wil van de soeverein, niet de natuur of God)
- reformatie (bijbel versus kerkgezag) en later secularisering
- moderne natuurwetenschap (Copernicus, Kepler, Galilei, Newton)
- Nieuwe vormen van kunst
- Filosofie: centrale rol van het subject (cf. Descartes, Kant)
Sleutelmoment: Verlichting (18de eeuw)
- Rede
- Kritisch, o.a. t.o.v. de traditie
- Emancipatie, vooruitgangsgedachte
Doorwerking tot op vandaag
DANIEL DEFOE : ROBINSON CRUSOE (1719)
Individu dat op een onbewoond eiland terecht komt, en vanuit het niets zichzelf opnieuw moet
uitvinden en een nieuw soort samenleving moet opbouwen
Maatschappij is opgebouwd uit losse individuen, ‘Robinsonaden’
De mens is niet langer louter een onderdeeltje
Het is de mens zelf die zin en orde moet geven aan de werkelijkheid
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studenthw2004. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.57. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now