Een samenvatting van tijdvak 5 geschiedenis VWO. Ik heb hierbij alle leerdoelen beantwoord die in het boek stonden. Bovenaan staan de VERKORTE kenmerkende aspecten.
5. Ontdekkers en hervormers
- Begin Europese expansie/ontdekkingsreizen
- Veranderend mens- en wereldbeeld v.d. renaissance en begin (terugkeer)
wetenschappelijke belangstelling
- Hernieuwde oriëntatie op klassieke oudheid
- De Reformatie/Hervorming
- De Opstand in de Nederlanden
5.1
- Hoe het mens- en wereldbeeld veranderde tijdens renaissance:
- Europese expansie → Handel in specerijen. Verspreiding van het
christendom. Nieuwsgierigheid. Veroveren van grotere gebieden.
- Rijkdom bloeide op → mensen begonnen zichzelf meer centraal te
stellen en in zichzelf te vertrouwen. Ze vonden het leven op aarde
ook belangrijk (carpe diem).
- Nieuwe belangstelling voor klassieke oudheid.
- Mentaliteitsverandering in literatuur, kunst en politiek:
- Literatuur: humanisme (belangstelling in antieke literatuur, poëzie en
geschiedenis). Eerst waren er alleen de geestelijken die konden lezen omdat
de geschriften in de taal van de kerk waren geschreven (Latijn). Ook waren
het alleen religieuze geschriften. Nu konden ook leken (niet geestelijken)
lezen omdat er in de volkstaal werd geschreven en over niet-religieuze
onderwerpen.
- Kunst: Eerst was kunst alleen maar gebaseerd op religie. Nu werd er veel
meer aandacht besteed aan de manier waarop het onderwerp werd
uitgebeeld (perspectief, anatomie en emoties)
- Politiek: Eerder werd politiek gezien als onderdeel van een goddelijk
plan. In geschriften van auteurs uit de klassieke oudheid kwamen
de humanisten dat niet tegen: Machthebbers moeten handelen in
het belang van de gemeenschap. Machiavellisme → doel heiligt
middelen.
- Invloed humanisme:
- Het humanisme is het belangstelling hebben in oude antieke literatuur en
geschiedenis. Doordat mensen steeds meer hun eigen gedachten gingen
gebruiken, kwam er ook meer interesse in de klassieke oudheid. Zo gingen
mensen de oude geschriften onderzoeken en vergelijken met hoe hun
samenleving was. Zo kwamen ze er achter dat heel veel niet klopte en dat
pastte ze toe in de samenleving.
- Renaissance in Italië:
- Er waren zelfstandige stadstaten ontstaan
- Door nijverheid en handel raakten veel bewoners rijk
- Rijke families gaven kunstenaars opdrachten om schilderijen en
gebouwen te maken → tot meer glorie van zichzelf
- Veel klassieke oudheid dat terugkwam in de gebouwen omdat de rijke
bewoners zich verbonden voelden met de oude Romeinse stadscultuur
- Ook verloren gewaande teksten van klassieke auteurs kwamen
weer boven water. → door terugvondst in kloosters of dankzij
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mariskaruss. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.