Samenvatting Voeding bij gezondheid
en ziekte
Inhoudsopgave
Samenvatting Voeding bij gezondheid en ziekte.....................................................................................1
H4 Voeding bij gezondheid en ziekte..................................................................................................4
H5 Koolhydraten, voedingsvezels en alcohol......................................................................................7
5.1 Structuur van koolhydraten......................................................................................................7
5.2 Functies van koolhydraten.......................................................................................................7
5.3 Eigenschappen en toepassingen van de verteerbare koolhydraten.........................................7
5.4 Koolhydraten in ons voedsel....................................................................................................7
5.5 Aanbevelingen koolhydraten en voedingsvezels......................................................................7
5.6 Alcohol.....................................................................................................................................8
H6 Vetten............................................................................................................................................9
6.1 Structuur van vetten................................................................................................................9
6.2 Functies van vetten..................................................................................................................9
6.3 Vetachtige stoffen: cholesterol, lecithine.................................................................................9
6.4 Transport van lipiden................................................................................................................9
6.5 Eigenschappen en toepassingen van voedingsvetten...............................................................9
6.6 Vetten in ons voedsel.............................................................................................................10
6.7 Aanbevelingen voor vetten....................................................................................................10
H7 Aminozuren en eiwitten..............................................................................................................11
7.1 Structuur van aminozuren en eiwitten...................................................................................11
7.2 Functies van eiwitten.............................................................................................................11
7.3 Eigenschappen en toepassingen van voedingseiwitten..........................................................11
7.4 Kwaliteit van eiwitten in voeding...........................................................................................11
7.5 Eiwitten in ons voedsel...........................................................................................................11
7.6 Eiwitbehoefte en aanbevelingen voor eiwitten......................................................................11
7.7 Eiwitondervoeding.................................................................................................................11
H9 Vitamines....................................................................................................................................12
9.1 Vitamines in het heden en verleden......................................................................................12
9.2 Definitie en naamgeving........................................................................................................12
9.3 Functies van vitamines...........................................................................................................12
, 9.4 In vet en water oplosbare vitamines......................................................................................13
9.5 Oorzaken van vitaminedeficiënties........................................................................................13
9.6 Voedingssupplementen..........................................................................................................13
9.7 Rachitis en osteomalacie........................................................................................................13
H10 Mineralen en water...................................................................................................................15
10.1 Mineralen en hun functies...................................................................................................15
10.2 Vocht- en elektrolytenbalans...............................................................................................15
10.3 Macro-elementen: calcium en kalium..................................................................................16
10.4 Spoorelementen: jodium, zink, seleen en ijzer.....................................................................16
H12 Voeding bij zwangerschap en lactatie........................................................................................17
H13 Zuigelingenvoeding...................................................................................................................21
13.1 Borstvoeding en flesvoeding................................................................................................21
13.2 Borstvoeding........................................................................................................................21
13.3 Flesvoeding..........................................................................................................................22
13.4 Bijvoeding............................................................................................................................22
13.5 Suppletie..............................................................................................................................23
13.6 Diarree, braken, obstipatie bij zuigelingen...........................................................................23
H14 Voeding voor peuters en kleuters..............................................................................................24
14.1 Aandachtspunten bij de voeding voor peuters en kleuters..................................................24
14.2 Ontwikkeling van 1-4 jaar.....................................................................................................24
14.3 Eetlust, smaak en grilligheid.................................................................................................24
14.4 Eetopvoeding.......................................................................................................................25
14.5 Behoefte aan voedingstoffen en voedingsmiddelen............................................................25
H15 Voeding voor schoolkinderen en adolescenten.........................................................................26
15.1 Aandachtpunten voor voeding voor schoolkinderen...........................................................26
15.2 Aandachtspunten voor voeding voor adolescenten.............................................................26
H16 Voeding voor volwassenen........................................................................................................27
H16.7 Osteoporose......................................................................................................................27
H17 Voeding voor ouderen...............................................................................................................28
17.1 Aandachtspunten bij de voeding van ouderen.....................................................................28
17.2 Zorg voor de voeding............................................................................................................28
17.3 Fysiologische factoren..........................................................................................................28
17.4 Voedingsadviezen voor ouderen..........................................................................................29
H21 Voeding met veranderde consistentie.......................................................................................30
, 21.4 Parenterale voeding.............................................................................................................30
H24 Ondervoeding............................................................................................................................30
24.6 Energie-eiwitverrijkt dieet....................................................................................................30
H25 Voeding bij ziekten van het maag-darmkanaal, de lever, galblaas en pancreas.........................30
25.6 Ziekten van het colon...........................................................................................................30
, H4 Voeding bij gezondheid en ziekte
4.1 Voeding en gezondheid
Macronutriënten zijn eiwitten, vetten en koolhydraten. Ze leveren energie en het lichaam heeft er vrij
veel van nodig. Micronutriënten zijn vitamines en mineralen. Ze leveren geen energie en het lichaam
heeft er veel minder van nodig dan macronutriënten.
Een goed lichaamsgewicht is een voorwaarde voor een goed werkend immuunsysteem. Uitdaging van
de huidige voedingswetenschap is de mechanismen bloot te leggen waar voeding een rol speelt in de
preventie van chronische ziekten zoals coronaire hartziekten, diabetes en bepaalde vormen van
kanker.
4.2 De spijsvertering
De macronutriënten zijn te groot om direct in het bloed opgenomen te kunnen worden. Zij moeten
eerst chemisch verkleind worden. Dit wordt vertering genoemd en vind plaats in het maag-
darmkanaal. Vitamines en mineralen kunnen zonder verdere bewerking worden opgenomen. Als de
voedingsstoffen klein genoeg zijn, worden ze in bloed en lymfe opgenomen, dit heet resorptie.
Voor de vertering en de resorptie van voedingsstoffen zijn de maag-darmmotoriek en de secretie van
spijsverteringssappen essentieel.
In de dunne darm wordt het voedsel verteerd en geresorbeerd. De vertering vindt deels plaats in het
darmlumen en deels in de epitheelcellen van de darmwand. Eiwitten en koolhydraten worden in het
darmlumen door enzymen verder afgebroken.
4.3 Behoefte aan voedingsstoffen
De voeding levert heel veel verschillende stoffen: de macronutriënten, micronutriënten, water en
vezels. Van ongeveer 50 stoffen is bekend dat deze onmisbaar zijn voor de stofwisseling. Ze moeten
via de voeding worden opgenomen, omdat ze onvoldoende door het lichaam worden gemaakt. Tot
essentiële voedingsstoffen horen: eiwitten, vetten, koolhydraten, vitamines, mineralen en water.
Behalve voldoende voedingsstoffen heeft het lichaam ook voldoende energie nodig. Een te grote
opname van voedingsstoffen kan niet worden uitgescheiden zoals bij te veel vitamines en mineralen,
er ontstaat dus overgewicht.
4.4 Aanbevolen hoeveelheden aan voedingsstoffen en voedingsmiddelen
De Nederlandse aanbevelingen voor voedingsstoffen worden opgesteld door de Gezondheidsraad en
gepubliceerd onder de titel Voedingsnormen. Voor het opstellen van de voedingsnormen wordt
gebruik gemaakt van de adviezen die in Europees verband zijn opgesteld door de EFSA.
De aanbevolen hoeveelheden komen tot stand door na te gaan wat de behoefte is van groepen
mensen van hetzelfde geslacht en binnen een bepaalde leeftijdsklasse. Met aanbevolen
hoeveelheden worden deficiëntieziekten voorkomen, worden de voorraden op peil gehouden en
kunnen normale belastede situaties zoals menstruatie en kortdurende stress worden opgevangen.
De ADH (aanbevolen dagelijkse hoeveelheid) komt tot stand door de gemiddelde behoefte te
verhogen tweemaal de standaarddeviatie. Dit is een statische benadering, waardoor in principe de
behoefte van 97,5% van de groep waarvoor de aanbeveling geldt wordt gedekt.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller cvdmunt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.
