Haal het beste uit je biologie cijfer met onze uitgebreide samenvatting van VWO 4 Biologie, Thema 1 (Inleiding in de biologie) & Thema 2 (Voortplanting), gebaseerd op het leerboek Biologie Voor Jou 4. Deze samenvatting biedt een beknopte en heldere uitleg van alle belangrijke concepten en onderwerp...
BIOLOGIE - Samenvatting H1 + H2.1 en H2.2:
1.1 I Wat kun je met biologie?
Biologie is één van de natuurwetenschappen samen met onder andere scheikunde, natuurkunde en
geologie. In de natuurwetenschappen worden natuurverschijnselen bestudeert. Tussen biologie en
andere natuurwetenschappen bestaan overgangsgebieden, zoals biochemie en paleontologie.
Bij biologie leer je begrippen die met elkaar de biologische vaktaal vormen. Een situatie waarin
biologie een rol speelt, noem je een context voor het vak biologie.
In de biologie bestudeer je organismen: levende wezens. Alle organismen vertonen
levensverschijnselen, als voortplanten, groeien, ontwikkelen en stofwisseling (= alle chemische
reacties in een organisme). Als een organisme geen levensverschijnselen meer vertoont, noem je het
dood. Dingen in de natuur die nooit hebben geleefd, noem je levenloos (water, zuurstof, CO 2).
Elk individu heeft een levensloop. De levensloop begint bij het ontstaan van het organisme en
eindigt bij de dood van het organisme. Tijdens een levensloop groeit en ontwikkelt het organisme.
Hierbij treden er veranderingen op in de bouw en het functioneren van het organisme. Je kunt een
levensloop daardoor verdelen in verschillende fasen of stadia.
Individuen behoren tot dezelfde soort als zij zich onderling kunnen voortplanten en daarbij
vruchtbare nakomelingen kunnen voortbrengen. Alle individuen van een soort doorlopen
tijdens hun levensloop dezelfde stadia. Dit noem je de levenscyclus van een soort. De
levenscyclus eindigt alleen wanneer de gehele soort uitsterft.
Levenscyclus van een vlinder
1
, De biologie wordt bestudeerd op verschillende niveaus: de organisatieniveaus of biologische
eenheden. De organisatieniveaus van klein naar groot:
> Molecuul: Bouwsteen van stoffen, bijv. DNA
---> (DNA bevat de erfelijke informatie voor een organisme);
> Organel: Onderdelen van een cel met een bepaalde functie;
> Cel: Bestaat uit celorganellen en maakt deel uit van weefsels;
> Weefsel: Een groep van één of meer verschillende celtypen die een gemeenschappelijke
functie hebben;
> Orgaan: Een deel van een organisme met een specifieke bouw en functie;
> Orgaanstelsel: Organen die samen een bepaalde functie uitoefenen;
> Organisme: Eencellig of meercellig levend wezen;
> Populatie: Een groep individuen van dezelfde soort die in een bepaald gebied leeft en zich
onderling voortplant;
> Levensgemeenschap: Alle verschillende populaties die in een gebied samenleven;
> Ecosysteem: Begrensd gebied waarvan een levensgemeenschap en de niet-levende natuur
deel uitmaken;
> Systeem aarde: Het geheel aan ecosystemen op aarde. Ook wel biosfeer genoemd.
Als er op een hoger organisatieniveau een nieuwe eigenschap ontstaat die er op het lagere
organisatieniveau niet is, noem je dat een emergente eigenschap.
Neem als voorbeeld vogels die in een
V-vorm kunnen vliegen. De vogels
kunnen als populatie samen in een V-
vorm vliegen, maar een vogel alleen,
één organisme, kan dit niet. Dit is dus
een emergente eigenschap, want het
kan niet op een lager
organisatieniveau.
Interactie: biologische eenheden
reageren op elkaar en op de
invloeden in hun omgeving.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller VWOLeerLicht. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.40. You're not tied to anything after your purchase.
