Uitgebreide samenvatting van het boek ontwikkelingspsychologie van Feldman 5e editie. Gericht op het vak ontwikkelingspsychologie van de Open Universiteit
ontwikkelingspsychologie feldman open universiteit
open universiteit
Connected book
Book Title:
Author(s):
Edition:
ISBN:
Edition:
Written for
Open Universiteit (OU)
Ontwikkelingspsychologie
Ontwikkelingspsychologie
All documents for this subject (9)
3
reviews
By: vandeput_aliesje • 3 year ago
By: janse77 • 4 year ago
By: Teacher1969 • 5 year ago
Seller
Follow
shanna_capelle
Reviews received
Content preview
Samenvatting
ontwikkelingspsychologie
Hoofdstuk 1: Een inleiding in de ontwikkeling van het
kind
1.1 Een oriëntatie op de ontwikkelingspsychologie
Ontwikkelingspsychologie is de wetenschappelijke studie naar de patronen van groei, verandering
en stabiliteit die zich voordoen bij toenemende leefijdd us van concepte tot ouderdomd e meeste
aandacht gaat naar de periode van concepte tot aan adolescente, omdat hierin de veranderingen
elkaar het snelst opvolgend
1.1.1 de reikwijdte van het vakgebied
Ontwikkelingspsychologie heef betrekking op uiteenlopende onderwerpend
Ontwikkelingspsychologen specialiseren zich vaak in een thema of leefijdscategoried Grofweg zijn er
3 centrale thema’s of benaderingen:
1. Fysieke ontwikkeling. eze benadering kijkt naar de invloed van het lichaam – de hersenen,
het zenuwstelsel, de spieren, de zintuigen en de behoefe aan eten, drinken en slaap – op
ons gedragd
Bijvd onderzoek naar ondervoeding op het groeitempo van kinderend
2. Cognitieve ontwikkeling.
. it richt zich op hoe het gedag van mensen wordt beïnvloed door groei en veranderingen in
hun intellectuele vermogensd Ze houden zich bezig met leren, geheugen, probleemoplossing
en intelligented
Bijvd onderzoek naar hoe intellectuele vermogen in de loop van de kindertjd veranderend
3. Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling. Sociale ontwikkeling kijkt naar de manier waarop
de interactes van mensen met elkaar en hun sociale relates in de loop van hun leven
groeien, veranderen en stabiel blijvend Bijvd uitgaangsgedrag van adolescentend
Persoonlijkheidsontwikkeling kijk naar stabiliteit en verandering in de eigenschappen die de
ene persoon van de andere onderscheidend Bijvd onderzoek naar stabiele, duurzame
karaktereigenschappend
Ook richten beiden zich op de sociaal-emotonele ontwikkeling van kinderen en
adolescentend
(Zie tabel 1d1d pagd 7)
Leefijdsgroepen en individsele verschillen
Vaak wordt er gekeken naar specifeke leefijden en wordt er een verdeling gemaakt in globale
leeftijdsgroepen:
1d Prenatale periode (concepte tot geboorte)
, 2d Baby- en peutertijd (geboorte tot 3 jaar)
3d Kleutertijd (van 3 tot 6 jaar)
4d Schooltijd (van 6 tot 12 jaar)
5d Adolescentie (van 12 tot 20 jaar)
e tjdstppen waarop gebeurtenissen zich in het leven van mensen voltrekken, kunnen aanzienlijk
variërend Zowel biologische- als omgevingsfactoren spelen hierbij een belangrijke rold
De koppeling tsssen thema’s en leefijden
Alle globale themagebieden binnen de ontwikkelingspsychologie spelen een rol in de kindertjd en de
adolescented pecialisates richten zich vaak op een bepaald thema in een bepaalde
leefijdscategoried
Hoe csltssr, etnische afomst en ras de ontwikkeling beïnvloeden
Alle culturen en subculturen hebben hun eigen opvatngen over de juiste manier om kinderen op te
voeden, zoals ze ook hun eigen ontwikkelingsdoelstellingen voor kinderen hebbend
Ras is een biologisch concept dat verwijst naar classifcates die gebaseerd zijn op fysiek een
structurele eigenschappen van soortend Etnische groep en etniciteit verwijzen naar culturele
achtergronden, natonaliteit, religie en taald
1.1.2 De invloed van cohorten op ontwikkeling: ontwikkelen in de sociale
wereld
Ieder mens behoort tot een specifeke cohort: een groep mensen die rond dezelfde tjd op dezelfde
plek is geborend
Normateve invloeden op de ontwikkeling
Mensen die tot een bepaalde cohort behoren, zijn onderhevig aan bepaalde normatieve
gebeurtenissen. at zijn gebeurtenissen die zich voor de meeste individuen binnen een groep op
dezelfde manier voltrekkend eze kunnen biologisch, sociaal of cultureel bepaald zijnd
Bijvd het bereiken van de pubertjd of het begin van verplicht onderwijsd
Cohorteffecten treden op als gevolg van normatieve historisch bepaalde invloeden, biologische en
omgevingsinvloeden die verbonden zijn aan een specifek historisch momentd Bijvoorbeeldd Kinderen
die in de wijk in Enschede woonden ten tjde van de vuurwerkramp werden allemaal geconfronteerd
met dezelfde biologische en omgevingsefectend
Leeftijdsgebonden invloeden zijn biologische en omgevingsinvloeden die gelijk zijn voor mensen in
een bepaalde leefijdsgroep, ongeacht waar of wanneer ze opgroeiend Bijvd puberteit en menopauzed
Ontwikkeling wordt ook bepaald door normatieve invloeden- dit zijn invloeden die leiden tot
conformiteit omdat men de gevolgen van afwijkend gedrag vreestd Zoals etnische afomt, sociale
klasse, lidmaatschap van een subcultuur of andere factorend
Ook zijn niet-normatieve gebeurtenissen van invloed op de ontwikkelingd it zijn specifeke
gebeurtenissen die plaatsvinden in het leven van een specifek persoon op een tjdstp dat zulke
gebeurtenissen de meeste andere mensen niet overkomend Bijvd de 1 e IVF-baby zijnd
,1.2 Kinderen: verleden, heden en toekomst
1.2.3 Actuele vraagstukken en onderwerpen: de onderliggende thema’s
van de ontwikkelingspsychologie
Momenteel spelen er een aantal centrale vraagstukken en onderworpen over de ontwikkeling van
kinderend Bijvd het levensloopmodel vsd Gerichtere benaderingen, nature vsd Nurtured
Contnse verandering versss discontnse verandering
Een van de belangrijkste kwestes binnen de ontwikkelingspsychologie is de vraag of ontwikkeling
zich op een contnue of discontnue manier voltrekt (zie fgd 1d1 pagd 12)d
Bij continue verandering is de ontwikkeling geleidelijk en vloeien de prestates op een bepaald
niveau voort uit die van de vorige niveausd e verandering is kwanttateff de onderliggende
ontwikkelingsprocessen die de aanzet geven tot verandering blijven gedurende het hele leven
hetzelfded
Bij discontinue verandering vindt de ontwikkeling plaats in aparte stappen of stadiad Elk stadium
levert gedrag op dat kwalitatief anders is dan gedrag in eerdere stadiad tadia zijn bijvoorbeeld
kleurtjd, kindertjd en adolescented Ontwikkeling kan vanuit dit oogpunt heel abrupt verlopend
Kriteke en gevoelige perioden: de invloed van de omgeving
Een kritieke periode is een specifeke tjd in de ontwikkeling waarin een bepaalde gebeurtenis de
grootste gevolgen heefd ER is sprake van een kriteke periode wanneer de aanwezigheid van
bepaalde soorten omgevingsstmuli noodzakelijk is voor een normale ontwikkelingd
Hoewel vroeger veel de nadruk werd gelegd op de invloed van kriteke perioden op de ontwikkeling,
is men er nu meer van overtuigd dat de mens feeibeler is dan aanvankelijk werd aangenomend
Voornamelijk op het gebied van cogniteve, sociale en persoonlijkheidsontwikkeling manifesteert zich
een aanzienlijke mate van plasticiteit: de mate waarin een zich ontwikkelend gedragspatroon of
fysieke structuur veranderlijk isd Om die reden spreekt men nu liever van gevoelige perioden ipv
kriteke periodend e invloeden zijn niet altjd permanent, maar de mens in ontwikkeling is plastschd
Levensloopmodel versss focss op specifeke perioden
Momenteel is men ervan overtuig dat de hele periode van de concepte tot en met de adolescente
van belang isd it is omdat men verondersteld dat in elk levensstadium sprake is van groei en
ontwikkelingd Ook wordt een belangrijk deel van iemands omgeving bepaald door de andere mensen
in zijn sociale omgevingd Om de sociale invloeden te kunnen begrijpen, moeten we de mensen
begrijpen die grotendeels verantwoordelijk zijn voor die invloedend
Bvd Een vijfienjarige moeder zal een hele andere invloed op haar kind hebben dan een 37-jarige
moederd
De relateve invloed van natsre en nsrtsre op de ontwikkeling
In hoeverre is het gedrag van mensen het gevolg van genetsch bepaalde natuur en in hoeverre van
de fysieke en sociale omgeving waarin ze opgroeien?
Maturatie is het proces van geleidelijk ontvouwen van voorbestemde genetsche informated Nature
verwijst naar dit conceptd
,Nurture verwijst naar de omgevingsinvloeden die ons gedrag bepalend it kunnen zowel biologisch
invloeden zijn, maar ook sociale invloeden en maatschappelijke factorend
Gevolgen voor de opvoeding van kinderen en voor sociaal beleid
Een voorbeeld van de gevolgen van de nature-nurturediscussie: als de hoogte van iemand
intelligente vooral wordt bepaald door erfelijkheid, zijn pogingen om deze intelligente later in het
leven te verbeteren, gedoemd te mislukkend Wordt intelligente vooral bepaald door
omgevingsfactoren, zou verbetering van sociale omstandigheden moeten kunnen leiden tot hogere
intelligented
Vaak spelen beide invloeden een rold e vraag is dan ook meer welke mate van invloed van
toepassing is in specifeke vraagstukkend
Ook is de interactie tussen genetsche en omgevingsfactoren compleed Zo zal het temperament van
het kind bijvoorbeeld invloed hebben op hoe de omgeving op het kind reageertd
Zie tabel 1d2 pagd 15
1.2.4 De toekomst van de ontwikkelingspsychologie
Enkele te verwachten toekomstrends zijn: groeiende specialisate, meer samenwerking tussen
verschillende gebieden (interdisciplinairiteit), meer aandacht voor diversiteitsvraagstukken en een
grotere invloed op kwestes van publiek belangd
Hoofdstuk 2: Theoretische perspectieven en onderzoek
2.1 Visies op kinderen
Een theorie is een verklaring of voorspelling over een interessante verschijnsel die een raamwerk
biedt om de relates tussen een geordende reeks feiten op principes te begrijpend Aan de hand van
deze theorieën kunnen psychologen eerdere observates samenvaten en ordenend aarnaast
worden deze theorieën zorgvuldig getest in de vorm van onderzoekd
2.1.1 Het psychodynamisch perspectief: focus op innerlijke krachten
Voorstanders van het psychodynamisch perspectief geloven dat gedrag gemotveerd wordt door
innerlijke krachten, herinneringen en conficten waarvan een persoon zich nauwelijks bewust is en
waarover hij weinig controle heefd eze innerlijke krachten, die hun oorsprong kunnen hebben in de
kindertjd, blijven iemand gedrag gedurende zijn hele leven beïnvloedend
De psychoanalytsche theorie van Fresd
Hey psychodynamisch perspectef is nauw gekoppeld aan igmund Freud (1856 – 1939) en zijn
psychoanalytsche theoried e psychoanalytische theorie van Freud gaat er vanuit dat onbewuste
krachten bepalend zijn voor iemands persoonlijkheid en gedragd Volgens Freud is het onbewuste het
deel van iemands persoonlijkheid waarvan hij zich niet bewust isd Het bevat infantele wensen,
verlangens en behoefen die vanwege hun verstorende aard afgesloten zijn van het bewustzijnd
,Bijv. kind ervaart dat het te weinig aandacht krijgt van oudersd Zal later bij juf en partner veel
aandacht vragend e persoon probeert het ‘tekort’ uit de kindertjd te compenserend Echter zal het
nooit genoeg zijnd e persoon in kweste is zich hier niet van bewustd Het idee dat de ouders
onvoldoende aandacht hadden voor het kind is onverdraagbaar en wordt verdrongen (in het
onbewuste gelaten)d
Volgens Freud heef elke persoonlijkheid drie aspecten:
1d Id. it is het primiteve, ongeorganiseerde, aangeboren deel van de persoonlijkheid dat
aanwezig is bij de geboorted Het staat voor onze primiteve drifen die verband houden met
honger, seks, agressie en irratonele impulsend Het id opereert vanuit het genotprincipe, met
als doel om zo veel mogelijk bevrediging en zo weinig mogelijk spanning te creërend
2d Ego. it is het ratonele en redelijke deel van de persoonlijkheidd Het vormt een bufer tussen
de echte wereld om ons heen en het primiteve idd Het ego opereert vanuit het
realiteitsprincipe, waarbij instncteve energie in toom wordt gehouden om de veiligheid van
het individu te bewaren en hem te helpen integreren in de samenlevingd
3d Superego. it vertegenwoordigt iemand geweten en maakt het onderscheid tussen goed en
kwaadd Het ontwikkelt zich rond vijf- of zesjarige leefijdd Mensen nemen het over van hun
ouders, onderwijzers en andere belangrijke fguren in hun levend
Freud ontwikkelde ook een theorie over de manier waarop de persoonlijkheid zich tjdens de
kindertjd vormtd e psychoseksuele ontwikkeling voltrekt zich doordat een aantal fases doorlopen
worden waarbij genot zich telkens met een ander deel van het lichaam associeertd Zie tabel 2d1 pagd
25d
Als kinderen zich in een bepaalde fase niet voldoende kunnen bevredigen of als ze teveel bevredigd
worden, dan ontstaat fixatied it is gedrag dat in een eerdere ontwikkelingsfase is blijven steken als
gevolg van een onopgelost confictd Bijvd feate op orale fase – eten, voortdurend pratend Fieate op
anale fase – overdreven reinheid, afstandelijkheidd
De psychosociale theorie van Erikson
In de psychosociale theorie van Erikson (1902 – 1994) ligt de nadruk op onze sociale interacte met
anderend Mensen worden zowel gevormd als belemmerd door hun samenleving en hun cultuurd
e psychosociale ontwikkeling omvat veranderingen in de manier waarop we aankijken tegen onze
interactes met anderen, tegen het gedrag van anderen en tegen onszelf als leven van de
maatschappijd eze theorie stelt dat mensen zich gedurende het leven ontwikkelen in acht stadia. In
elk stadium is er sprake van een crisis of conflict dat het individu moet oplossend Geen elke crisis kan
volledig opgelost worden, maar moet voldoende het hoofd worden geboden om te kunnen voldoen
aan de eisen van het volgende ontwikkelingsstadiumd
Hoewel Freud stelt dat de ontwikkeling min om meer compleet is tegen de tjd dat een individu de
adolescente bereikt, is Erikson van mening dat groei en verandering gedurende het hele leven
doorgaand Zie tabel 2d1 pagd 25d
Meningen over het psychodynamisch perspectef
Ontwikkelingsonderzoekers staan kritsch tegenover Freud zijn theoried Hoewel het bestaan van het
,onbewuste voor velen logisch klinkt, wordt zijn psychoseksuele ontwikkelingstheorie in twijfel
getrokkend Er is weinig bewijs voor het idee dat mensen in hun jeugd stadia doorlopen die hun
persoonlijkheid als volwassene bepalend Ook is zijn onderzoek gebaseerd op een zeer beperkte
populate en is het enkel gericht op mannend
Eriksons visie dat een mens zich gedurende zijn hele leven ontwikkelt, krijgt van veel kanten steund
Kritek punt is dat hij zich meer richt op de ontwikkeling van mannen dan van vrouwend Wel is zijn
omschrijving op sommige punten vaagd
Over het algemeen zijn psychodynamische theorieën moeilijk om er het gedrag van een individu mee
te voorspellend Het levert een goede beschrijving op van het gedrag in het verleden, maar geef geen
nauwkeurige voorspellingen voor toekomstg gedragd
2.1.2 Het behavioristisch perspectief: focus op waarneembaar
gedrag
Watson (1878 – 1959) was een psycholoog die de behavioristische benadering toepasted eze
benadering gaat ervan uit dat wen de ontwikkeling van een kind volledig kunnen begrijpen door
zorgvuldig te kijken naar de stmuli die zijn omgeving vormend Hij stelde zelfs dat het mogelijk is om
vrijwel elk gedrag op te roepen door de omgeving van een individu aan te passend
Het behavioristische perspectief gaat niet uit van onbewuste drijfveren, maar alleen van direct
waarneembare feiten: de efecten van mensen, voorwerpen en gebeurtenissen op gedragd Als we de
stmuli kennen, kunnen we het gedrag voorspellend Nurture is belangrijk dan natured Ontwikkeling is
kwantitatief, omdat het vermogen van kinderen om problemen op te lossen groter wordt naarmate
ze ouder worden door hun grotere mentale capaciteitend
it perspectef verwerpt het idee dat een mens stadia doorloopt in zijn ontwikkelingd Mensen
worden slechts beïnvloed door de omgevingsstimuli waaraan zij toevallig worden blootgesteldd
Ontwikkelingspatronen zijn persoonlijk en weerspiegelen een bepaalde reeks omgevingsstmuli, en
gedrag is het resultaat van voortdurende blootstelling aan specifeke factoren in de omgevingd
Klassieke conditonerig
Er is sprake van klassieke conditionering wanneer een organisme op een bepaalde manier leert
reageren op een neutrale stmulus die die respons normaal gesproken niet uitloktd Pavlov ontdekte
dat als een hond herhaaldelijk wordt blootgesteld aan een koppeling van twee stmuli, zoals het
geluid van een bel en een bak met hondenvoer, hij op dezelfde manier op de bel leert reageren als
op een bak met hondenvoer: door te kwijlen en opgewonden te kwispelend Normaal gesproken
reageren honden niet op die manier op een belf het gedrag is het resultaat van conditonering, een
vorm van leren waarin gedag dat geassocieerd wordt met een stmulus, verbonden wordt aan een
andere stmulusd
Hetzelfde proces verklaart hoe we emotonele responsen aanlerend it geldt in het bijzonder voor
intense of negateve emotesd Bvd Ooit overvallen in het donker (was heel angstg), nu bang in het
donker omdat de angst geassocieerd wordt met het donkerd
Operante conditonering
Operante conditionering- geformuleerd door kinner (1904 – 1990) is een vorm van leren waarbij
een vrijwillige respons versterkt of verzwakt wordt doordat die respons wordt geassocieerd met
,positeve of negateve consequuentesd Individuen leren doelbewust te reageren op hun omgeving om
gewenste consequuentes tot stand te brengend Kinderen grijpen als het ware in hun omgeving in om
een gewenste stand van zaken te bewerkstelligend Bijvd eetra lief zijn als je iets wilt hebbend
Of kinderen bepaald gedrag zullen herhalen is afankelijk van de vraag of dat gedrag wordt gevolgd
door een bekrachtging (reinforcement)d traf, de introducte van een onplezierige of pijnlijke
stmulus of de verwijdering van een wenselijke stmulus maakt de kans juist kleiner dat eerder gedrag
in de toekomst wordt herhaald (extinctie).
eze principes worden ook toegepast bij gedragsmodificatie, een formele techniek om de frequuente
van gewenst gedrag te verhogen en van ongewenst gedrag te verlagend
De sociaal-cogniteve leertheorie: leren door te imiteren
e sociaal-cognitieve leertheorie (Bandura) benadert de ontwikkeling op een manier waarin de
nadruk ligt op leren door het gedrag van een andere persoon (een model) te observerend We hoeven
de consequuentes van gedrag niet aan den lijve te ondervinden om het aan te lerend e kans is groot
dat we bepaald gedrag imiteren als we zien dat dat gedrag bij een model wordt beloondd
Bijvd kinderen die bang zijn voor honden, worden geconfronteerd met een ‘fearless peer’, een model
dat vrolijk met een hond zat te spelend aarna durfden deze kinderen eerder in de buurt van een
vreemde hond te komend
Volgens Bandura voltrekt sociaal-cognitief leren zich in vier stappen:
1. Waarnemer moet de meest cruciale aspecten van het gedrag van een model bewust
waarnemend
2. Waarnemer moet zich het gedrag kunnen herinnerend
3. Waarnemer moet het gedrag accuraat kunnen reproducerend
4. Waarnemer moet gemotiveerd zijn om het gedrag aan te leren en uit te voerend
eze benadering gaat er dus van uit dat gedrag aanleren een kweste is van observeren en niet van
straf en beloningd
Meningen over het behavioristsche perspectef
it perspectef heef grote invloed gehad op de ontwikkelingspsychologie en heef veel methodieken
voor de praktjk ontworpend
Binnen het behavioristsche perspectef zijn er wat tegenstrijdighedend Zo zijn de klassieke en
operante conditonering in strijd met de sociale leertheoried Klassieke en operante conditonering
stelt dat leren een kweste is van eeterne stmuli en responsen waarbij de waarneembare kenmerken
van een omgeving de enige belangrijke factoren zijnd Enkel acte-reacte en geen interesse in innerlijk
levend Aanhangers van de leertheorie vinden dit overgesimplifceerdd Zij stellen dat mentale actviteit
ons onderscheidt van raten en duivend
2.1.3 Het cognitief perspectief: kijken naar de oorsprong van ons begrip
Het cognitief perspectief richt zich op de processen die mensen in staat stellen de wereld te leren
kennen, te begrijpen en erover na te denkend Het gaat erover hoe mensen informate verwerken en
welke invloed hun manier van denken en begrijpen op hun gedrag heefd Het kijkt naar hoe
cogniteve vermogens veranderen als mensen zich verder ontwikkelend
De cogniteve ontwikkelingstheorie van Piaget
Jean Piaget (1896 - 1980) stelt dat alle mensen in een vaste volgorde een reeks universele cognitieve
,ontwikkelingsstadia doorlopend Niet alleen de kwantiteit van de informate neemt in elk stadium
toe, maar ook de kwaliteit van onze kennis en ons begripd
Piaget meende dat het menselijk denken is opgebouwd uit schema’s: georganiseerde mentale
patronen die bepaalde gedragingen of actes vertegenwoordigend Bij baby’s staan zulke schema’s
voor concreet gedrag (zuigen, grijpen)d Bij oudere kinderen worden de schema’s compleeer en
abstractd
Volgens Piaget kan de adaptatie van kinderen – zijn benaming voor de manier waarop kinderen
reageren op en zich aanpassen aan nieuwe informate – worden verklaard door twee basisprincipes:
1d Assimilatied it is het proces waarbij mensen een ervaring interpreteren binnen hun huidige
congniteve ontwikkelingsstadium en denkwijzed
Nieuwe ervaringen worden opgenomen in de schema’s of structuren die het individu al bezitd
2d Accommodatie. it is het proces waarin de bestaande manieren van denken in reacte op
nieuwe stmuli of gebeurtenissen veranderend
Assimilate en accommodate zorgen samen voor onze cogniteve ontwikkelingd
Meningen over Piagets theorie
Hij is een van de sleutelfguren binnen de ontwikkelingspsychologied Zijn beschrijven van hoe
intellectuele groei zich tjdens de jeugd voltrekt staat nog steedsd Wel zijn er wat vraagtekens over
het verloop van de cogniteve capaciteitend ommige cogniteve vaardigheden doen zich in andere
culturen op andere tjdstppen voord Ook zijn er in elke cultuur mensen die Piagets hoogste
cogniteniveau nooit lijken te bereikend
e grootste kritek is dat de cogniteve ontwikkeling niet zo discontinu is als Piagets stadiamodel doet
overkomend e huidige opvatng is dat ontwikkeling een meer continu proces isd
De informateverwerkingstheorie
e informatieverwerkingstheorie is een belangrijk alternatef voor Piagets theoried eze theorie
probeert te achterhalen hoe mensen informate opnemen- gebruiken en opslaan.
Psychologen gaan er bij de benadering van informateverwerking van uit dat kinderen net als
computers een beperkt vermogen hebben om informate te verwerkend IN de loop van hun
ontwikkeling maken ze gebruik van steeds ingewikkeldere strategieën om informate te verwerken
en zijn ze in staat om nieuwe strategieën te ontwikkelen en aan te passend
In tegenstelling tot Piagets opvatng dat het denken kwalitatef verandert naarmate kinderen ouder
worden, gaat de informateverwerkingstheorie er vanuit uit dat ontwikkeling meer wordt
gekenmerkt door kwantitatieve veranderingd Ons vermogen om met informate om te gaan,
verandert met de jaren, net als onze verwerkingssnelheid en onze efciënted Ook kan men met het
ouders worden de verwerkingsprocessen beter hanteren en van strategieën wisselend
e neo-piagetiaanse theorie gaat ervan uit dat cognite bestaat uit verschillende typen individuele
vaardighedend aar waar Piaget cognite beschouwd als een enkel systeem met steeds
ingewikkeldere algemene cogniteve vermogensd eze theorie dicht ook een grotere rol toe aan
ervaringd
Meningen over de informateverwerkingstheorie
eze theorie leert ons veel over de manier waarop informate verwerkt wordtd Er is echter weinig
aandacht voor creatviteit, waarin de beste ideeën zich onlogisch en non-lineair ontwikkelend Ook
,houdt deze benadering geen rekening met de sociale conteet waarin ontwikkeling plaats vindtd
Het biedt geen volledige uitleg voor het menselijke gedragd
Cogniteve nesrowetenschap
eze wetenschap is relatef nieuwd Wetenschappers zijn in staat om een blik te werpen in het
binnenste van de hersenend Zo onstaat er een beeld van zowel de normale als abnormale
ontwikkeling van de hersenen en zijn er methoden ontstaan om in te grijpen bij abnormale
ontwikkelingd
Critci geven aan dat deze benadering soms ontwikkelingsverschijnselen beter beschrijf dan
verklaartd Zo weten we bijvoorbeeld dat de hersenen van kinderen met autsme groter zijn, maar we
weten niet waarom dat zo isd esalnietemin levert het werk zowel aanwijzingen voor een geschikte
behandelen als nieuw inzichten in allerlei ontwikkelingsverschijnselend
2.1.4 Het systemisch perspectief: een brede visie op ontwikkeling
Het systemisch perspectief kijkt naar de relate tussen individuen en hun fysieke, cogniteve,
persoonlijkheids- en sociale wereldd Volgens dit perspectef kan de unieke ontwikkeling van een kind
niet goed worden beoordeeld als dat kind niet in een compleee sociale en culturele conteet wordt
geplaatstd Binnen dit perspectef zijn er 2 belangrijke theorieën die hieronder besproken zullen
wordend
Het bio-ecologisch model van Bronfenbrenner
Het bio-ecologisch model gaat uit van vijf omgevingsniveaus die elk biologisch organisme gelijktjdig
beinvloedend Ontwikkeling kan enkel begrepen worden als we kijken naar hoe een persoon in elk van
deze niveaus past (zie fgd 2d1 pagd 33):
1d Microsysteem. it is de dagelijkse, directe omgeving waarin kinderen levend enk hierbij aan
ouders, onderwijzers, vriendend
2d Mesosysteem. it systeem zorgt voor connectes tussen de verschillende aspecten van het
microsysteemd Het bindt het microsysteem samend Het benadrukt de directe en indirecte
invloeden die ons met elkaar verbindend Bijvd een moeder die een slechte dag op het werk
heef gehad en vervolgens thuis kortaf is tegen haar dochterd
3d Exosysteem. it systeem staat voor de algemenere invloeden, zoals de plaatselijke overheid,
de gemeenschap, scholen, etcd eze algemenere invloeden hebben invloed op het
mesosyteem en microsysteem en kunnen zo iemands persoonlijkheidsontwikkeling
beïnvloedend Bijvd de kwaliteit van een school heef invloed op de cogniteve ontwikkeling
van een kindd
4d Macrosysteem. it systeem vertegenwoordigt de overkoepelende culturele invloeden
waaraan een individu blootstaatd enk hierbij aan de maatschappij in het algemeen, politek,
religieuze systeem, cultuur etcd
5d Chronosysteem. it ligt ten grondslag aan alle systemend Het heef betrekking op de invloed
van het verstrijken van de tjd, inclusief historische gebeurtenissend enk hierbij aan
terroristsch aanslag van 11 september, of op het aantal vrouwen dat buitenshuis werkt in
deze tjdd
Het bio-ecologisch model heef een aantal voordelend Zo belicht het de samenhang tussen
verschillende factoren die invloed hebben op de ontwikkelingd Omdat de niveaus met elkaar in
, verbinding staan heef een verandering in het ene niveau ook invloed op het andere niveaud Ouders
beïnvloeden niet alleen het gedrag van hun kindf het kind beïnvloedt ook het gedrag van de oudersd
it model benadrukt de invloed van algemene culturele factoren op de ontwikkelingd
De invloed van csltssr
Culturele waarden spelen een belangrijke rol in hoe mensen de wereld zien en hoe ze zich gedragend
enk hierbij aan individualisme vsd collectvismed
Meningen over het bio-ecologisch model
Hoewel in dit model biologische invloeden als een belangrijke component worden beschouwt, staan
de ecologische invloeden centraal in de theoried Critci vinden dat er te weinig ook is voor het
biologische aspectd
De sociocsltsrele theorie van Vygotsky
e socioculturele theorie van Vygotsky (1896 – 1934) gaat ervanuit uit dat de ontwikkeling van
kinderen onmogelijk kan worden begrepen als er geen rekening gehouden wordt met de cultuur
waarin zij opgroeiend Zijn theorie beschrijf het verloop van de cogniteve ontwikkeling als resultaat
van sociale interactes tussen leden van een cultuurd
Vygotsky stelt dat kinderen de wereld leren begrijpen via hun probleem-oplossende interactes met
volwassenen en andere kinderend Om het verloop van de ontwikkeling van kinderen te begrijpen,
moeten we dus kijken naar wat belangrijk is voor leden van een bepaalde cultuurd
eze theorie benadrukt voornamelijk dat ontwikkeling een wederzijdse transactie is tussen de
mensen in de omgeving van het kind en het kind zelfd e omgeving beïnvloed het kind en het kind
beïnvloed de omgevingd it patroon herhaalt zich in een eindeloze lusd
Meningen over Vygotsky’s theorie
eze theorie krijgt steeds meer invloed, omdat men zich steeds bewuster wordt van de centrale rol
van culturele factoren bij ontwikkelingd Nu de hedendaagse samenleving steeds multcultureler
wordt, geef de socioculturele theorie ons inzicht in de vele verschillende invloeden die bepalend zijn
voor onze ontwikkelingd
Critci vinden dat de biologische factoren te weinig invloed hebben in zijn theoried Ook vinden zij dat
het te weinig invloed toekent aan het individu om zijn eigen omgeving vorm te gevend
2.1.5 Het evolutionaire perspectief: wat onze voorouders bijdragen aan
ons gedrag
Het evolutionaire perspectief probeert gedrag te identfceren dat het resultaat is van de genetsche
erfenis van onze vooroudersd Een belangrijke theoretcus in deze stroming is arwind Vanuit arwins
argumenten menen aanhangers van dit perspectef dat onze genetsche erfenis niet alleen bepalend
is voor fysieke kenmerken als huiskleur, maar ook voor bepaalde persoonlijkheidseigenschappen en
sociale gedragspatronend
it perspectef leunt zwaar op de ethologie, de wetenschap die kijkt naar de invloed van biologische
kenmekren op gedragd Zo ontdekte Lorenz (1903 – 1989) dat pasgeboren ganzen genetsch
geprogrammeerd zijn om zich te hechten aan het eerste bewegende object dat ze na hun geboorte
ziend
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller shanna_capelle. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.
