Summary
Samenvatting Schematisering Deel 1
- Course
- Institution
Duidelijke schematisering (niets weggelaten) van deel 1 geschiedenis!
[Show more]
Seller
Follow
KatInAuto
Reviews received
Content preview
Deel 1HOOFDSTUK 1: DE TERRITORIALE VORSTENDOMMEN (11de -14de E)
1.1 De Territoriale evolute
1.2 De basis van de staatsmacht: de feodaliteit
1.2.1 wat voorafging: de Karolingische feodaliteit
Rond 800
Rijk verdeeld in Gouwen met graaf.
Graaf onder Karel De Grote:
- door hem benoemd, afzetbaar, verplaatsbaar
- vertegenwoordigde vorstelijk gezag op lokaal niveau
- omring door vazallen en schepenen (RS)
Graaf onder Lodewijk De vrome:
- functes werden meer erfelijk
greep keizer verzwakte.
“Hoe zwakker de politeke organisate is, hoe groter ook de machtsoefening via persoonlijke
banden”
ambtenaren persoonlijk binden is een systeem voor zwakke structuren
VB. Einde WO II, 6 juli 1944, in Dui wordt vernieuwing eed van trouw aan Fûhrer gevraagd.
= > FEODALITEIT
= persoonlijke band (verhouding) van de leenheer tot de leenman (zoals verhouding vader –
zoon) (pseudobloedband) gecreëerd door plechtge ceremonie via eed van trouw.
Maar: !!! niet gebonden tot willekeur, leenman had recht om banden met onrechtvaardige
leenheer – senior – te verbreken.
Vazallen waren hun leenheer hulp – auxilium - én raad – consilium – verschuldigd. In ruil ontvingen zij
gunsten – benefcia – dit was vaak grond in leen. (Graafschap in leen)
De vazallen maakten als leenman óók gebruik van de feodaliteit nl. om hun graafschap te besturen
en te exploiteren. Zij gaven leengrond in leen – achterlenen- waardoor zij nu leenheer werden en
1
,zich omringden door leenmannen. Deze leenmannen deden op hun beurt vaak hetzelfde ontstaan
van FEODALE PIRAMIDE
Creëren van persoonlijke afankelijkheidsverhoudingen Karel kon met succes rijk besturen
Maar: sterkte van het systeem was ook de zwakte van het systeem
Dreiging autonomie van de vazal:
- Onder Lodewijk de Vrome, kende versneld tempo na zijn dood
1. Graven hadden in hun gebied volledige bestuurlijke bevoegdheid
2. Door feodaliteit rechtstreeks gebruiksrecht over gronden en landerijen
3. Graafschap neigde naar erfelijkheid
10de E: de hogere machtsniveaus verdwijnen, de macht desintegreerde steeds meer
naar beneden toe. lokale heerlijkheden ontstonden
EEN LOKALE HEERLIJKHEID = een min of meer omvangrijk gebied, gegroepeerd rond een kasteel.
Kasteelheer:
- bezat alle heerlijke rechten
- handhaving orde, besturen, inde belastngen, sprak recht.
( zulke rechten omschrijven wij nu als publiekrechtelijk)
Persoonlijke verhouding kasteelheer – inwoner
- inwoner onderworpen aan gezag kasteelheer bv. tot karweien gehouden (toch vrij)
- kasteelheer recht op slaven
- slavenrecht uit de Germaanse rechtscultuur: “kleefden” aan de grond en onvrij
- grenzen aan de alleenheerschappij bepaald door feitelijke elementen ( dat onderdanen niet
in opstand kwamen)
1.2.2 De heropleving van de feodaliteit in de Nederlanden na 1000
De feodaliteit in Frankische periode (Karolingen) was vooral van bovenuit gegroeid. --- om de
insttutonele verhouding tegenover de ondergeschikten te versterken. Maar Karolingische rijk storte
ineen.
2
,In de loop van 10de E: nieuwe beweging.
Territoria werden samengevoegd en onderworpen aan een nieuwe heerser
- staatsopbouw gebeurde opnieuw, van onderuit
- Onafankelijke heer werd onderworpen, hij werd leenman van een leenheer en verloor zijn
onafankelijkheid
- De leenheer kon leenman worden van een ‘hogere’ leenheer, enz.
Groeide een nieuwe feodale piramide. (maar naar boven toe)
Ging om een contnue gebiedsuitbreiding: steeds meer heren werden onderworpen
Verschil “eerste” en “tweede” feodaliteit
Eerste feodaliteit Tweede feodaliteit
Ontwikkeling
Vanuit een ratoneel planmatg concept Vanuit machtspoliteke factoren:
- politek, sociaal, demograisch, etnologisch,
geograisch
De wederzijdse trouw
Ritueel bevestgde pseudobloedband Nog wel ritueel bevestgd maar verloor aan
inhoud
Dienen militaire organisatee
Ja Neen
instrument om een nieuwe staat uit te
bouwen vanuit een onderhandelde
machtsdeling
Verplichtngen vazal
Auxilium én consilium Recht verving de trouw:
- auxilium én consilium geleidelijk aan
vervangen door concrete lasten
Bv. voor de belangrijke grote lenen werd de
geldelijke hulp van de vazal beperkt tot l’aide
3
, aux quatre cas
Wanneer
- senior gevangen was genomen / op kruistocht
ging
- zijn oudste zoon tot ridder werd geslagen
De oude militaire verplichtngen die met
grondgebied samenhingen vaak omgezet in
periodieke geldelijke verplichtngen, met
eenzelfde vast bedrag.
De nieuwe staten zochten naar
huurlingenlegers
Het gezag
De graven stelden zich op als soeverein.
Alle onderdanen hingen niet op gelijke
manier rechtstreeks aan centrale gezag af
een veelheid aan gezagsstraticates
Een regio kwam onder gezag van een nieuwe,
hogere heer en werd dus voorwerp van zijn
politiek. Maar het lokale gewoonterecht bleef
behouden.
1.2.3 “Binnenlandse politek” in de middeleeuwse feodale wereld
Nieuwe territoriale vorsten eigenden zich de belangrijkste heerlijke rechten toe:
nl. de koninklijke rechten - regalia – zoals de muntslag.
- bouwden hofouding uit
- probeerden hun rijk te besturen
Andere zoals:
- eisten van onderdanen deel van grondopbrengst
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller KatInAuto. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.85. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now