Artikel 1: Kennis maken met sociaal werk
Welke doelen heeft een Social worker:
- Het bevorderen van maatschappelijke verandering en ontwikkeling
- Het bevorderen van sociale cohesie
- Het bevrijden van mensen uit onderdrukking en hen bemoedigen en ondersteunen om
vastgelopen situaties los te wrikken.
Wat zijn de fundamentele principes:
- Sociale rechtvaardigheid
- Mensenrechten
- collectieve verantwoordelijkheid
- respect voor diversiteit
Vier verschillende betekenissen van sociaal werk:
1. Sociaal werk staat voor een cluster van beroepen in de sector zorg en welzijn.
2. Sociaal werk staat voor een sector of domein, in dit geval ‘’zorg en welzijn’’
3. Sociaal werk staat voor een specifieke opleiding.
4. Sociaal werk staat voor een kennisdomein.
7 Kerntaken van een Social Worker
1. Ondersteunen en wegwijs maken
Sociaal werkers ondersteunen kwetsbare mensen. De relaties die ze met hen onderhouden,
zijn voor kwetsbare mensen erg betekenisvol en dat legt een grote verantwoordelijkheid op
de schouders van sociaal werkers. Sociale professionals moeten goed de weg kennen in e
samenleving. Een goed advies, de juiste informatie en een zinvolle verwijzing en toeleiding
zijn essentieel. Wegwijs maken kan zelfs nog een stap verder gaan: ook het kunnen stellen
van een diagnose of indicatie, of het doen van een assessment zitten in de
gereedschapskist.
2. Voor iemand zorgen
Veel van het sociaal werk bestaat uit het leveren van soms hele concrete diensten een
mensen met een lichamelijke, verstandelijke, psychische of sociale beperking. Dat kunnen
hele basale dingen zijn zoals iemand helpen met huishouden, iemand lichamelijk verzorgen,
iemand begeleiden of activiteiten organiseren. Bij complexe problemen is vaak meer nodig.
Dan zorgt de sociale worker dat er gemanaged wordt, dat de situatie hanteerbaar blijft, dat
iedereen zijn werk doet. We spreken ook wel over support, de doorlopende ondersteuning
voor mensen die dat nodig hebben en waar bij het er vooral om gaat mensen te helpen dat
te doen wat zij willen doen.
3. Ontwikkelen en opvoeden
Veel van sociaal werkers zijn sociaal pedagoog, jongerenwerker of werker in de
kinderopvang. Bij deze kerntaak kun je denken aan werksoorten als
opvoedingsondersteuning, jeugd en jongerenwerk. Maar ontwikkelingen en
,opvoedingsdoelen beperken zich weer verder ontwikkelen en opnieuw oriënteren. Bij kritieke
overgangen of bij problematische situaties kunnen sociaal werkers steun bieden.
4. Ingrijpen en optreden
De term sociaal werker associëren we al snel met mensen die willen ondersteunen en
helpen. Dat klopt ook, maar het betekent nog niet dat sociaal werkers niet af en toe moeten
en kunnen ingrijpen en optreden. In onze vaktaal noemen we dat interveniëren, een
interventie plegen. Het kan nodig zijn om echt in te grijpen in een gezin, bijvoorbeeld als er
sprake is van huishoudelijk geweld. In het jongerenwerk krijg je ongetwijfeld te maken met
jongeren die agressief reageren. Je kunt als maatschappelijk werker door de politie gevraagd
worden om tussenbeide te komen bij een ernstige ruzie tussen een man en vrouw.
Opbouwwerkers werken samen in buurten waar de verhoudingen gespannen zijn, ze houden
de vinger aan de pols om zo nodig in te kunnen grijpen. In de intensieve jeugdzorg is het
stellen van regels aan de orde van de dag. Bij ingrijpen en optreden in gesloten instellingen
kunnen ook behandelingen als taakstraffen en intensieve trainingen aan de orde zijn.
5. Gedrag beïnvloeden
Sociale professionals staan vaak voor de taak om gedrag van mensen te veranderen. Voor
een deel gebeurt dat door preventie: voorkomen dat het misgaat. Dat kan bijvoorbeeld door
er op tijd bij te zijn, waardoor met lichte adviezen en wat ondersteuning gezorgd kan worden
dat de zaak niet uit de hand loopt. Vaak beïnvloed je gedrag door de omstandigheden te
veranderen. Verkeersdoden verminderen we bijvoorbeeld door een autogordel verplicht te
stellen. Sociale problemen kunnen soms voorkomen worden door iets in het gezin of in de
klas of in de ruimtelijke omgeving te veranderen. Een andere manier om gedrag te
beïnvloeden is door het versterken van de sociale en culturele competenties van mensen.
Dat gebeurt in het jeugd en jongerenwerk bijvoorbeeld door met kinderen of jongeren heel
gericht met spel om te gaan. Soms krijgen mensen ook gerichte vaardigheidstrainingen. Het
kan echter ook onvermijdelijk zijn om echt hulp te verlenen, door mensen therapieën aan te
bieden. Hiermee komen we wel aan de grens van sociaal werk. Maatschappelijk werkers,
creatief therapeuten en werkers in de intensieve jeugdzorg rekenen we echter zeker tot het
sociaal werk. Psychiaters en klinisch psychologen niet: die zijn actief in de gezondheidszorg.
6. Verhoudingen beïnvloeden
Bij deze taak ligt het accent op het beïnvloeden van hoe groepen mensen zich tot elkaar
verhouden. Dit kan gaan over de verhoudingen tussen nieuwkomers en de autochtone
bevolking, maar we hebben natuurlijk ook te maken met verhoudingen russen oud en jong,
tussen elkaar bevechtende jongerengroepen, met uit de hand lopende verhoudingen tussen
twee straten of tussen voetbalfans van twee verschillende clubs. Het beïnvloeden van
verhoudingen bewerkstellig je veelal door mensen elkaar te laten ontmoeten of samen te
laten sporten, of via culturele manifestaties. Bemiddeling is een andere manier om
oplopende conflicten in te dammen of zelfs uit de wereld te helpen. Bij
eigenkrachtconferenties brengen we alle mensen die ertoe doen voor een kind bij elkaar om
samen aan een oplossing te werken voor een probleem waar dat kind mee te maken heeft.
7. Signaleren agenderen en politiseren
In de dagelijkse praktijk ervan sociaal werkers de gevolgen die mensen ondervinden van
maatschappelijke en economische veranderingen. Tevens zien ze als eersten hoe bepaalde
beleidsmaatregelen uitpakken en wat de effecten zijn op de leefwereld van mensen. Sociaal
werkers zijn in de positie om sociale mistanden te signaleren en de politiek te wijzen op
lacunes in het beleid. Niet zelden hebben ze een goed beeld van wat er nodig is om tot een
structurele oplossing van problemen te komen. Soms kan dat ook vragen om een
, maatschappelijke kwestie te politiseren. Dat kan bijvoorbeeld inhouden dat sociale
professionals mensen met minder macht en kansen ondersteunen om hun stem te laten
horen in het publieke debat. Bij het signaleren, agenderen en politiseren zoeken sociale
professionals voortdurend naar een evenwicht tussen een kritische houding en een
coöperatieve opstelling naar het beleid en andere partners waarmee ze samenwerken.
Tegelijkertijd schuwen sociaal werkers niet om kritisch naar hun eigen rol en
verantwoordelijkheid te kijken bij het ontstaan en bestendigen van maatschappelijke
problemen.
De drie hoofdterreinen van sociaal werk
1. Sociaal werk- welzijn en samenleving
Tot dit terrein rekenen we het brede sociale werk dat zich voornamelijk in buurten en wijken
afspeelt. Deze sociale werkers kunnen zowel een individuele als een collectieve oriëntatie
hebben. Bij een individuele oriëntatie gaat het om toegankelijke hulpverlening gericht op
individuele vragen en noden. Bij collectieve oriëntatie richten de sociaal werkers zich via
collectieve processen en arrangementen op de sociaal samenhang of sociale cohesie in het
werkgebied.
2. Sociaal werk- Jeugd
Sociale professionals in het jeugddomein helpen kinderen en jongeren bij het vinden van hun
plek in de samenleving. Sociale professionals begeleiden jeugdigen bij een goede sociale
ontwikkeling en dragen bij aan een goede schoolcarrière. Hierbij gaat het zowel om de zorg
voor de meeste kwetsbare jeugd als om maatschappelijk opvoeden. Met maatschappelijk
opvoeden bedoelen we ervoor zorgen dat voor kinderen en jongeren de drie belangrijkste
opvoedmilieus het gezin, de school en de vrij tijd stimulerend en beschermd zijn.
3. Sociaal werk- zorg
Het domein van langdurige zorg richt zich op mensen met beperkingen op fysiek,
verstandelijk, psychisch en sociaal gebied. Een belangrijk deel van die zorg bestaat uit het
leveren van concrete diensten, zoals zorg aan huis, verzorging van maaltijden en
alarmdiensten.
Individueler, socialer en complexer
Vaak omschrijven we individualisering als belangrijkste algemene trend in de huidige
samenleving. De mens zou steeds meer op zichzelf aangewezen zijn om keuzes te maken
en zijn leven in te richten. We zouden ook kunnen zeggen dat het dagelijks leven steeds
complexer wordt. We meten meer, kunnen meer, mogen meer, willen meer en moeten meer
en hoe we daarmee omgaan moeten we vooral zelf beslissen. We worden niet alleen
individualistischer maar het aantal groepjes waaraan we deelnemen neemt ook voortdurend
toe. (stukje in het boek lezen blz. 12)
Van klassieke naar activerende verzorgingsstaat
De voor de sociaal werk belangrijkste internationale en nationale beleidstrend is de
omvorming van de klassieke verzorgingsstaat naar de activerende verzorgingsstaat. In
Nederland ook wel aangeduid als de participerende samenleving.
Klassieke verzorgingsstaat:
Participerende samenleving:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yasminboulalouah. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.00. You're not tied to anything after your purchase.