Class notes
Uitwerking werkcolleges Erfrecht
- Course
- Institution
In deze uitwerking worden de werkcolleges van week 1 t/m 6 behandeld.
[Show more]
Seller
Follow
annahoogland
Reviews received
Content preview
Uitwerking werkcolleges module ErfrechtWerkcollege (week 1)
Erflater: de persoon die overleden is (of zal overlijden), degene die een erfenis nalaat.
De Europese erfrechtverordening is in alle EU-lidstaten van toepassing, met uitzondering van
Denemarken en Ierland. Het materiële toepassingsgebied van de Europese erfrechtverordening is
gedefinieerd in de verordening en ziet op alle burgerrechtelijke aspecten van erfopvolging in de
nalatenschap van een overleden persoon.
Erfopvolging: de manier waarop is geregeld hoe een nalatenschap van een persoon bij overlijden
overgaat op anderen.
Erfopvolging vindt plaats bij versterf of ab intestaat (wettelijk erfrecht) of krachtens uiterste
wilsbeschikking (testamentair erfrecht) (art. 4:1 lid 1 BW).
Wettelijk erfrecht: bepaalt wie de erfgenamen zijn als er geen testament is. De wettelijke verdeling
en het ‘versterferfrecht’ zijn dan van toepassing. Indien er niets wordt geregeld, geldt het wettelijk
erfrecht.
Testamentair erfrecht: met een testament is het mogelijk af te wijken van de regels die standaard
gelden.
Men verkrijgt goederen onder algemene titel door erfopvolging (art. 3:80 lid 2 BW).
Saisine-regel: de wet bepaalt dat met het overlijden van de erflater zijn/haar erfgenamen hem/haar
van rechtswege opvolgen in zijn/haar voor overgang vatbare rechten en in zijn/haar bezit en
houderschap. Zij worden automatisch schuldenaar (art. 4:182 BW).
In het Nederlands erfrecht wordt een belangrijke uitzondering op de saisine-regel gemaakt. Zo
verkrijgt de echtgenoot van rechtswege de goederen van de nalatenschap. De voldoening van de
schulden van de nalatenschap komt voor zijn rekening. Onder schulden van de nalatenschap zijn hier
tevens begrepen de ten laste van de gezamenlijke erfgenamen komende uitgaven ter voldoening aan
testamentaire lasten (art. 4:13 lid 2 BW).
Opbouw Burgerlijk Wetboek Boek 4:
1. Algemene bepalingen
2. Erfopvolging bij versterf
3. Het erfrecht bij versterf van de niet van tafel en bed gescheiden echtgenoot en van de
kinderen alsmede andere wettelijke rechten
4. Uiterste willen
5. Onderscheiden soorten van uiterste wilsbeschikkingen
6. Gevolgen van de erfopvolging
Erfstelling: een uiterste wilsbeschikking, krachtens welke de erflater aan een of meer daarbij
aangewezen personen zijn gehele nalatenschap of een aandeel daarin nalaat (art. 4:115 BW).
Legaat: een uiterste wilsbeschikking waarin de erflater aan een of meer personen een
vorderingsrecht toekent (art. 4:117 lid 1 BW).
Testamentaire last: een uiterste wilsbeschikking waarin de erflater aan de gezamenlijke erfgenamen
of aan een of meer bepaalde erfgenamen of legatarissen een verplicht oplegt, die niet bestaat in de
uitvoering van een legaat (art. 4:130 lid 1 BW).
Lastplichtige: de erfgenaam of legataris die belast is met de uitvoering van de last.
,Lastbevoordeelde: degene die voordeel geniet uit de last.
Een erfgenaam of legataris op wie een testamentaire last rust, verkrijgt zijn recht onder de
ontbindende voorwaarde dat het wegens niet-uitvoering van de last wordt vervallen verklaard door
de rechter (art. 4:131 lid 1 BW).
Ten einde als erfgenaam bij versterf te kunnen optreden, moet men bestaan op het ogenblik dat de
nalatenschap openvalt (art. 4:9 BW jo. art. 1:2 BW).
Commoriëntenregel: wanneer de volgorde waarin twee of meer personen zijn overleden niet kan
worden bepaald, worden die personen geacht gelijktijdig te zijn overleden en valt aan de ene
persoon geen voordeel uit de nalatenschap van de andere ten deel (art. 4:2 lid 1 BW).
Van rechtswege zijn onwaardig om uit een nalatenschap voordeel te trekken (art. 4:3 lid 1 BW):
a. Indien hij onherroepelijk veroordeeld is voor het ombrengen van de erflater, heeft getracht
hem om te brengen, dat feit heeft voorbereid of daaraan heeft deelgenomen;
b. Indien hij onherroepelijk veroordeeld is wegens een opzettelijk tegen de erflater gepleegd
misdrijf waarop een gevangenisstraf van minstens 4 jaar is gesteld, dan wel wegens poging
tot, voorbereiding van, of deelneming aan een dergelijk misdrijf;
c. Indien bij onherroepelijk vonnis is vastgesteld dat hij tegen de erflater lasterlijk een
beschuldiging van een misdrijf heeft ingebracht waarop een gevangenisstraf van minstens 4
jaar is gesteld;
d. Indien de overledene door een (bedreiging met een) feitelijkheid heeft gedwongen of belet
een uiterste wilsbeschikking te maken;
e. Indien hij de uiterste wil van de overledene heeft verduisterd, vernietigd of vervalst.
Nalatenschap: het totaal aan bezittingen en schulden dat iemand na zijn overlijden nalaat (art. 3:189
BW).
Hoe pak je de verdeling van een nalatenschap aan?
1. Hebben we te maken met het wettelijk- of testamentair erfrecht?
2. Is er sprake van een wettelijke verdeling (art. 4:13 lid 1 BW)?
Indien we hebben te maken met het wettelijk erfrecht en er geen sprake is van een wettelijke
verdeling:
1. Erven de personen uit eigen hoofde of uit hoofde van plaatsvervulling? In welke graad erven
de personen? In welke parentele erven de personen (art. 4:10 BW jo. art. 4:11 BW jo. art.
4:12 BW jo. art. 1:3 lid 1 BW)?
2. Voor welke delen erven de personen (art. 4:11 BW jo. art. 4:12 BW)?
3. Reken de erfdelen per persoon uit.
4. Geef (concreet) antwoord op de vraag.
Parentele stelsel (art. 4:10 lid 1 BW):
De wet roept tot een nalatenschap als erfgenamen uit
eigen hoofde achtereenvolgens:
a. De niet van tafel en bed gescheiden echtgenoot
van de erflater tezamen met diens kinderen;
b. De ouders van de erflater tezamen met diens
broers en zusters;
c. De grootouders van de erflater;
d. De overgrootouders van de erflater.
, De afstammelingen van een kind, broer, zuster, grootouder, of overgrootouder worden bij
plaatsvervulling geroepen (art. 4:10 lid 2 BW).
Alleen zij die tot de erflater in familierechtelijke betrekking stonden, worden tot de in de vorige leden
genoemde bloedverwanten gerekend (art. 4:3 lid 3 BW).
Een kind, zijn ouders en hun bloedverwanten staan in familierechtelijke betrekking tot elkaar (art.
1:197 BW).
Degenen die tezamen uit eigen hoofde tot een nalatenschap worden geroepen, erven voor gelijke
delen (art. 4:11 lid 1 BW).
Plaatsvervulling geschiedt met betrekking tot personen die op het ogenblik van het openvallen van
de nalatenschap niet meer bestaan, die onwaardig zijn, onterfd zijn of verwerpen of wier erfrecht is
vervallen (art. 4:12 lid 1 BW).
Zij die bij plaatsvervulling erven, worden staaksgewijs geroepen tot het erfdeel van degene wiens
plaats zij vervullen (art. 4:12 lid 2 BW).
Degenen die de erflater verder dan de zesde graad bestaan, erven niet (art. 4:12 lid 3 BW).
De graad van bloedverwantschap wordt bepaald door het getal der geboorten, die de
bloedverwantschap hebben veroorzaakt. Hierbij telt een erkenning, een gerechtelijk vaststelling van
het ouderschap of een adoptie, als een geboorte (art. 1:3 lid 1 BW).
In afwijking van lid 1 is het erfdeel van een halfbroer of halfzuster de helft van het erfdeel van een
volle broer, een volle zuster of een ouder (art. 4:11 lid 2 BW).
Wanneer het erfdeel van een ouder door toepassing van de leden 1 en 2 minder zou bedragen dan
een kwart, wordt het verhoogd tot een kwart en worden de erfdelen van de overige erfgenamen
naar evenredigheid verminder (art. 4:11 lid 3 BW).
Werkcollege (week 2)
Indien en voor zover een erflater geen erfgenamen heeft, worden de goederen der nalatenschap op
het ogenblik van zijn overlijden door de Staat onder algemene titel verkregen (art. 4:189 BW).
Door de wettelijke verdeling krijgt de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner alle
goederen van de nalatenschap (art. 4:13 BW). Dit artikel betreft regelend recht.
Bij uiterste wilsbeschikking kan de erflater bepalen dat een stiefkind in een verdeling als bedoeld in
artikel 13 als eigen kind wordt betrokken. In dat geval is deze afdeling van toepassing, behoudens
voor zover de erflater anders heeft bepaald. De afstammelingen van het stiefkind worden bij
plaatsvervulling geroepen (art. 4:27 BW).
Ieder van de kinderen verkrijgt als erfgenaam van rechtswege een geldvordering ten laste van de
echtgenoot, overeenkomend met de waarde van zijn erfdeel. Deze vordering is opeisbaar (art. 4:13
lid 3 BW):
a. Indien de echtgenoot in staat van faillissement is verklaard of ten aanzien van hem de
schuldsaneringsregeling natuurlijke personen van toepassing is verklaard;
b. Wanneer de echtgenoot is overleden.
De vordering is ook opeisbaar in door de erflater bij uiterste wilsbeschikking genoemde gevallen.
De echtgenoot kan binnen drie maanden vanaf de dag waarop de nalatenschap is opengevallen, door
middel van een verklaring bij notariële akte, binnen die termijn gevolg door inschrijving in het
boedelregister, de verdeling overeenkomstig artikel 13 ongedaan maken. In naam van de echtgenoot
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annahoogland. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.45. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now