Summary
Samenvatting Strafrecht begrepen
- Course
- Institution
- Book
Dit bevat een samenvatting van Strafrecht begrepen. Het strafproces is hier duidelijk en gemakkelijk beschreven. Handig voor beginners in het recht.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
anneroosdekorte
Content preview
Samenvatting Straf (proces) recht begrepenHoofdstuk 1 ‘Wat is strafrecht?’ muv 1.3.2
1.2
Materieel strafrecht: Welke menselijke gedragingen zijn strafbaar en welke sancties op het
plegen van een bepaald strafbaar gesteld gedrag dienen te volgen. (te vinden: Wetboek
Strafrecht)
Formeel strafrecht: voorschriften die omschrijven hoe de strafrechtelijke procedure dient
plaats te vinden. Formeel recht heet ook wel strafprocesrecht. (te vinden: Wetboek
Strafvordering).
Deze twee vormen vullen elkaar aan en ze hebben elkaar nodig voor een eerlijk proces. Dit
recht of deze wetten noemen we ook wel het algemene straf- en strafprocesrecht of commuun
strafrecht.
Naast het commune recht zijn er ook nog andere strafrechtelijke regelingen in bijzondere
situaties/ specifieke onderwerpen, bijv. deelname aan verkeer of economische delicten. =
bijzonder strafrecht. In de bijzondere wetgeving zijn ook bijzondere strafvorderlijke
bevoegdheden opgenomen. Vaak bepalingen van het materieel recht.
Strafrecht bestaat uit materieel en formeel recht en deze bepalingen worden opgenomen in het
commune en bijzondere strafrecht.
1.3
Doel strafrecht: door middel van sancties handhaven van normen die uit strafrechtelijke
bepalingen voortvloeien.
Strafrecht houdt zich uitsluitend bezig met handhaving: afdwingen van normconform gedrag.
Strafrecht stelt niet de norm, maar legt sancties op als het in strijd is met bepaalde
rechtsnormen.
Er zijn ook gedragsnormen (bijv. niet voordringen). De ene gedragsnorm is wel een in het
recht geregelde norm en de andere niet. Door de gedragsnorm op te schrijven wordt het een
rechtsvorm. Gedrag kan bestraft worden als de gedragingen in strijd zijn met rechtsnormen.
Overtreding van rechtsnormen worden strafbare feiten en er negatieve consequenties worden
verbonden aan de schending van die rechtsnormen. (vb. verschil lenen/stelen).
Strafbaar feit= schending rechtsnorm + geschreven reactie in Wetboek van Strafrecht of
in andere strafbepaling.
Een van de belangrijkste functies van strafrecht is het voorkomen van ongecontroleerde
wraak, dus niet meer voor eigen rechter spelen. In de grondwet (art.113) staat opgenomen dat
bestraffing van vrijheidsberoving alleen is voorbehouden aan een onpartijdige en benoemde
rechter. Het geweldsmonopolie ligt bij de overheid: alleen de overheid mag geweld op burgers
uitoefenen.
Het ultimum remedium (laatste oplossing) beginsel. Dit betekent dat het strafrecht pas wordt
toegepast als er geen redelijke alternatieve oplossingen zijn. Wanneer een probleem eerst door
een ander rechtsgebied kan worden opgelost, moet dit eerst worden aangewend. De overheid
is verplicht om te proberen andere middelen in te zetten tegen de burger.
,1.4
Legaliteitsbeginsel: burgers moeten slechts in overeenstemming met neergeschreven wetten
worden gestraft. 5 betekenissen.
1. Geen strafbaar feit zonder wet.
2. Geen straf zonder wet: een burger mag niet worden veroordeeld wanneer zijn gedrag
niet onder een bepaalde wettelijke strafbepaling valt. De rechter mag ook alleen
sancties opleggen die de wet aan het strafbare feit verbindt.
3. Geen terugwerkende kracht: burgers kunnen niet met terugwerkende kracht
strafrechtelijk worden verweten, alleen de handeling die in strijd is met een wet die op
dat moment in werking is getreden. (dus als er nieuwe wet komt, kunnen gedragingen
vóór die wet niet strafbaar worden).
4. Geen analogische redeneringen. Als een gedraging niet onder een wettelijke
strafbepaling valt, is het niet toegestaan om de gedraging creatief in een bepaling in te
lezen. Dus alleen de gedragingen die letterlijk in de wet staan. Als deze gedraging wel
kwalijk en laakbaar blijkt zal de wetgever met een nieuwe wettelijke bepaling moeten
komen, waarmee het gedrag in de toekomst strafbaar wordt gesteld (persoon wordt
dan niet veroordeeld).
5. Wetten moeten duidelijk genoeg zijn (lex certa). Moet concreet zijn.
,Hoofdstuk 2 ‘Materieel strafrecht: de structuur van strafbare feit’
2.2
Eerste voorwaarde: menselijke gedraging
Er moet is gebeurd zijn en dat gebeurtenis moet ook door een menselijk individu gewild zijn.
Ook moet het gaan om een door een mens verrichte gedraging. Belangrijk: hoeft niet te gaan
om een actieve gedraging, kan dus ook nalaten of niet-handelen zijn.
Aanvulling op fysieke handeling door menselijk individu:
- Nalaten
- Rechtspersonen
- Deelnemingsvormen (als iemand een hamer verkoopt aan iemand en weet dat
degene daarmee gaat stelen, beide strafrechtelijk vervolgbaar).
Tweede voorwaarde: delictsomschrijving
Door te stellen dat de eerste voorwaarde voor strafbaarheid binnen een delictsomschrijving
valt, wordt voorkomen dat een burger bestraft wordt, zonder dat het duidelijk is waarvoor hij
bestraft wordt en zodat de burgers hun gedrag kunnen aanpassen en niet bang hoeven te zijn
voor om een strafbaar feit te plegen. q
Het WB van Strafrecht staat in het teken van strafbepaling. 2 onderdelen:
1) Omschrijving van een gedraging (delictsomschrijving)
2) Negatieve reactie op het gedrag (sanctienorm)
Derde voorwaarde: wederrechtelijkheid
Er moet getoetst worden of dit gedrag ook wederrechtelijk is. = het gedrag is in strijd met het
objectieve recht. Er is dan voor het gedrag geen rechtvaardiging te vinden. (zie vb).
Soms wordt wederrechtelijkheid opgenomen in het bestanddeel als er verondersteld wordt dat
het eigenlijk niet wederrechtelijk is.
Vierde voorwaarde: aan schuld te wijten
Dit betekent dat er een verwijt gemaakt moet kunnen worden van zijn gedraging. Het verwijt
bestaat hieruit dat de verdachte de onwenselijke gedraging niet heeft vermeden terwijl hier
wel de mogelijkheid voor was. Dit gaat dus over de persoon die de gedraging uitvoert. De
mogelijkheid om anders te handelen moet hebben bestaan in het specifieke persoonlijke geval
van de betrokkene. Gaat erom wat de verdachte behoorde te weten, wat van hem verwacht
kan worden (subjectief).
, 2.3
Bestanddelen = voorwaarden voor de strafbaarheid die in de wettelijke delictsomschrijving
terug te vinden is. Als er niet aan alle bestanddelen is voldaan, kan er geen sprake zijn van een
strafbaar feit.
Elementen = voorwaarden voor de strafbaarheid die niet zijn opgenomen in een wettelijke
delictsomschrijving. 1) wederrechtelijkheid en 2) schuld. Als er niet aan beide elementen is
voldaan, kan er geen sprake zijn van een strafbaar feit. Als schuld en wederrechtelijkheid in
de delictsomschrijving is opgenomen, zijn het bestanddelen geworden.
Waarom dit onderscheid? De aanwezigheid van de elementen wordt vaak vooronderstelt en
dit hoeft niet bewezen te worden, tenzij uitz. schulduitsluitingsgronden.
2.5
Of een bepaalde handeling een misdrijf of overtreding is, wordt bepaald door de wet =
wetsaanduiding. Het wetboek Strafrecht bestaat uit drie boeken:
1. Algemene deel
2. Misdrijven
3. Overtredingen.
De plaats in het wetboek is beslissend.
Waarom het onderscheid? Een overtreding mag nooit worden bestraft met een
gevangenisstraf. Bij een overtreding mag alleen hechtenis als vrijheidsstraf worden opgelegd.
Ook zijn er voor misdrijven bevoegdheden die opsporingsambtenaren mogen uitvoeren en bij
overtredingen gelden deze bevoegdheden niet. En een poging tot misdrijf kan strafbaar zijn.
Poging tot overtreding niet.
Bij de bijzondere wetten wordt in de artikelen aangeduid.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anneroosdekorte. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.02. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now