In een onzekere situatie zijn er meerdere uitkomsten, die uitkomsten staan niet vast. Onzekerheid
beïnvloedt de economie, mensen maken keuzes over hoe ze hun schaarste middelen gebruiken →
invloed op consumenten- en producentensurplus.
Bij onzekerheden kijken economen naar het risico= verwachte financiële schade van een
gebeurtenis. Met formule: risico = kans op schade x schade.
De omvang van risico’s wordt bepaald door:
1) De kans op een gebeurtenis
2) De schade als gevolg van de gebeurtenis
Risicoberekening in de praktijk is vaak lastig: is de kans juist? Is de schade juist? In de praktijk worden
risico’s vaak geschat en dat gaat samen met onzekerheid. Dat heeft als gevolg dat er verkeerde keuzes
worden gemaakt door verkeerde inschattingen → consument mist consumenten surplus en verkoper
mist winst. Hoe meer informatie, hoe beter een risico in te schatten is.
De prijs van tijd is rente. Risico’s in de tijd zijn een onderdeel van de prijs van tijd. Risico-opslag: een
deel van de rente is de waarde van de onzekerheid in de vorm van risico’s, oftewel een vergoeding
voor het dragen van risico. Een hoger risico op wanbetaling, zorgt dus voor een hogere risico-opslag
en daarmee een hogere rente.
Rentetermijnstructuur: Verband tussen de hoogte van de rente en de looptijd van de onderliggende
financiële verplichting. Hoe langer de looptijd, hoe hoger het risico op wanbetaling, dus hoe hoger de
rente. Yieldcurve: grafische weergave van rentetermijnstructuur>
Vrijwillige risico’s: risico’s die iemand bewust neemt (berg beklimmen)
Onvrijwillige risico’s: risico’s die niet te vermijden zijn,
waar iedereen mee moet leven (ziek worden)
§2 risicoaversie
Risicoavers: afkerigheid van risico. twee onzekere situaties met elkaar vergelijken door:
1) de verwachte opbrengst te berekenen. (verwachte opbrengst = gem opbrengst – gem kosten)
2) de verwachte schade te berekenen.
Keuze bij risicoaversie: Een risicoavers persoon ‘kiest het zekere voor het onzekere’. Bij twee onzekere
situaties met dezelfde verwachte opbrengst: keuze voor de situatie met het laagste risico.
, Hoofdstuk 2 verzekeren
§1 een risico verzekeren
Om van onvrijwillige risico’s af te komen kan je verzekeren. Dat werkt als volgt: je verzamelt een
groep mensen die aan hetzelfde risico blootgesteld staan. Het totale risico wordt van tevoren door de
hele groep betaald. Totaal risico = verwachte schade van een hele groep = kans op schade x schade x
aantal mensen. Heeft iemand uit de groep schade? dan wordt dat betaald uit het opgehaalde bedrag,
waar iedereen evenveel betaald. Dit bedrag heet de verzekeringspremie, ook wel de premie.
Premie = totaal risico / aantal mensen = waarde van risico. Iedereen betaalt dus de waarde van het
risico als premie. Een risicoavers persoon zal altijd verzekeren, dat is het laagste risico.
§2 de markt voor verzekeringen
Verzekeringen worden aangeboden door verzekeraars, de schades die een verzekering dekt staan in
de verzekeringspolis ook wel de verzekering en degene die de premie betaalt is de
verzekeringsnemer. De markt van verzekeraars is een heterogene oligopolie (aanbieders bieden
verschillende productvarianten aan) of monopolistische concurrentie ( veel aanbieders die een
heterogeen product aanbieden). De marktvorm hangt af van een type verzekering. Marktevenwicht:
{premie, aantal verzekeringen}.
Kosten, opbrengsten en winst van verzekeraar:
TO: Premie x aantal verzekeringsnemers; TK: Verwachte schade per verzekeringsnemer x aantal
verzekeringsnemers of Risico verzekeringsnemer x aantal verzekeringsnemers; TW: (Premie x aantal
verzekeringsnemers) – (Risico verzekeringsnemer x aantal verzekeringsnemers) Korter: (Premie –
Risico) x aantal verzekeringsnemers premie>risico verzekeringsnemer
§3 averechtse selectie en moral hazard
Een verzekeraar werkt met de gemiddelde kans op schade, deze kans is gebaseerd op het gedrag van
veel consumenten. Een verzekeraar heeft een informatieachterstand, hij/zij heeft minder informatie
dan de verzekeringsnemer over het te verzekeren risico → informatieasymmetrie. Hierdoor ontstaan
twee problemen:
1) averechtste selectie
Alleen mensen die van zichzelf weten dat ze een risico lopen, sluiten een verzekering af. Zo
verdrijven de “slechte” risico's de “goede” risico’s.
2) moral hazard (moreel wangedrag)
Mensen die verzekerd zijn, gedragen zich roekelozer. De premie dekt het risico van het
roekeloze gedrag niet meer: de verzekeraar lijdt verlies. Gevolg → de premie moet stijgen.
Risicospreiding is het samenvoegen van individuele risico’s binnen een groep mensen, voor een
verzekeraar is alleen de optelsom van alle verzekerde risico’s en premieopbrengsten van belang.
§4 informatie, premiedifferentiatie en eigen risico
Vier mogelijkheden tot verminderen van de gevolgen van averechtse selectie en moral hazard:
1) vermindering informatieachterstand
- meer informatie verzamelen over verzekeringsnemers, zo weet de verzekeraar beter welk
risico hij verzekerd.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller karlijnjansen2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.06. You're not tied to anything after your purchase.