Summary
Samenvatting Alles over bloedtypes + bloedaandoeningen.
- Course
- Institution
Document vol met theorie over het bloed, de samen stelling, verschillende types, het resusfactor, aandoeningen en veel meer.
[Show more]
Seller
Follow
ikraamxx
Content preview
Ziekten van het bloedBloed is als het ware een vloeibaar orgaan. Aan de samenstelling van het bloed kunnen we afleiden
hoe gezond we zijn of hoe organen in ons lichaam functioneren. Wanneer er iets mis is met het
bloedbeeld, kan dat gevolgen hebben voor de gezondheid van de mens. Omdat bloed uit veel
verschillende onderdelen bestaat met ieder een specifieke functie, zijn de verschijningsvormen van
ziekten van het bloed erg divers.
Daarnaast kan ook de ernst van bloedziekten verschillen. Zo zal bijvoorbeeld een chronische
bloedarmoede sneller vermoeidheid veroorzaken, maar gevaarlijk is het niet. Dit in tegenstelling tot
bijvoorbeeld een acute leukemie, met vervelende ziekteverschijnselen die tot de dood kunnen leiden.
Bas (24) is al een aantal jaren bloeddonor. Hij staat regelmatig bloed af. Vandaag wordt hij
gebeld op zijn werk. Vorige week had hij bloed gegeven, maar de verpleegkundige vertelt hem
dat ze zijn bloed nu niet kunnen gebruiken. Er zaten wat afwijkingen in. Niets om je zorgen over
te maken, zei ze ook nog. Bas moet een afspraak maken bij de huisarts. Bas’ bloeduitslagen
worden daar naartoe gestuurd.
De huisarts legt Bas uit dat het aantal witte bloedcellen in zijn bloed opeens hoger was dan
normaal. Hij hoeft zich hier verder geen zorgen over te maken, omdat dit waarschijnlijk te maken
had met de elleboogontsteking die hij bijna twee maanden geleden had. Over een maand zal het
bloed wel weer in orde zijn. Twee maanden later meldt Bas zich weer als bloeddonor. Zijn bloed
is nu in orde en hij mag voortaan weer bloed komen geven.
In de tabel ‘Afwijkingen aan het bloed’ staat een aantal voorbeelden van afwijkingen aan het
bloed.
AFWIJKINGEN AAN HET BLOED
Samenstelling van het bloed Mogelijke verschijnselen Mogelijke oorzaak van de
bloedveranderingen
toename van het aantal witte koorts ontsteking(en)
bloedcellen
tekort aan rode bloedcellen vermoeidheid, ijzertekort
lusteloosheid
tekort aan bloedplaatjes huidbloedingen, blauwe gebrek aan vitamine K
plekken
Bij de circulatie gaan er drie lichaamsvloeistoffen rond: bloed, lymfe en weefselvocht.
Door de circulatie blijft de samenstelling van de vloeistof rondom de lichaamscellen (het inwendig
milieu) constant. De lichaamscellen kunnen hierdoor over voldoende zuurstof en voedingstoffen
beschikken. Afvalstoffen worden vanuit de lichaamscellen (weefsels) meegenomen en uit het
bloed verwijderd. Daarnaast heeft de circulatie een belangrijke afweerfunctie.
, Figuur 23 Samenstelling van bloed.
Bloed
Een volwassene heeft ongeveer vijf liter bloed in zijn lichaam. Vers bloed is egaal van kleur en
heeft de volgende samenstelling:
bloedplasma. Ongeveer 55% van het totale bloedvolume, met daarin onder meer water,
plasma-eiwitten, zouten, voedingstoffen als glucose, vetzuren en vitaminen, hormonen,
afvalstoffen zoals ureum, urinezuur en bilirubine;
bloedcellen. Ongeveer 45% van het totale bloedvolume, met daarin onder meer de
volgende bloedcellen: rode bloedcellen (erytrocyten), witte bloedcellen (leukocyten);
bloedplaatjes (trombocyten).
Figuur 24 Bloedplasma voor transfusie.
Het bloed vervoert onder meer gassen als zuurstof en kooldioxide. Omdat deze gassen moeilijk
oplosbaar zijn in het bloedplasma, worden ze in het lichaam gebonden of omgezet in een andere
stof. De opname van zuurstof in het bloed gebeurt door binding ervan aan de hemoglobine van
de rode bloedlichaampjes in de longen. De zuurstof wordt vervolgens losgekoppeld op plaatsen
waar de zuurstofspanning laag is. Daar wordt het gebruikt door de lichaamscellen.
De uitwisseling van zuurstof uit het plasma naar de cel vindt plaats in de vaten en rond de
weefsels door middel van vermenging van de opgeloste zuurstof met bloed en weefselvocht. Een
, goede zuurstofhuishouding is dus gewaarborgd. Het hemoglobinegehalte in het bloed is een
belangrijke graadmeter voor de mate waarin zuurstofbinding en dus transport van zuurstof
mogelijk is. Het bepalen van het Hb-gehalte is dan ook een veelvoorkomend onderzoek.
Om ervoor te zorgen dat transport van bloedplasma en andere bloedbestanddelen en de
uitwisselingen van gassen en afvalstoffen goed kunnen plaatsvinden, moet het inwendig milieu
constant van een goede samenstelling zijn. Belangrijk zijn bijvoorbeeld de zuurgraad (de pH), de
temperatuur en de druk van dit inwendige milieu.
Het bloed bevat bovendien naast cellen en stoffen die het lichaam beschermen tegen bacteriën,
virussen en andere ziekteverwekkers ook cellen die het lichaam tegen bloedverlies beschermen.
Acidose
Een zorgvrager heeft een acidose wanneer zijn bloed te zuur wordt (pH-waarde onder de 7.35).
Er zijn twee soorten acidosen: respiratoire acidose en metabole acidose. Bij een respiratoire
acidose is het bloed te zuur doordat zure stoffen het lichaam niet verlaten via de longen. De zure
stoffen kunnen niet uitgeademd worden door een acute of chronische oorzaak. Acute oorzaken
zijn een astma-aanval, klaplong, longontsteking of het gebruik van morfine of sterke
slaapmiddelen.
Voorbeelden van chronische oorzaken zijn chronische bronchitis of overgewicht. Bij een
respiratoire acidose staan de volgende klachten op de voorgrond: hoofdpijn, slaperigheid en
vermindering van bewustzijn.
Bij een metabole acidose ligt het probleem in de stofwisseling. Het lichaam kan bijvoorbeeld te
veel zure stoffen vasthouden, doordat de nieren niet goed werken. De zure stoffen worden dan
niet afgevoerd via de urine. Door buikloop kan het lichaam ook te veel basische stoffen
kwijtraken. Zorgvragers met metabole acidose halen vaak diep en snel adem, hebben een
dalende bloeddruk en zijn misselijk, vermoeid, zwak en verward.
Zowel zorgvragers met een respiratoire acidose als met een metabole acidose kunnen in coma
raken. Aan een zeer ernstige acidose kan men zelfs overlijden. De behandeling van een acidose
bestaat uit het basisch maken van het bloed. De zorgvrager krijgt hiervoor een infuus met
basische stoffen. Ook de onderliggende oorzaak (zoals een probleem met de nieren) wordt
bekeken en behandeld.
Alkalose
Bij een alkalose heeft het bloed een te hoge basiciteit. Wanneer de pH waarde van het bloed
boven de 7.45 uitkomt is er sprake van alkalose. Ook alkalose kan metabool of respiratoir zijn. Bij
een respiratoire alkalose verlaten te veel zure stoffen het lichaam via de ademhaling. Dit komt
meestal door hyperventilatie. Symptomen hiervan zijn een licht gevoel in het hoofd,
spiercontracties, kramp in de handen en/of voeten, een prikkelend gevoel in de armen en/of
benen en flauwvallen. De hyperventilatie moet aangepakt worden om respiratoire alkalose te
behandelen.
Metabole alkalose ontstaat door overmatig zweten, plassen of overgeven. Dit kan verschillende
oorzaken hebben. Zo komt overmatig zweten vaak voor bij zorgvragers met taaislijmziekte en kan
een zorgvrager met bloeddrukverlagende medicijnen veel gaan plassen. Hierdoor verliest de
zorgvrager te veel zure stoffen. Hij kan last krijgen van spierkrampen en contracties van de
spieren, maar meestal hebben patiënten met metabole alkalose geen directe symptomen. Het is
wel mogelijk dat ze uitdrogen (dehydrateren) en daardoor klachten krijgen. Symptomen hiervan
zijn: misselijkheid, duizeligheid, uitgeput zijn en veel dorst hebben. Metabole alkalose is te
behandelen door vocht, natrium en kalium aan te vullen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ikraamxx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.68. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48072 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now