In deze samenvatting komen de volgende boeken van opvoedingsondersteuning aan bod:
- Kindermishandeling inzichtelijk, Pollman. H. 1 2
- Methodiek doelgerichte opvoedingsondersteuning, Nieuwboer. H. 1,2,3,4
- Reader omtrent ontwikkelingsopgaven en opvoedingsopgaven
Kindermishandeling zou eigenlijk de naam moet hebben; ouders die hun kinderen
mishandelen (de nadruk ligt namelijk op de ouders).
Vormen mishandeling:
- Affectieve of emotionele verwaarlozing
- Psychische mishandeling en vernedering
- Fysiek geweld
- Seksueel misbruik
- Pedagogische verwaarlozing en mishandeling
In de werkelijkheid is er vrijwel altijd sprake van een combinatie van meerdere van deze
vormen van mishandeling.
Hulpmijders: ouders die geen behoefte hebben aan hulpverlening. Dit is vaak sprake bij
ouders die hun kinderen ernstig en structureel mishandelen. Zij zijn dus niet de meest
waarschijnlijke klanten voor preventieve aanbod aan opvoedingsondersteuning. Hulpmijders
worden gemeld door derden.
Hulpvragers: Komen uit voor hun fouten, maar ook hier kan sprake zijn van mishandeling. Zij
zien hun fouten in en komen daarom om hulp vragen. Hulpvragers komen zélf.
De ernstige kindermishandeling speelt zich vooral af bij de hulpmijders.
De meeste ouders die zeggen dat ze een volmaakte ouder zijn, mishandelen zeer
waarschijnlijk hun kind. Laten we zeggen dat de kans steeds groter wordt, naarmate een
ouder zich volmaakter voelt. Al wat die ouders doen vindt dan immers een rechtvaardiging in
het gedrag van het kind, omdat zij zelf immers volmaakt zijn. Hun onvermogen wordt
afgesplitst en op het kind geprojecteerd.
Een goede ouder maakt fouten tegenover zijn kinderen en is zich hiervan bewust en probeert
zijn fout recht te zetten. Een ouder voelt zich namelijk schuldig of heeft een schaamtegevoel;
lijdensdruk.
Diagnostisch onderzoek naar kindermishandeling (K4-model):
- Ouderlijke persoonlijkheid en hun onderlinge relatie: men zal moeten leren voorbij te
kijken aan het kind om op de eerste plaats de ouders in beeld te nemen.
- De kwaliteiten van de ouder-kindrelatie (ouder-kindfactoren)
- Het gezinssysteem op zichzelf, intergenerationeel en maatschappelijk gezien
(gezinsfactoren)
- De status en ontwikkeling van het kind in biologisch, psychologisch en sociaal opzicht
(kindfactor).
Dé vraag in onderzoek naar kindermishandeling: waar ligt het pedagogisch onvermogen en
waarin zetelt het?
Kindermishandeling is een pedagogisch onvermogen en kindermishandeling als symptoom
van ernstige gezinspathologie.
Het verhaal door drie generaties heen vormt een consistent geheel. We kunnen spreken van
eenvoudige waarneming in beschrijvende zin. Bij nadere bestudering blijkt er sprake te zijn
van een complexe vorm van mishandeling. Een structureel gegeven komt om de hoek kijken
als we de persoon(lijkheden) van de ouders, hun relatie en hun historie bestuderen.
,Er moet een integraal beeld gevormd worden van de kindermishandeling en niet slechts op
één probleem gericht zijn.
Deel II, hoofdstuk 2
Diagnostisch onderzoek naar kindermishandeling (K4-model, zie pg. 131/132):
- Ouderlijke persoonlijkheid en hun onderlinge relatie(*10 items);
- De kwaliteiten van de ouder-kindrelatie (*3 items);
- Het gezinssysteem op zichzelf, intergenerationeel en maatschappelijk gezien
(verleden ouders) (*4 items);
- De status en ontwikkeling van het kind in biologisch, psychologisch en sociaal opzicht
(*1 item).
Nadat je het K4-model hebt ingevuld, ga je het inzicht toetsen aan de risico-items van CARE-
NL. Maar eerst toets je de items uit tabel 1 (zie pg. 132). Deze zijn geïntegreerd in de 4
domeinen.*
R1: de aard van de kindermishandeling.
R2: de recidiefkansen (herhalingskansen) beschreven (hoog, matig of laag).
R3: de risicohantering. Waarom is het allemaal begonnen? Wat kan men ten goede doen
van deze bevindingen? Maar ook: wat kan men niet?
Je rol als professional: je gaat methodisch te werk. Er is sprake van coaching tijdens een
gesprek met een ouder: je schept de voorwaarden op de ouder zijn verhaal te laten doen.
Het is van belang om systematisch verkennend te werken tijdens een gesprek. De volgende
stappen komen hierbij kijken:
1. Inleiding: de eerste indrukken van de ouder worden gevormd door de eerste
contacten, dus hoe je het gesprek opent.
2. Erkennen: gevoelsreflectie (erkenning v/h probleem).
3. Inventariseren: om een helder beeld te krijgen van de situatie moet de
opvoedingsondersteuner nu zijn professionele nieuwsgierigheid gaan gebruiken. Je
wilt vooral weten hoe de relatie tussen ouder en kind is.
4. Doorvragen: je gaat doorvragen op aspecten die nog niet geheel duidelijk zijn.
5. Controleren: soms heb je meerdere aspecten van een situatie verkend, dus moet je
controleren of je op het juiste spoor zit. (Samenvatten)
6. Identificeren: Een aantal aspecten zal sterker naar voren komen. Je zult dus moeten
identificeren waar je in de opvoedingsondersteuning mee aan de slag zult gaan.
Toolbox analyse: hiermee identificeer je een vraagstuk of probleem.
Welke vragen stel je dan precies? En welke tools komen daarbij kijken?
1. Hoe beschrijft de ouder het probleem of de vraag (tool verhaalanalyse)? – Iedere
keer als je voor het eerst met een cliënt te maken hebt, verzamel je informatie. Je
vormt een beeld van het probleem of de vraag waar de hulpontvanger mee bezig is.
Met goed leren lezen en luisteren bereik je drie doelen: je merkt kleine en minder
makkelijke elementen op, je probeert uit te sluiten dat je onbewust je
, eigeninterpretaties toevoegt aan het verhaal en als laatste weet je of je in de eerste
fase van het contact alle basisgegevens verzameld hebt.
2. Wat zegt deze casus over de opvoedbalans (tool opvoedbalans)? – Met elkaar
samenleven vraagt van ouders en kinderen een voortdurend zoeken naar de juiste
balans. Het kind ontwikkelt een toenemende autonomie gedurende zijn leeftijd, de
ouder hoeft steeds minder controle uit te voeren. Bij sterkere controle (dwang) en bij
zwakkere controle (onmacht) botsen ouders vaak met hun kind.
3. Wat weet je over de ontwikkeling van het kind (tool ontwikkelingsverloop)? – je moet
weten welke ontwikkeling je op een gegeven leeftijd mag verwachten. Met juiste en
actuele kennis kun je een inschatting maken of een kind zich normaal ontwikkelt. Het
vaststellen of bepaald gedrag normaal is, heeft als belangrijkste doel om te bepalen
of opvoedingsondersteuning zinvol is. Jij maakt het onderscheid tussen
opvoedingsondersteuning enerzijds en begeleiding en behandeling van het kind
anderzijds. Je hebt dus een signalerende functie. Je moet kennis hebben over;
fysieke ontwikkeling, cognitieve ontwikkeling en de sociaal-emotionele ontwikkeling.
4. Wat weet je over de opvoedprocessen (tool opvoedkompas)? – Je moet iets weten
over het communicatieproces tijdens het opvoeden. Verschillende
communicatieprocessen; gedrag voorschrijven (‘je moet’, kinderen moeten van alles
leren, maar wanneer dit proces te veel gebruikt wordt, zal er een gevoel van onmacht
optreden), gedrag afleren (‘je mag niet’, wanneer er overbelasting is op dit proces,
zullen kinderen niet de mogelijkheid krijgen om de regels eigen te maken), gedrag
negeren (‘je doet maar’, het is goed om kinderen dingen zelf uit te laten zoeken, maar
wel met begeleiding. Wanneer ouders hun kind te veel ruimte geven, wordt het kind
tiranniek) en gedrag aanleren (‘kan je dat?’, waar ouders het kind zelf niet meer zien
en liefhebben, met al zijn mogelijkheden én beperkingen, is dit opvoedproces
verstoord en deze richting overbelast).
5. Hoe schat je de ernst van de situatie in (tool ernst van de opvoedsituatie)? – ouders
komen bij jou met hun hulpvraag. Je moet als professional weten welke hulp je kunt
bieden. Hiervoor moet je de ernst van de situatie kunnen bepalen. Kan ik de
hulpvraag door middel van voorlichting of ondersteuning aanpakken? Dan is het niet
ernstig. In andere gevallen, moet je doorverwijzen.
Opvoedingsondersteuning wordt geboden in de eerste twee situaties:
1. Opvoedvragen
2. Opvoedingsspanning
Hulpverlening wordt geboden in de laatste twee situaties:
3. Opvoedingscrisis
4. Opvoedingsnood
Hoofdstuk 2, doelstellingen; wat kunnen we bereiken?
Grip krijgen op een situatie is niet alleen cognitief begrijpen waarom iets gebeurt of hoe iets
elkaar zit, maar er ook vaardig in zijn, mogelijkheden zien, keuzes kunnen maken en
adequaat kunnen handelen. Ouders met een problematische opvoedingssituatie hebben hier
moeiete mee. Ze Zijn wel aan het opvoeden en zetten zich daar vaal zelfs enorm voor in,
maar dit leidt tot frustratie en vermoeidheid. De succeservaringen blijven uit. Dit kan van
kwaad tot erger leiden. Het is daarom ook erg riskant om als professional klakkeloos met de
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller 18kim. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.18. You're not tied to anything after your purchase.
