HOORCOLLEGE 1 | INTRODUCTIE
Gezondheidsvoorlichting
Activiteiten om te stimuleren dat mensen zich op vrijwillige basis ‘gezonder’ willen en kunnen gedragen (Green
& Kreuter, 2005)
Multidisciplinair (o.a.)
à Epidemiologie (identificeren gezondheidsproblemen)
à Sociale en gezondheidspsychologie (verklaren ongezond gedrag)
o Waarom doen mensen bepaalde dingen?
o Hoe overtuig je ze om bepaalde dingen te doen?
à Communicatiewetenschap (beïnvloeden van gedrag door voorlichting)
o Welke boodschap factoren gebruik je?
§ Humor of serieus?
Doel cursus
à Begrip hoe gezondheidsprobleem in kaart kan/moet worden gebracht
à Kennis mechanismen en nieuwe ontwikkelen
à Begrip werking van campagnes
à Kennis implementatie en evaluatie van campagnes
à Wetenschappelijke kennis kunnen omzetten in een theory- en evidence-based gezondheidscampagne
Gezondheidsvoorlichting in drie blokken:
1. Blok 1: interventieplanning
a. Inleiding planningsmodel het PRECEDE-PROCEED-Model
b. Focus op Precede-elementen: gedragsfactoren en omgevingsfactoren
2. Blok 2: interventieontwerp
a. Focus op een viertal thema’s: boodschapfactoren, tailoring (vs. targeting), e-health en
entertainment education
3. Blok 3: implementatie en evaluatie van interventies
a. Diffusie en implementatie van interventies
b. Evaluaties van interventies
c. Theorie vs. praktijk
HOORCOLLEGE 2
Planning van interventies: Introductie Precede-Proceed Model
Voorbeeld Duitsland: inspelen op sociale norm
Welke gedragingen zijn onderliggend aan het gezondheidsprobleem?
Verschil in lange en korte termijneffecten.
à Korte termijn is vaak een waarschuwing (plaatje en kort zinnetje)
Vandaag
à Ontleden gezondheidsprobleem
à Sleutelbegrippen gezondheidsvoorlichting
à Interventies
à Preventieniveaus
à Precede-proceed model
o Planmatige bevordering van gezond gedrag
o Planningsmodel voor interventies
Ontleden van een gezondheidsprobleem
Ontleden: overgewicht/obesitas als voorbeeld
1
,Voorbeeld van MacDonalds Supersize Me
Welke doelgroepen (volwassenen, ouders, de overheid, kinderen) en op welke gedragingen zou de
campagne moeten inspelen?
à Gedragingen: gewoonte (onderliggende factor) om bij de MacDonalds te eten, gedragsfactor:
slecht eten, niet bewust zijn van het fast food, niet zelf koken en uiteten gaan,
à Omgevingsfactoren: het aanbod van MacDonalds vestigingen is heel groot, portie grootte,
sociale omgeving (normaal om ernaar toe te gaan)
à Bij iedere doelgroep die je wilt bereiken heb je andere doelen en wil je op een andere manier
aanspreken
Een gezondheidsprobleem hoeft niet per definitie een fysiek probleem te zijn, maar kan ook een
mentaal gezondheidsprobleem zijn (opkomende aantallen jongeren met een burn-out). Wat in de
omgeving speelt een rol en welk eigen gedrag is verantwoordelijk.
Ontleden van het gezondheidsprobleem, wat zijn de oorzaken van bijvoorbeeld obesitas en
overgewicht?
Hoofdoorzaak: er gaat meer energie in, dan dat er energie uit komt.
Welke gedragingen liggen daar ten grondslag aan?
Mensen zitten meer, bewegen minder en maken meer gebruik van mechanisch transport (auto’s),
minder fietsen en lopen, het aanbod in de supermarkt is er ook naar (wat er in de producten zit is
steeds meer veranderd in slechte voedingsstoffen). Een financiële kwestie om gezond te kunnen
eten. Marketing is gericht op kinderen (leuk en lekker) en portie grootte à factoren in de omgeving
van mensen die ervoor kunnen zorgen om overgewicht te kunnen krijgen.
Wat zijn de oorzaken à hoe vertaal je naar interventie?
Interventie = de campagne die je maakt, de onderdelen van een campagne of een
leefstijlprogramma
Op welke determinanten richt de interventie zich?
Determinanten zijn de bepalers van het gedrag.
à Theory of planned behavior bepaalt hoe mensen zich gedragen
à Waarom gedraagt iemand zich op een bepaalde manier? Ligt dit aan de attitude?
à Determinant: iemand eet veel à probleem is overgewicht
Interventies in Nederland (o.b.v. overgewicht en obesitas)
à Doel:
o Het percentage volwassenen met overgewicht moet minimaal gelijk blijven, en dus
niet verder stijgen
o Percentage kinderen met overgewicht moet dalen
à Interventies:
o Versnipperd aanbod aan preventieactiviteiten: er is weinig bekend over de effecten
(vaak geen evaluatie)
à Gewenst:
o Meerdere settings benaderen (o.a. ruimtelijke ordening en onderwijs) à setting-
approach
§ In welke omgeving wordt de interventie aangeboden? En welke steun uit de
omgeving heb je nodig?
Conclusie:
à Gewichtstoename
o Geen enkelvoudige oorzaken aan te wijzen (Precede-Proceed model)
à Preventie idealiter richten op variatie van oorzaken:
2
, o Persoonsgebonden factoren (kennis en attitude)
o Maar ook: stimuleren van fysieke en sociale omgevingsfactoren voor ondersteunen
van gezond eten & bewegen
Review Flodmark et al. (2004): a single tool, none of the treatments mentioned proved adequately
effective for children. Therefore, the focus should be on multidisciplinary programs.
Preventieniveaus
à Preventie: voorkomen
à Drie niveaus:
o Primaire preventie: het voorkomen van (ontstaan van) ziekte
§ Voorkomen is beter dan genezen
§ Iemand kan ziek worden, maar is het nog niet
§ Bijvoorbeeld vaccineren tegen mazelen of bof, een autogordel dragen zodat
je veilig bent met een ongeluk
§ Bijvoorbeeld obesitas: voorlichting in schoolkantines over gevaren van
ongezond eten à gericht op kinderen die nog geen overgewicht hebben,
maar het wel zouden kunnen krijgen
o Secundaire preventie: vroegtijdige opsporing van ziekte
§ Mensen die ziek zijn, maar het nog niet van zichzelf weten
§ Risicofactoren om obesitas te hebben zijn al aanwezig, richten op kinderen
die slecht eten of in de risicogroep zitten
§ Richten op mensen die in risicogroep zitten, maar het zelf nog niet weten
§ Screening of je iets al hebt (screening bij borstkanker)
• Dit wilt niet zeggen dat je al ziek bent, maar je laat je testen of je
mogelijk ziek bent
o Tertiaire preventie: ernst / gevolgen van ziekte voorkomen / beperken
§ Mensen die weten dat ze ziek zijn
§ Je wilt dat deze mensen trouw blijven aan interventies of therapieën
§ Deze vormen van preventie zie je niet veel terug
• Trouw blijven aan therapeutisch programma
• Ontwikkelen van beweegprogramma’s voor obese mensen
• Counseling om bijv. eigen effectiviteit verhogen; coping strategieën
Het niveau van preventie bepaald de gezondheidsboodschap. Ofwel: de gezondheidsboodschap
hangt van het preventieniveau af. Je kan alleen een combinatie van deze preventieniveaus gebruiken
als een campagne uit meerdere onderdelen bestaat. Elk onderdeel kan zijn eigen preventieniveau
hebben.
Precede-Proceed model (Green & Kreuter 1999; 2005)
à Wat is het precede-proceed model?
à Basisprincipes
à Fases
à Doel, methode en uitkomsten per fase
Vroeger negen fasen, nu acht fasen.
à Fase twee bevat zowel health (gezondheid) en achterliggende genetische-, gedrags- en
omgevingsfactoren
à Vroeger waren dit twee losse fasen, nu is het samengevoegd tot een fase. Namelijk fase 2
3
,Namen van een fase worden benoemd in het tentamen: inhoud van een fase is belangrijk om te
kennen
Een model voor planmatige gezondheidsprogramma’s
à Planmatig
à Systematisch
à Theoretische benadering: aan de hand van modellen
Het is een model waarbij systematisch een planmatig gezondheidsprogramma wordt opgezet. Een
protocol/benadering die de maker helpt bij het systematisch ontwikkelen, implementeren en
evalueren van gezondheidsprogramma’s. Het gaat uit van de community.
Valkuil: het helpt je nadenken over gezondheidsprogramma’s, maar het geeft geen uitkomsten. Deze
uitkomsten moet je zelf bedenken.
Uiteindelijk: de meest gepaste interventie-strategieën
à Wat zet je in? Angst of humor? Een bepaalde framing: positief of negatief?
Hoe werkt het?
à Het is deductief: beredeneerd van ‘algemeen’ tot ‘meer in detail’
o Je kiest een gezondheidsprobleem in de samenleving, en vervolgens ga je na wie de
risicogroepen zijn, je kiest een doelgroep en je kijkt naar de gedragingen- en
omgevingsfactoren die hierbij een rol spelen in de doelgroep en binnen de
gedragingen kies je een gedrag en zo werk je steeds meer in detail
o Trechter-vorm
à Het model ‘dwingt’ om van de gewenste uitkomsten (gezondheid, kwaliteit van leven) terug
te redeneren naar de oorzaken en gezondheid bevorderende activiteiten (interventies)
Definities
Gezondheidsbevordering: een vakterm voor alle activiteiten die kunnen worden ondernomen om te
stimuleren dat mensen zich op vrijwillige basis gezonder gaan gedragen (Green & Kreuter, 1999)
Doel: een combinatie van voorlichting en omgevingsveranderingen inzetten, die (samen) gezond
gedrag en gezonde leef condities stimuleren
4
,Middelen (driepoot) om dit (gezondheidsbevordering) te bereiken zijn:
à Voorlichting: mensen motiveren tot gezond gedrag (boodschap, kanaal)
à Voorzieningen: gezond gedrag vergemakkelijken
o Je hebt een bepaald aanbod om gezond gedrag te vergemakkelijken (bijvoorbeeld
een desinfectiegel)
à Regelgeving: afdwingen van gezond gedrag
o NIX18
o Energiedrankjes zijn schadelijk, kinderartsen pleiten voor een verkoopverbod aan
jongeren
Willen we voorlichting geven aan jongeren dat energiedrankjes zo slecht zijn? Of wordt er een
verbod ingevoerd?
à Waar ligt de verantwoordelijkheid bij gebruikers van energiedrankjes?
Mix in interventies overgewicht
Richten op:
à Beïnvloeden voedselaanbod
o Regelgeving
à Marketing (met name op kinderen) aan banden leggen ‘de jengelfactor’
o Regelgeving
à Beïnvloeden omgeving en fysieke activiteit
o Voorzieningen
à Programma’s opzetten in diverse settings
o Voorlichting
à Verbeterde gezondheidsvoorzieningen
o Voorzieningen
à Meer communicatie over gezond eten en bewegen
o Voorlichting
PRECEDE-PROCEED-Model: Wat is het?
Er zijn een aantal verschillende fasen/stappen in het model, het is een acroniem: elke letter staat
voor een activiteit die in het model gebeurt.
PRECEDE: voorafgaand aan het opstellen van een campagne à diagnose en analyse
à Het stellen van een diagnose voor een gezondheidsprobleem
à Fase 1 t/m 4 in het model
à Je brengt het probleem in kaart en komt tot
een doelgroep
PROCEED: verder gaan, vervolgen van de campagne
à implementatie en evaluatie.
à Praktische zaken: wat moet in orde zijn
willen mensen zich gezonder gaan bewegen?
à PRO is later toegevoegd. De lifestyle factoren
zijn individuele gedragen, maar worden
beïnvloed door belangrijke en sterke
bronnen buiten het individu
Basisprincipes
à Het model is populatie-gebaseerd: kijkt naar de volksgezondheid en individuele gezondheid
à Ecologische en educatieve benadering
o Ecologisch: bestuderen relaties mens-omgeving
5
, o Educatief: bestuderen gedrag mensen en redenen daarvoor
à Context!
o Doelgroep specifiek aanbod en context van de community
o Aanbieden in bepaalde setting à congruentie / relevantie (i.e. scholen, wijken,
werkplek, zorginstelling)
§ Letterlijke setting
§ Maar ook het begrip richting een situatie (abstract)
Waar bied je het aan? En vindt de doelgroep het relevant en passen in de setting waar ze op dat
moment zijn?
PRECEDE-PROCEED-Model: Fases
PRECEDE: Diagnosis and analysis
à Fase 1: Social Assessment
o Kwaliteit van leven; analyse van de volksgezondheid
à Fase 2: Epidemiological Assessment
o Gezondheid
o Genetica, gedrag en omgeving
à Fase 3: Educational and Ecological Assessment
o Predisposing, reinforcing, enabling factoren
à Fase 4: Adminstrative and Policy Assessment
o Interventie ontwikkeling
PROCEED: implementation and evaluation
à Fase 5: Implementation
o Interventie
à Fase 6: Process Evaluation
o Van het protocol
à Fase 7: Impact Evaluation
o Van factoren: gedrag, lifestyle en omgeving
à Fase 8: Outcome Evaluation
o Van gezondheid en kwaliteit van leven
Precede-Proceed model fases, bij iedere fase
à Diverse theorieën, methodes en strategieën gebruiken
à Team van experts
o In de doelgroep zelf vragen naar het probleem
o Bijvoorbeeld Healthy Weight Program
o Wetenschappers van diverse disciplines
à Actieve participatie van de doelgroep:
o Definiëren van de problemen en doelen met hoge prioriteit
o Ontwikkelen en implementeren oplossen
= grote kans op effectiviteit
Fase 1: Social assessment
Sociale diagnose: analyse van de kwaliteit van leven en analyse van de volksgezondheid
Dit is het brede deel van de trechter (deductief)
Doel: bepalen van de percepties die mensen zelf hebben over hun behoeftes en (gezondheid
gerelateerde) kwaliteit van leven.
6
, à Het neemt meer mee dan alleen gezondheid, bijvoorbeeld ook geldnood. Dit kan ook invloed
hebben of mensen zich gezonder gaan gedragen.
Gezondheid, wat is gezondheid eigenlijk?
à Objectieve gezondheid: gezondheid op organisch niveau, bepaald door een deskundige
(bijvoorbeeld een arts)
o Meten = weten en diagnose stellen
à Subjectieve gezondheid: gezondheid op individueel niveau, bepaald door het individu, ervaren
gezondheid
o Kan ook andersom: deskundigen stellen het vast en een individu vindt zichzelf niet
“ziek”
à Sociale gezondheid: gezondheid op sociaal niveau, bepaald door de sociale omgeving en
maatschappij
o De sociale omgeving en maatschappij beschouwt een individu als ziek
à Combi’s
Methode
à Wat moet je weten?
à En hoe kom je hierachter?
à Vraag de community wat zij ervaart, wil en nodig heeft om de kwaliteit van leven te
verbeteren
à Multiple data-collection activiteiten. Bijvoorbeeld met een survey, interviews en
focusgroepen met de doelgroep om zodoende door te vragen.
à Hier ook: de doelgroep betrekken in de planning
Uitkomst
à Is vaak een kwalitatieve beschrijving
à Identificeren, beschrijven en prioriteren van kwaliteit van leven (inclusief gezondheid)
à Subjectieve mening van de mensen / de community
à Begrip van context (niet alleen gezondheid is een factor voor “kwaliteit van leven” à
voorbeeld financiën)
à Een effectief en belangrijk netwerk tussen planners en doelgroep
Fase 2: Epidemiologische diagnose: analyse van gezondheid
Analyse van gezondheid (health), genetica, gedrag en omgevingsfactoren.
à Je kijkt met cijfers naar welke gezondheidsproblemen er zijn
Doelen:
à Bepalen welke gezondheidsproblemen het belangrijkste zijn voor welke groepen in een
community
à Identificeren van gezondheidsfactoren die geassocieerd zijn met een verlaagde kwaliteit van
leven in een community
Methode:
à Wat moet je weten? Prevalentie en incidentie
à En hoe kom je hierachter?
à Wat weten we hier al over? Kijken naar relevante bronnen, bijvoorbeeld bij het RIVM.
Fase 2 – Health (1e deel)
à Doel: ernst, spreiding, aantallen, beloop van het gezondheidsprobleem
7
, Bepalen welke gezondheidsproblemen het belangrijkst zijn voor welke groepen
o
binnen een community
à Methode: uitvoeren van secundaire data-analyse (statistische ondersteuning)
à Uitkomsten: gezondheidsproblemen met de grootste impact in community
o Prevalantie/incidentie
o Mortaliteit (aantal sterfgevallen)/morbiditeit (aantal ziektegevallen)
o Specificeren welke subgroepen een hoger risico hebben (leeftijd, geslacht, etniciteit,
beroep, opleiding, inkomen, familiestructuur, geografische locatie)
§ Hier richt je waarschijnlijk je campagne op
Prevalentie: het aantal gevallen of personen met een bepaalde ziekte op een bepaald moment
(punt-prevalentie) of in een bepaalde periode, bijvoorbeeld per jaar (periode-prevalentie)
Incidentie: aantal nieuwe gevallen van een ziekte per tijdseenheid, per aantal van de bevolking.
Meestal wordt de incidentie per duizend personen per jaar opgegeven
à Je kunt inschatten of het probleem acuut is
Epidemiologie: is het probleem echt een probleem?
à Baseren op cijfers
à Prevalentiecijfers en incidentiecijfers
Destilleren: voor wie is het probleem echt een probleem?
à Wie zijn de risicogroepen?
ARTIKEL: A FRAMEWORK FOR PLANNING – GREEN & KREUTER
Health program: a set of planned and organized activities carried out over time to accomplish specific health-
related goals and objectives.
Oftewel een kompas dat men doet herinneren aan de geplande acties die gebruikt worden om een specifieke
bestemming te bereiken, namelijk: het verbeteren van de gezondheid.
à Anticiperen
à En het succesvol oplossen
De planning van gezondheidsprogramma's heeft tot doel de gezondheid en kwaliteit van het leven te
verbeteren bij groepen die worden geïdentificeerd door de plaats waar ze wonen, werken, naar school gaan of
gezondheidsdiensten zoeken. Deze aanpak is meer dan alleen het identificeren van mensen door de locatie van
hun congregatie met het oog op bevindingen in gevangenschap.
Programma's voor de gezondheid van individuen en de bevolking moeten worden gezien als complementaire
en essentiële onderdelen van elk gezondheidssysteem
Ecologie: een studie naar de relaties tussen organismen en hun omgeving.
à De ecologische aanpak van een health program planning herkent dat iedere aanpak om de
gezondheidsstatus te verbeteren en de kwaliteit van de populatie moet in beschouwing worden
genomen en speelt een belangrijke rol in het ecosysteem en de subsystemen (familie, organisaties,
community, cultuur en fysieke omgeving)
o Health care system en public health system zijn subsystemen van het systeem dat
gezondheid beïnvloed
Sociale determinanten of health: een grote scala aan sociale en omgevingsfactoren
Ecologische aanpakken zijn moeilijk om te analyseren, vanwege de onderdelen van een analyses die niet
random in te delen zijn, experimenteel te controleren of karaktereigenschappen zijn niet te manipuleren.
8
,Population health programma’s kunnen opereren in een of een combinatie van de drie niveaus van preventie:
à Primair: hygiëne en gezondheidsverbetering en gezondheidsverbetering door omgevingcontrole
o Het voorkomen van (het ontstaan van) een ziekte
à Secundair: vroege opsporing en behandeling van bekende risicofactoren
o Het vroegtijdig opsporen van een ziekte. Mensen weten nog niet dat ze het hebben,
signalering en vroegtijdig ingrijpen
à Tertiar: therapie om vervolging of herhaling te voorkomen
o Mensen die al een ziekte hebben, de ernst en gevolgen van een ziekte voorkomen of
beperken
Je kunt alleen een combinatie van deze preventieniveaus gebruiken wanneer een campagne uit meerdere
onderdelen bestaat. Ieder onderdeel kan zijn eigen preventieniveau hebben.
Ongeacht van de fase dat de scope van het werk definieert, zullen planners zich ook richten op de vele
ontelbare potentiele factoren of condities dat mogelijk een invloed hebben op de gezondheid en de kwaliteit
van het leven.
ARTIKEL: HEALTH BEHAVIOR AND HEALTH EDUCATION - GIELEN
Het planningsmodel PRECEDE-PROCEED kan worden gezien als een road map en gedragsverandering theorieën
met een specifieke richting naar de eindbestemming, gericht op gezondheidsproblemen.
Het PRECEDE-PROCEED-model kan worden gebruikt ter verbetering van evaluatie van gezondheidsproblemen,
gezondheidsgedrag en gewenste veranderingen en kan dienen als leidraad voor interventieplanning en -
evaluatie. Dit model biedt een gestructureerd kader voor het toepassen van theorieën over gezondheidsgedrag
op alle niveaus. In overeenstemming met principes van community-gebaseerd participatief onderzoek, legt dit
model de nadruk op community deelname aan de selectie van prioritaire gedragingen of problemen die
moeten worden aangepakt. Tot slot moedigt het kader een multidisciplinaire aanpak en een alomvattende
beoordeling aan van de vele factoren die bijdragen tot de huidige volksgezondheidsproblemen.
Het hoofddoel van het PRECEDE-PROCEED-model is niet om een voorspelling te doen of verklaring van de
relaties tussen factoren die geassocieerd worden met een uitkomst van interesse, maar om structuur aan te
bieden voor toepasbare theorieën en concepten voor het plannen en evalueren van
gezondheidsveranderingen programma’s (health behavior change programs).
Het volgen van de opeenvolgende fasen van PRECEDE-PROCEED helpt ervoor te zorgen dat het programma-
ontwikkeling kan worden gerepliceerd en dat fasen in het proces kunnen worden gedocumenteerd voor latere
kritiek. Het biedt ook aanknopingspunten voor het toepassen van gezondheidsgedragstheorieën. In elke fase is
het verstandig om na te denken over de impact van nieuwe analyses op eerdere beslissingen.
Causale theorie: identificeren van determinanten van een uitkomst
Actie theorie: verklaren hoe interventies effect hebben op de determinanten en uitkomsten.
Samen vormen de causale en actie-theorie het programma theorie, afgebeeld als een logic model. à
PRECEDE-PROCEED is een voorbeeld van een logisch model. Het koppelt het causale assessment en de
interventie planning en evaluatie in een overkoepelend planningskader.
PRECEDE framework is ontwikkeld in 1970 door Green en collega’s.
à PRECEDE is gebaseerd op het uitgangspunt dat, net zoals de medische diagnose voorafgaat aan een
behandelplan, dus moet een educatieve diagnose voorafgaan aan een interventieplan. Deze
benadering was een punt van zorg bij sommige professionals dat gezondheidseducatie te veel gericht
was op het implementeren van programma's en te weinig op het ontwerpen van interventies die
strategisch waren gepland om te voldoen aan de aangetoonde behoeften.
à PRECEDE zijn fasen voorafgaand aan het opzetten van een campagne à diagnose en analyse
PROCEED werd toegevoegd aan het framework om de urgentie van omgevingsfactoren als determinanten voor
gezondheid en gezondheidsgedrag te herkennen.
à Hoe je verder gaat en de campagne vervolgt à implementatie en evaluatie
9
, Fundamenteel principe van deelname: het behalen van verandering wordt verbeterd door actieve deelname
van het publiek, in het definiëren van eigen hoge-prioriteitsproblemen en doelen en in het ontwikkelen en
implementeren van verbeteringen.
à Het model is populatie-gebaseerd: het kijkt naar de volksgezondheid en de individuele gezondheid
à Ecologische en educatieve benadering: ecologisch is het bestuderen van relaties mens en omgeving en
educatief is het bestuderen van gedrag mensen en redenen daarvoor
à Context: doelgroep specifiek aanbod en context van de community. Het aanbieden van een bepaalde
setting à congurentie/relevantie
Bij elke fase in een PRECEDE-PROCEED-beoordeling en -planning, moet er worden gestreefd naar inbreng van
de beoogde doelgroep van het programma en de belanghebbenden (stakeholders). Het planningsproces,
aangeboden door het PRECEDE-PROCEED-framework, houdt ook in dat prioriteit wordt gegeven aan de doelen
voor interventie door te kiezen voor adressering van factoren die het belangrijkst en het meest veranderlijk
zijn. Uiteindelijk worden meetbare doelstellingen tijdens het hele proces opgegeven (bijvoorbeeld: Wie doet
hoeveel van wat tegen wanneer? Hoeveel van wat, bijvoorbeeld voorwaarden, omstandigheden, wanneer
wordt het beleid veranderd?).
Fase 1: Social assessment, participatory planning and situational analysis
Een social assessment: toepassing, door brede participatie, van meerdere
informatiebronnen, zowel objectieve als subjectieve, ontworpen om het wederzijdse begrip van mensen uit te
breiden met betrekking tot hun ambities voor het algemeen welzijn.
à Geeft inzicht in de behoeften en wensen van een community en overweegt de probleemoplossende
capaciteiten van de leden van de community, evenals hun sterktes en bronnen en hun bereidheid om
te veranderen
à Focus op de community sterktes geeft de planners en de community leden de mogelijkheid om een
meer effectieve samenwerking aan te gaan dat helpt in support
à Het ontwikkelen van een planning comité, forums en focusgroepen of survey zijn voorbeelden van
activiteiten om het publiek meer te betrekken bij de planning en zijn noodzakelijk; ongeacht waar de
planner in het PRECEDE-PROCEED-proces.
10
