Het beeld van een microscoop representeert de
werkelijkheid niet
Stelling: De werkelijkheid is dat wat de wetenschappelijke theorie zegt over dingen die
observeerbaar zijn.
In dit essay wordt gekeken of de microscoop de wetenschap wel of niet representeert. Met
andere woorden, of de wetenschappelijke theorieën de werkelijkheid wel of niet juist
beschrijven. In dit vraagstuk staan de realisten en empiristen lijnrecht tegenover elkaar. De
realisten gaan er vanuit dat er een werkelijkheid bestaat onafankelijk van het menselijk
bewustzijn. Zij gaan ervan uit dat de wetenschappelijke theorieën waar zijn, ook als ze over
niet observeerbare entteiten gaan. Empirisme stelt dat kennis is afgeleid van hoe de wereld
ervaren wordt. Wetenschappelijke uitspraken zouden afgeleid zijn van onze ervaringen. Ian
Hacking beschrijf dit meningsverschil in ‘Do we see through a microscope” over de
wetenschapsflosofe. Hacking haalt hierin de stelling van Bas van Faassen, constructef
empirist, naar voren: “To accept a theory is (for us) to believe that it is empirically adequate
– that what the theory says about what is observable (by us) is true”. Hiermee stelt Faassen
dat de werkelijkheid datgene is wat de wetenschappelijke theorie zegt over dingen die
observeerbaar zijn.
In het artkel van Hacking wordt gesteld dat ‘You learn to use a microscope by using, not by
looking’. Er wordt beweerd dat men zich moet verdiepen in verschijnselen om er kenis uit
op te doen. Parallel hierhaan wordt uit Berkelys new theory of vision vooronderstelt dat we
een driedimensionale visie hebben nadat we hebben geleerd wat het is om te bewegen in de
wereld en hem te begrijpen. Volgens Berkely leert men door dingen te doen en niet door
passief te kijken. [ CITATION HackingIan \l 1033 ] Daarnaast is het zo dat we de wereld alleen
kennen via onze kennisvermogens en niet zonder onze kennisvermogens. De kennis die we
hebben opgedaan is opgedaan met onze zintuigen. [ CITATION PhilosophyScience \l 1033 ]
De theorieën die hieruit zijn afgeleid blijken tot nu toe te kloppen. Ook als men een theorie
verwerpt moet dit gedaan zijn door nieuwe ervaringen waargenomen door de zintuigen. Kan
men er dan vanuit gaan dat onze zintuigen ons niet bedriegen?
Echter, wordt er al zeer lange tjd getwijfeld aan het feit of de zintuigen ons misleiden. Het
ratonalisme stelt dat datgene wat ons misleidt, beter niet in vertrouwen genomen kan
worden. De rede wordt door hen als een betrouwbare bron van kennis beschouwd. Plato is
een van de bekendste ratonalisten. Plato is de grondlegger van de idee. De idee is iets wat
men in zijn hoofd heef en is onafankelijk van ruimte en tjd. Als men iets herkent is het dus
een herinnering. De opgedane kennis hoef niet altjd uit ervaring te blijken, deze kan ook
voortkomen uit de rede. Plato stelt dat alle ideeën aangeboren zijn. Ook Descartes stelt dat
er een aantal basisideeën aangeboren zijn. Dit zijn de ideeën die ons niet door de zintuigen
aangereikt zijn. Het gaat dan over de ideeën ‘waarheid’, ‘bestaan’, ‘denken’, ‘ding’ en ‘zelf’.
Zonder deze basisideeën zou Descartes niet aan de stelling ‘ik denk dus ik ben’ gekomen zijn.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merelbroos. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.24. You're not tied to anything after your purchase.