De beleidscyclus bevat verschillende elementen die je vaak terug ziet als beleid wordt
gemaakt. Echter zie je ze bijna nooit in chronologische volgorde.
Beleidsevaluatie kan worden toegevoegd aan de beleidscyclus op drie verschillende
manieren, namelijk op een formatieve of summatieve manier of een combinatie van de
twee.
De formatieve manier:
Deze manier wordt ook wel ‘ex ante’ genoemd. Formatieve beleidsevaluatie kijkt naar
het monitoren en beoordelen van het beleidsproces zelf om tijdig aanpassingen te
kunnen maken en de effectiviteit te verbeteren. Dit type evaluatie vindt plaats vóór het
beleid wordt geïmplementeerd (of tijdens en dat noemen we ‘ex durante’).
- Procesgericht: onderzoeken hoe het beleid wordt ontworpen, geïmplementeerd
en uitgevoerd, inclusief de betrokken actoren, de gebruikte strategieën en de
reacties van belanghebbenden.
- Continue feedback: het verstrekken van voortdurende feedback tijdens de
ontwikkeling en implementatie van beleid. Hierdoor kunnen beleidsmakers
problemen identificeren en aanpassingen aanbrengen voordat het beleid volledig
wordt geïmplementeerd.
- Flexibiliteit: beleid is een iteratief proces en staat open voor het aanbrengen van
wijzingen.
- Verbetering van beleidsimplementatie: het uiteindelijke doel is het verbeteren
van de effectiviteit van beleidsimplementatie door sterke en zwakke punten te
identificeren voor verbetering tijdens het proces.
De summatieve manier:
Deze manier wordt ook wel ‘ex post’ genoemd. Summatieve beleidsevaluatie is een
proces dat wordt gebruikt om de effectiviteit, efficiëntie, relevantie en impact van het
,beleid te beoordelen. Dit type evaluatie wordt uitgevoerd nadat het beleid al is
geïmplementeerd en heeft gefunctioneerd gedurende een bepaalde periode.
- Beoordeling van resultaten: het richt zich op het meten van de resultaten en
effecten van beleid, dit omvat het analyseren van de beoogde resultaten in
vergelijking met de daadwerkelijke resultaten (bv. veranderingen in gedrag,
prestaties, kwaliteit van leven etc.).
- Impact: Er wordt onderzocht in hoeverre het beleid heeft bijgedragen aan het
bereiken van de gestelde doelen en welke veranderingen het heeft gebracht in de
samenleving, economie etc.
- Efficiëntie en effectiviteit: beoordelen hoe goed het beleid heeft gewerkt in relatie
tot de gebruikte middelen.
- Relevantie: de relevantie van het beleid evalueren in relatie tot de behoefte en
doelstellingen van de samenleving (is het nog steeds relevant in de huidige
context).
- Rapportage en aanbevelingen: het resultaat van een summatieve
beleidsevaluatie is meestal een rapport met bevindingen, aanbevelingen,
eventuele aanpassingen en verbeteringen om beleid te herzien of voor
toekomstige implementaties.
Kort samengevat:
Formatief: Ex ante:
- Voor implementatie: gaat om voorspellingen.
- Inschatting: weinig empirische onderbouwing.
- Functie: ter ondersteuning.
Formatief/combinatie: Ex durante:
- Tijdens implementatie: gaat om effecten en voorspellingen.
- Eerste conclusies trekken.
- Functie: ter bijsturing.
Summatief: Ex post:
- Na implementatie: gaat om effecten.
- Harde conclusies trekken op basis van empirisch bewijs.
- Functie: ter verantwoording en verbetering.
Vanuit wetenschappelijk oogpunt wil je ze natuurlijk het liefst alle drie uitvoeren, echter
is dit afhankelijk van het draagvlak om het beleid te evalueren en de resources waar je
toegang tot hebt.
, Trends en afhankelijkheden in evaluatieonderzoek in Europa:
Evidence-based policy: op basis van beleidsevaluaties nieuw beleid maken.
Er is in Europa een trend voor evidence-based policy. Daarnaast is het ook een criteria
geworden voor “good management” van een ministerie, bedrijf etc.
Er zijn een aantal redenen voor de groei van evidence-based policy:
1. New Public Management.
2. Eu moet meer verantwoording afleggen.
New Public Management:
New public management (NPM) is een stroming van openbaar bestuur die in de jaren
1980 en 1990 populair werd. Het werd ontwikkeld als reactie op de inefficiëntie en
bureaucratie die vaak werden geassocieerd met traditionele overheidsorganisaties. NPM
streefde naar het introduceren van managementtechnieken uit de private sector in de
publieke sector om de efficiëntie, effectiviteit en verantwoordingsplicht te verbeteren.
Binnen de context van NPM worden prestaties gemeten aan de hand van vooraf
bepaalde doelstellingen en meetbare resultaten. Het meten van prestaties stelt
beleidsmakers in staat om de effectiviteit van beleidsmaatregelen en interventies te
evalueren en indien nodig aanpassingen te brengen. Het biedt ook een manier om
verantwoording af te leggen aan belanghebbenden zoals burgers, belastingbetalers en
toezichthoudende instanties.
Kernprincipes van NPM:
1. Decentralisatie: besluitvorming en verantwoordelijkheden worden gedistribueerd
naar lagere niveaus binnen de organisatie waardoor flexibiliteit en snellere
reactietijden mogelijk worden.
2. Resultaatgericht: meetbare resultaten en prestaties zijn de belangrijkste
maatstaf voor succes. Dit verschuift de focus van processen naar uitkomsten en
stimuleert efficiëntie en effectiviteit.
3. Klantgericht: belang van identificeren en voldoen aan behoeften van burgers als
klanten van de publieke dienstverlening. Dit kan leiden tot meer
gepersonaliseerde diensten en een grotere nadruk op klanttevredenheid.
4. Concurrentie en marktwerking: NPM moedigt concurrentie en marktwerking aan
binnen de publieke sector vaak door middel van het introduceren van elementen
zoals outsourcing, privatisering en publiek-private samenwerkingen.
Kritiek op New Public Management:
Sommige beweren dat het te veel nadruk legt op kwantificeerbare resultaten ten koste
van andere belangrijke aspecten van openbaar bestuur zoals ethiek, rechtvaardigheid
en participatie. Bovendien kan het overmatige gebruik van prestatie-indicatoren leiden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller saaarends. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.83. You're not tied to anything after your purchase.