Samenvatting geschreven voor tentamen recht. 2 boeken: jeugdrecht begrepen en jeugdrecht in de praktijk (zie inleiding).
Zelf het tentamen in 1 keer gehaald (met een 9)
Inhoudsopgave
Jeugdrecht begrepen...................................................................................................................................... 2
Hoofdstuk 6. De rechtspositie van de jeugdige....................................................................................................2
Hoofdstuk 11. Inleiding strafrecht........................................................................................................................2
Hoofdstuk 12. Materieel strafrecht......................................................................................................................4
Hoofdstuk 13. Strafproces algemeen...................................................................................................................5
Hoofdstuk 14. Van strafbaar feit tot veroordeling...............................................................................................9
Hoofdstuk 15. Straffen en maatregelen voor jeugdigen....................................................................................13
HOOFDSTUK 16. ORGANISATIE VAN DE JEUGDHULP.........................................................................................16
HOOFDSTUK 17. RECHTSPOSITIE VAN DE CLIËNTEN IN DE JEUGDHULP...........................................................21
,Jeugdrecht begrepen
Hoofdstuk 6. De rechtspositie van de jeugdige
6.4 Wet verplichte ggz en Wet zorg en dwang
Uitgangspunt: zelfbeschikking = zelf beslissen of ze zorg wensen + geen zorg bieden die mensen
niet willen.
Onvrijwillige zorg is alleen mogelijk als de wet dit regelt:
Wet verplichte ggz (2020):
Wvggz
Als de patiënt door een psychische stoornis ernstig nadeel voor zichzelf of voor andere
veroorzaakt en vrijwillige zorg niet voldoende is om dit nadeel af te wenden.
Iedereen kan melden bij ggz-meldpunt als hij denkt dat noodzaak van verplichte zorg van
een persoon dient te worden onderzocht.
Lijkt nodig → gemeente bericht officier van justitie.
Onafhankelijke psychiater → beslist of verplichte zorg noodzakelijk is
Zo ja → zorgmachtiging door rechter met zorgplan (geprobeerd te maken met patiënt en
fam) + verklaring psychiater.
Op grond van deze wet ook gedwongen opname.
Sinds 2020 ook gedwongen zorg buiten instelling mogelijk (bijv. gedwongen medicatie)
Jeugdigen:
Tot 12 jaar is zorg gedwongen als ouders niet instemmen voor de zorg
12-16 jaar is zorg gedwongen als wilsbekwame jeugdige of één van de wettelijke
vertegenwoordigers niet instemmen voor zorg
16+ is gedwongen zorg als wilsbekwame jeugdige niet instemt.
Wet zorg en dwang (2020):
Wzd
Gericht op gedwongen zorg voor personen met psychogeriatrische aandoening of met een
verstandelijke beperking.
Onvrijwillige zorg kan thuis of in instelling.
Besluit onvrijwillige zorg wordt genomen in multidisciplinair verband.
Wzd-functionaris toets alle zorgplannen
o Kijkt of vrijwillige zorg niet mogelijk was
o Kijkt of er voldoende plannen zijn om zorg af te bouwen
Kent ook procedure voor gedwongen opname
Jeugdige:
Zelfde als wvggz
Voorwaardelijke machtiging jong volwassenen
Wzd biedt mogelijkheid verplichte zorg jong volwassenen 18-23
Verstandelijke beperking + psychische stoornis, jeugdhulp hebben (gehad) en van wie het
gedrag, als gevolg van de beperking of stoornis, leidt tot ernstig nadeel.
Bij twijfel of degene zich aan bepaalde voorwaarden houdt, (bijv. hulp aanvaarden) →
Centrum indicatie instelling zorg (CIZ) kan de rechtbank verzoeken om een voorwaardelijke
machtiging.
Houd degene zich dan niet aan wat er in de machtiging staan → gedwongen opnemen.
Voorwaardelijke machtiging → max 1 jaar, met telkens 1 jaar verlenging tot 23 jaar oud.
Doel: enige grip houden op jongere die voor hun 18e jaar jeugdhulp hadden en daarna eigenlijk nog
enige dwang nodig hebben om hulp te aanvaarden.
Deze machtiging wordt door de rechter alleen opgelegd als de jongvolwassene met de
voorwaarden instemt.
Deel II. Jeugdstrafrecht
Hoofdstuk 11. Inleiding strafrecht
11.2 Plaats en karakter van het strafrecht
4 rechtsgebieden:
1. Burgerlijker recht
regelt de rechtsverhouding tussen burgers
2. Staatsrecht
2
, beschrijft de inrichting en organisatie van de overheid
3. Bestuursrecht
Geeft regels voor de ordenende taak van de overheid
4. Strafrecht
Stelt gedragingen strafbaar die de orde en veiligheid van onze samenleving bedreigen
Strafrecht:
Bevat regels waar straf op staat
Voor strafrecht is er een speciale overheidsdienst om strafbare feiten en verdachten op te
sporen → politie
o Bij andere rechten wordt niet actief gekeken of regels worden overtreden, maar kan
je wel naar de rechter stappen.
Gaat om gedragen die inbreuk maken op de rechtsorde (= rust en veiligheid van de
samenleving)
11.3 Materieel en formeel strafrecht
Materieel bevat:
Verboden gedragingen (diefstal etc.)
Straffen en maatregelen die aan veroordelende kunnen worden opgelegd
Een aantal algemene bepalingen die voor alle verboden gedragingen in het strafrecht
gelden.
Formeel bevat:
De bevoegdheden van politie en justitie als er een strafbaar feit gepleegd is
De rechten van de verdachte en zijn raadsman
De gang van zaken tijdens het strafproces.
Materieel strafrecht → in wetboek van Strafrecht (Sr)
Bijzondere wetten: andere wetten dan uit Sr, die wel strafbepaling bevatten (bijv.
Wegenverkeerswet (rijden onder invloed van alcohol))
Formeel strafrecht → in Wetboek van Strafvordering (Sv)
Bijzondere wetten kunnen ook formeel straf bevatten.
Internationale verdragen → basisregels van ons strafrecht in Nederland.
Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK) → rechten jeugdigen
11.4 Legaliteitsbeginsel
Legaliteitsbeginsel: hierin wordt garantie geboden dat de overheid op een zorgvuldige manier met
het strafrecht omgaat
Artikel 1 Sr: 'geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan voorafgaan wettelijke
strafbepaling.
o 3 belangrijke elementen:
1. Wet
Strafbepaling is alleen geldig als zij is opgenomen in de wet
Wet kan bepaald worden door hogere wetgevers (1e en 2e kamer) of
lagere wetgevers (minister, gemeenteraad, regering)
2. Niet achteraf
Iemand kan alleen worden gestraft vanwege gedrag dat strafbaar was op
het moment van de daad.
3. Geen gewoonte
Strafbaarstelling op basis van gewoonte is niet mogelijk (alleen volgens
wet)
Artikel 1 Sv: 'strafvordering heeft alleen plaats op de wijze bij de wet voorzien → betekent
dat hele strafproces is vastgelegd in de wet, dus politie en justitie zijn gebonden aan regels
o Deze wetten kunnen alleen gemaakt 'hogere' wetgevers: 1e en 2e kamer
11.5 Jeugdstrafrecht
Jeugdstrafrecht = speciale regels die gelden voor jeugdigen
Eigen pakket straffen voor 12-18 jaar (evt. tot 23 jaar)
Straffen en maatregelen hebben opvoedkundig karakter.
Regels bieden extra bescherming
3
, Regels uit jeugdstrafrecht:
Wanneer jeugdige voor rechter moet komen wordt er automatisch advocaat toegewezen
Ouders hebben toegang tot jeugdige als hij wordt vastgehouden
Rechtszaak van jeugdige wordt meestal achter gesloten deuren behandeld.
Hoofdstuk 12. Materieel strafrecht
12.1 Inleiding
Onderdelen van materieel strafrecht zijn voor iedereen van toepassing → de straffen en
maatregelen die een rechter kan opleggen zijn wel verschillend tussen minderjarig en meerderjarig
→ eigen stelsel van jeugdstraffen.
12.2 Wetboek van strafrecht
Wetboek van strafrecht (Sr)→ belangrijkste wetboek bij materieel strafrecht.
Bestaat uit 3 delen → 'boeken' genoemd
o Boek 1: algemene bepalingen
Geven voorschriften die op alle strafbepalingen van toepassing zijn.
Bijv. overzicht straffen/maatregelen die rechter kan opleggen.
Artikel 77a Sr → jeugdstraffenstelsel
De strafbare poging, deelnemingsvormen en strafuitsluitingsgronden
worden hier ook geregeld.
o Boek 2 + 3: strafbare gedragingen beschreven
Boek 2: misdrijven (ook rechtsdelicten genoemd) → berecht bij rechtbank
Boek 3: overtredingen (ook wetsdelicten genoemd) → berecht bij kartonrechter
Aan misdrijf en overtreding worden verschillende gevolgen verbonden
Poging en medeplichtigheid → overtreding → nauwelijks dwangmiddelen
toepasbaar
Dwangmiddel = een middel door de wetgever in handen gegeven aan politie en justitie om de
waarheid over een strafbaar feit te achterhalen.
Bij overtreden alleen bevoegd om mee te nemen voor verhoor → bij misdrijf kan verdachte
vast gehouden worden + huiszoeking.
12.3 Strafbepaling
Strafbepaling bestaat uit:
Delictsomschrijving = omschrijving gedrag dat strafbaar is gesteld
Sanctienorm = maximumstraf (voor meerderjarige)
Kwalificatie = naam van het delict (bijv. diefstal) → ontbreekt soms in strafbepaling
Delictsomschrijving bestaat uit aantal onderdelen, die bestanddelen wordt genoemd → dader kan
alleen gestraft worden als zijn gedrag alle bestandsdelen van delictsomschrijving vervult.
Een dader die met zijn gedrag aan alle bestanddelen van delictsomschrijving vervult, wordt niet in
alle gevallen gestraft → heeft te maken met wederrechtelijkheid en schuld (= elementen)
Elementen worden soms uitdrukkelijk in delictsomschrijving genoemd, maar soms niet.
Zonder wederrechtelijkheid en schuld kan je niet gestraft worden.
Wederrechtelijk = daad is in strijd met het recht (bijv. chirurg mag opereren met
toestemming van patiënt terwijl operatie gezien kan worden als zware mishandeling)
Schuld = dader moet verwijt kunnen worden gemaakt van de daad (niet per ongelijk)
15 jaar: vrijheidsstraf max 1 jaar
16-17 jaar: vrijheidsstraf max 2 jaar
12.4 De strafbare poging
Iemand die probeert een strafbaar feit te plegen, maar daar niet in slaagt, kan in sommige gevallen
ook worden gestraft = strafbare poging → niet iedere poging is strafbaar.
3 voorwaarde strafbare poging:
1. Voornemen: dader moet echt bedoeling hebben gehad om strafbaar feit te plegen.
2. Uitvoeringshandeling: vereist dat de dader al begonnen is met zijn misdrijf.
o Voorbereidingshandelingen vallen niet onder strafbare poging, maar kunnen soms
bestraft worden als ze in verband staan met een zwaar misdrijf (met max
gevangenisstraf van 8+ jaar) dat door meer dan 1 dader zou worden gepleegd.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sannedewit115. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.86. You're not tied to anything after your purchase.
