Algemene literatuurwetenschap 2
LES 29/09: intro + inleiding basisbegrippen
Verhaal?
Geen handleiding om het te schrijven ↔ techniek altijd een uitleg of handleiding
Waarom?
o Wij als mens hebben een ‘literary mind’ (Turner 1996)
o Waarom hebben we dan the science of narrative of verhaal theorie nodig?
o Weten hoe iets gemaakt is helpt ons om het beter te begrijpen → beter lezers en
schrijvers (literatuurwetenschap)
Hoe?
Inductie: tekstgenese (studie van de schrijfprocessen)
o Je vertrekt van de data en maakt conclusies
o Analyseren klad van schrijvers
Deductie: verhaaltheorie (structuur en elementen)
o Eerst theorieën bespreken die al bestaan en dan naar
verhaal kijken
Verhaal vandaag
Verhaal heeft een ruime betekenis
Narrative turn → in veel menswetenschappen is er in de laatste 50 jaar veel aandacht
gekomen voor de notie “verhaal”
Verhalen in verschillende vormen, heel breed (zoals Instagram verhalen, marketing, kleding)
Functies van verhalen
Behoefte: verhalen zijn therapeutisch
Verplichting: als je gedrag moet verantwoorden (politie, verdacht van criminele daden)
Entertainment: Van Dale: verhaal = mondelinge voordracht al dan niet verzonnen
gebeurtenissen met het doel publiek te verstrooien of te boeien
Doorgave van normen en waarden: met risico op manipulatie: een visie wordt ongemerkt
opgedrongen (sprookjes, reclame)
Narratologie
= verhaalanalyse/ verhaaltheorie
Term (vanaf het structuralisme) voor wetenschappelijk verantwoorde theorie van de
verhalende tekst
Behandelt vooral literaire verhalende teksten
o Maar ook: drama, poëzie, andere media
o Doel: op zoek naar onderliggende structuren
Theorie van de verhalende tekst + toolkit
Basisbegrippen
geschiedenis en verhaal (11-14)
o E.M. Forster theoriseerde over verhaal
o Geschiedenis (story): chronologisch
The king died and the queen died (plot ontbreekt)
o Verhaal (plot): causaal verband nodig
The king died and the queen died of grief
o Poging (1) definitie verhaal
, Aaneenschakeling van gebeurtenissen?
Gebeurtenis?
Chronologisch? Logisch? Oorzaak-gevolg?
Gebeurtenissen en verbanden
Temporeel (chronologisch) of causaal
Verschil?
o Poging (2) tot definiete verhaal
“a narrative is the semiotic representation o a series of events meaningfully
connected in a temporal and causal way” (HNA 13)
? wat is betekenis vol voor jou? Betekenis vol moet altijd wel rest (temporeel
en causaal) niet
o Poging (3) tot definitie verhaal/ narrative
Gerald Prince (HNA 13) Minimal story
Minimaal 3 elementen
Begin situatie
Actie
Uitkomst
Verhaal pinguïn beantwoord aan criteria
↔ Rimmon Kenan: temporal connection nodig zegt ze = minimal story
o Alle definities verschillen van benadering
Betekenisvol heel belangrijk
o Oefening: Waarom zijn de drie teksten verhalen?
De kaart
Minimal story (alle delen aanwezig)
Verteller duidelijker dan in Pegasisch
Pegasisch
Minimal story (alle delen aanwezig)
Je moet het zelf doen, geen hulp van verteller
City
Begin: buitenaards wezen land in een stad
Actie: wandelt met hond
Uitkomst: ze vliegt weg
o Conclusie
Soort verbanden tussen gebeurtenissen minder belangrijk (chronologish?
causaal? etc.)
De verbanden moeten wel door de LEZER als betekenisvol gezien worden.
>> rol van de lezer essentiëel! (cf. postklassieke narratologie)
vertellen en tonen
o Mimesis/diegesis
Mimesis: nabootsen
Diegesis: vertellen
o Geen binaire oppositie
o Verhaal is niet de realiteit, het is een representatie altijd
o Mimesis
Voert realiteit op (geciteerde dialoog)
Drama maar ook proza
o Diegesis
Samenvatting realiteit verteller
Proza
o Binaire oppositie
NEE
, Nooit zuiver, altijd continuüm
o Roman: mix van diegesis en mimesis
o Telling and showing/ summary and scene
o Henry James: verkiest showing boven telling (verteller nauwelijks zichtbaar)
o Maar: roman eerder diegetisch (↔ drama)
o Oefening: welk verhaal diëgetisch en mimetisch
De kaart meer diëgetisch en Pegasisch meer mimetisch omdat de verteller
minder zichtbaar is
The City: twee benaderingen
Mimetisch beelden geven weer (prentjes)
Diëgetisch: beelden vertellen een verhaal
Auteur verteller lezer
o Communicatiemodel
Zender → boodschap → ontvanger ≠ auteur → verhaal → lezer
Auteur en lezer komen minder aan bod, onze focus gaat naar verhaal
o Author (nu even wel in dit vak)
Wayne Booth, The rhetoric of fiction
Auteur → nooit zelf aanwezig
Implied author:
Idee dat wij als lezer vormen van de ideologie achter de tekst en
beeld van de auteur
Structuralisten: strikte scheiding tussen realiteit en verhaal
Problematische entiteit want
Grensgeval tussen auteur, tekst en lezer
I.A.≠ auteur
I.A. → tekst??
I.A. constructie van de lezer
Definitie: ideologie die wij als lezer in de tekst ontdekken: ‘the
patterns in the tekst which the reader negotiates’
Dramatised author (zichtbaar – de ik-verteller of auctoriële verteller
Geen personage, zweeft boven de tekst
De kaart niet
Vb. boek E.A. Poe een verhaal waar hij niet bij was
Vb. Conan Gray: hij vertelt wat er gebeurt is
o Narrator
Dramatised narrator (aanwezig en zichtbaar als personage – de ik verteller)
Observer or agent (Boot)
Vb. All too well ‘I was there’ (Taylor’s version)
Undramatised narrator (niet zichtbaar – de derde-persoonsverteller)
Vb. Mrs. Dalloway (modernisme)
Samenvatting kader Booth rethoric of fiction
Type 1ste of 3de Binnen of buiten Zichtbaar of niet
persoon het verhaal
Dramatised 1ste persoon Buiten (is geen Zichtbaar
author personage)
Dramatised 1ste persoon Binnen (is een zichtbaar
narrator personage)
Undramatised 3de persoon ? onizchtbaar
author
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller axelleleuridan. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.08. You're not tied to anything after your purchase.