Overheidsfinanciering= besluitvorming over de uitgaven, ontvangsten en de lening politiek.
Inrichting Nederlandse overheid
- Montesquieu: Staatsbestel met drie machten,
1. Wetgevende
2. Uitvoerende
3. Rechterlijke macht
- Thorbecke: huis van overheid
1. Rijk
2. Provincie
3. Gemeente
Subsidiariteitsbeginsel= hogere instanties moeten niet iets doen wat door lagere instanties
afgehandeld kan worden. Zoals de taken van de gemeenten waren eerst van het rijk:
Participatiewet, Jeugdzorg en WMO. De reden hiervan is dat de gemeente dichterbij de
burgers staat. Het is wel een momentopname het kan altijd weer veranderen.
Overheid= verzamelbegrip bestaande uit;
- Centrale overheid (het Rijk)
- Overige publiekrechtelijke lichamen= lagere overheden (CBR)
- Organisaties die de sociale verzekeringen uitvoeren
Invloed van de overheid op de gang van zaken in de economie
1. Monetaristisch (klassieke normen)= overheid mag geen geld lenen
2. Gulden financieringsregel= lopende uitgaven moeten gedekt worden door lopende
ontvangsten, alleen geld lenen voor investeringen die jaren nut hebben
3. Keynesiaanse begrotingspolitiek= de overheid mag wel lenen, bij een lening krijgt de
munt minder waarde
Overheid collectieve=publieke sector, ook wel sociale zekerheid
- Collectieve uitgaven= uitgaven die gedaan worden in de publieke sector uitgaven van het
rijk
- Collectieve goederen= alleen verkregen door de overheid afsluitdijk waar iedereen
gebruik van kan maken
Inkomsten overheid
- Directe belastingen
- Indirecte belastingen= met een tussenpersoon (verkoper) zoals BTW
- Premies volksverzekeringen
- Premies werknemersverzekeringen
Belasting= algemene verplichte betaling aan de overheid door een rechtssubject, waartegen
geen individuele prestatie van die overheid aan dat rechtssubject bestaat→ dus je kan niet
eisen waar je geld naartoe gaat of weten waarvoor het wordt gebruikt.
Legaliteitsbeginsel art. 104 Gw→ belastingen worden geheven uit kracht van een wet.
Pagina 1 van 14
, Retributie= bedrag naar de overheid en je weet wat ermee wordt gedaan, een concrete
tegenprestatie.
- Paspoort (betalen voor je paspoort)
- Marktkraam (betalen voor je kraam)
Doel van belastingen
- Het financieren van voorzieningen: gezondheidszorg, wegen/dijken, onderwijs, politie,
rechtspraak, WWB
- Gedrag stimuleren of ontmoedigen: milieuvriendelijk gedrag bevorderen, alcohol en roken
ontmoedigen. Investeren in jonge ondernemers
Democratisch beginsel= uiteindelijk ligt de beslissingsmacht over de uitgaven en belastingen
bij de volksvertegenwoordiging.
Begroting
- Overzicht van kosten en baten
- Alleen geldbedragen en dus geen prestaties, wel wordt het doel kort beschreven dus zoveel
geld voor AOW of veiligheid etc.
- De overheid heeft wel meer dan 30.000 taken verdeeld over het rijk, provincie en gemeente
Functies van overheidsbegrotingen
1. Autorisatiefunctie= Toestemming om geld uit te geven. Parlement geeft toestemming
aan de regering om het geld uit te geven. De tweede kamer kan zijn budgetrecht
uitoefenen door voorstellen te aanvaarden, wijzigen (amenderen) of verwerpen. Eerste
kamer kan voorstellen aanvaarden of verwerpen alleen
2. Allocatiefunctie= De verdeling van het geld en eventuele bezuinigingen. Is het nodig
dat een bepaalde tak dit geld nodig heeft en waar wordt het geld aan uitgegeven. De
volksvertegenwoordiging werkt als preferentie-makelaars= bepaalt waar het geld
naartoe gaat en in welke intensiteit
3. Beheerstechnische functie= Hoe zijn de ontwikkelingen het komende jaar en wordt er
niet teveel geld uitgegeven. De ministers delegeren de taken aan ambtelijke diensten.
Door voortgangscontroles kan de minister beoordelen of de beleidsdoelen worden
behaald
4. Controlefunctie= Is er gehouden aan de regels en hoe is de stand ervan. Intern=
controle door bestuursorgaan en extern=onafhankelijke accountant. Er wordt gekeken
naar of er niet gefraudeerd is, of de begroting juist en volledig is, toestemming
verkregen, doelmatigheid en tegen een zo laag mogelijke kostenplaatje.
Begrotingscyclus vijf fasen verspreid over drie jaar
1. Voorbereiding= gebeurd in het voorjaar. De wensen worden verzameld en er wordt
bekeken wat de financiële gevolgen zijn voor het volgende jaar. De voorbereiding
gebeurd in het jaar voor het begrotingsjaar
2. Opstellen= gebeurd in de zomer. De Ministers stellen hun begroting op en de integrale
begroting wordt gedaan door de Minister van Financiën. Bespreking vaststelling in
Ministerraad en advies van Raad van State
Pagina 2 van 14
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller klentjes. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.22. You're not tied to anything after your purchase.