Responsiecollege van beknopt samengevat. Bevat belangrijke aspecten voor tentamen van de boeken Van Praag - politicologie en de veranderende politiek en Bovens - Openbaar bestuur per hoofdstuk. Tevens beknopte samenvatting van andere relevante literatuur
Basics BPS
Bestuur, politiek en samenleving zijn los van elkaar niet denkbaar en ze beïnvloeden elkaar wederzijds. In
dit vak kijken we hoe dit werkt in en dat vanuit verschillende disciplines.
- Met boeiende inzichten vanuit de (vergelijkende) politicologie en de bestuurskunde, cq. ook de
kennismaking met de twee disciplines, voor ieder relevant….
- Tegelijk niet simpel….
Van Praag (rode draad alle hoofdstukken - meest belangrijk)
Boek van Praag niet neutraal
Politiek : smal-breed?
Macht : zichtbaar-onzichtbaar?
Staat : zwak-sterk?
Natie : etnische basis of niet?
Verzorgingsstaat : verworvenheid-ballast?
Ongelijkheid : structureel-eigen schuld?
Democratie : top-down of bottom-up?
Media : veel of weinig macht?
Partijen : cartel of niet?
Hoofstuk 1: politiek en macht
- Wat is politiek? (smal vs. breed)
o Smal: Haagse politiek: Proces waarin bindende besluiten worden genomen t.a.v. de
samenleving (bijv. kabinetsbesluit).
o Breed: Alledaagse politiek: De manier waarop in de maatschappij macht de verhoudingen
tussen mensen bepaalt
- Macht, machtsbronnen en invloed
o Macht - opties bepalen: het vermogen om alternatieven van andere actoren vast te leggen
of te veranderen.
o Invloed - opties benutten: Het bepalen van het gedrag binnen een bestaand samenstel van
alternatieven.
- Onderzoek naar macht en elites (elitisme vs. pluralisme)
o Elitisme - een samenhangende of eensgezinde machtselite domineert de maatschappij
(Mills, Hunter).
o Pluralisme - De elite is niet uniform maar pluriform (competitief) zodat geen sprake is van
één heersende klasse of machtselite (Dahl).
- Drie gezichten van macht
o Drie dimensies van onderzoek
• Wie besluit welke belangen/voorkeuren winnen (=smal).
• Wie bepaalt welke belangen/voorkeuren wel/niet op de agenda komen
(agendabouw, non-decisions) (=breder).
• Wie besluit, agendeert of beïnvloedt voorkeuren (=breedst).
Hoofdstuk 2: sociale en politieke ongelijkheid
- Definities gelijkheid en ongelijkheid: sociaal en politiek
o Ongelijkheid ondermijnt democratie
o Ongelijkheid - De ongelijke verdeling van levenskansen tussen verschillende mensen en
groepen
• Levenskansen worden bepaald door toegang tot hulpbronnen en vrijheden
o Twee basisvormen van structurele ongelijkheid (vP:42):
, • Positionele ongelijkheden - waardering en hulpbronnen
• Allocatieve ongelijkheden - toegeschreven kenmerken aan groepen
o De sociale ongelijkheid vertaalt zich in politieke ongelijkheid. Gevolg: hoog opgeleiden
bepalen beleid: outsiders haken af = vicieuze cirkel.
- Drie visies hoe er gekeken wordt naar ongelijkheid
o Liberaal - iedereen heeft gelijke kansen, laat markt vrij.
o Sociaal-democratisch - structureel ongelijk, overheid moet ingrijpen. (in boek)
o Christen-democratisch - ongelijkheid is goed, iedereen heeft eigen rol.
- Oorzaken ongelijke participatie
- Ongelijke afspiegeling
- Ongelijkheid en politieke vertegenwoordiging
Hoofdstuk 3: naties, nationalisme en natiestaat
- Collectieve identiteit
- De natie: Essentialisme vs. Constructivisme en Etnisch versus burgerlijk natiebegrip
o Essentialisme (etnisch natiebegrip: natuurlijk, statisch gegeven). Kritiek: natie verandert
• Volk hoort bij elkaar omdat ze zelfde afstamming hebben, zelfde etnische groep
o Constructivisme (burgerlijk natiebegrip: dynamische constructie). Kritiek: geboorteland
doet er wel toe.
• Volk hoort bij elkaar door beeldvorming
- Staats en natievorming
o Manier waarop natiebegrip wordt geuit,handhaafd:
• Top-down (burgerlijk, staatsgeleid) (NL, FR, DU)
• Overheid actief; heeft voor nederlandse eenwording gezorgd
• Bottom-up (etnisch, staatszoekend, revolutionair) in multi-nationale staten (O-H,
tsar. RUSL, Ottom. rijk)
• Verschillende manieren waarop naties tot stand wordt gekomen
• Natievorming wordt staatsactiviteit
- Nationalisme
- De natiestaat
o Natie is een volk dat geschiedenis - cultuur - taal - tradities deelt.
• Echter: Diversiteit is de regel. Het ontstaan van staten staat meestal los van een
gedeelde geschiedenis.
o Een natie is door de staat opgebouwd na de staatsvorming.
o Staten hebben moeite om de natiestaat als ideaaltype (of mythe) overeind te houden.
Redenen:
• Vanuit staatssouvereiniteit: globalisering, vrijhandel, EU.
• Vanuit natiebegrip: migratie leidt tot diversificatie (bijv. Migratiestaten). Tevens (als
tegenreactie) patriottisme en polarisatie.
Hoofdstuk 4: de verzorgingsstaat onder druk
- Ontstaan en functies van de verzorgingsstaat
o Waarom ontstaan? Verminderen van sociale onvrede
o Waarom omstreden? Sterke staatsinmenging
o Waarom onder druk? Door neo-liberalisme
o Waarom landenverschillen? Verschillende onderliggende machtsverhoudingen
o Waarom overleven ze? Padafhankelijkheid, rechten en electorale competitie
o Doel verminderen van ongelijkheid
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Vustudentt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.22. You're not tied to anything after your purchase.
