Volledige Samenvatting SLENGZ + examenvragen!!!!
Zeer uitgebreid met alles slides + notities uit de les
MEEEER dan voldoende om te slagen!!!!
Opleiding schakeljaar management en beleid van de gezondheidszorg
SAMENLEVING EN GEZONDHEID (SLENGZ)
I. VOLKSGEZONDHEID EN PREVENTIEVE GEZONDHEIDSZORG ................................................................... 3
1 Organisatie van de gezondheidszorg in België ...................................................................................... 3
1.1 Overheidsbevoegdheden inzake gezondheidszorg (BE/VL) .......................................................... 3
1.2 Verplichte zorgverzekering in België ........................................................................................... 13
2 Volksgezondheid.................................................................................................................................. 28
2.1 Volksgezondheidsonderzoek ....................................................................................................... 28
2.2 Indicatoren van volksgezondheid ................................................................................................ 43
2.3 Determinanten van volksgezondheid .......................................................................................... 70
2.4 Determinanten van gezondheid .................................................................................................. 73
3 Preventieve gezondheidszorg ............................................................................................................ 114
3.1 Grondslagen van preventieve gezondheidszorg ....................................................................... 114
3.2 Preventie in de praktijk .............................................................................................................. 120
GEZONDHEIDSBEVORDERING ............................................................................................................. 123
4 Gezondheidsbevordering .................................................................................................................. 123
4.1 Grafieken ................................................................................................................................... 124
4.2 Conclusie gezondheidsbevordering........................................................................................... 132
4.3 Gezondheidsbevordering .......................................................................................................... 133
4.4 Gezondheidsbevordering bij jongeren ...................................................................................... 138
4.5 Hoe gezondheidsgedrag veranderen? ....................................................................................... 138
4.6 Gedragsbeïnvloeding ................................................................................................................. 145
4.7 Stappen binnen gezondheidsbevordering ................................................................................. 150
4.8 Gezondheidsmatrix: beleidsinstrument voor gezondheidsbevordering ................................... 151
4.9 4 Modellen voor gezondheidsbevordering................................................................................ 155
4.10 Wooclap-quiz ............................................................................................................................. 157
GLOBAL HEALTH................................................................................................................................. 159
5 Global health ..................................................................................................................................... 159
5.1 What is global health? ............................................................................................................... 159
5.2 Why is global health important? ............................................................................................... 162
5.3 Why global trade?...................................................................................................................... 165
5.4 Scope of global health ............................................................................................................... 166
5.5 Health problems, issues and concerns that transcend national boundaries ............................ 166
5.6 3 groups of causes of death ....................................................................................................... 167
5.7 Verschillende doodsoorzaken ................................................................................................... 171
5.8 And may best be addressed by cooperative actions ................................................................. 181
5.9 3 dimensies van global health governance................................................................................ 187
5.10 4 functies van het global health system .................................................................................... 188
5.11 Samenvatting global health ....................................................................................................... 190
III. MEDISCHE ANTROPOLOGIE ........................................................................................................... 191
6 Deel 1: Inleiding tot de medische antropologie ................................................................................ 191
6.1 Cultuur en diversiteit ................................................................................................................. 195
6.2 Hofstede’s 6 dimensies van cultuur........................................................................................... 197
6.3 Identiteit .................................................................................................................................... 200
6.4 Bias in de gezondheidszorg ....................................................................................................... 205
6.5 How to overcome implicit bias? ................................................................................................ 207
, 7 Deel 2: Medische antropologie ......................................................................................................... 208
7.1 Inleiding ..................................................................................................................................... 208
7.2 Globalisering en diversiteit ........................................................................................................ 209
7.3 Acculturatieprocessen ............................................................................................................... 211
7.4 Disease, illness en sickness ........................................................................................................ 214
7.5 Narratives .................................................................................................................................. 217
7.6 Explanatory models ................................................................................................................... 219
7.7 Universalistische versus relativistische benadering .................................................................. 221
7.8 Agency, structure en coping (niet overlopen) ........................................................................... 221
8 Deel 3: Diversiteitscompetenties in de zorg ...................................................................................... 223
8.1 Diversiteitscompetente hulpverlener........................................................................................ 223
8.2 Taal in de zorg ............................................................................................................................ 229
8.3 Cultuur in de zorg ...................................................................................................................... 235
II. Capita Selecta uit de Medische Sociologie ....................................................................................... 239
9 Sociale verschillen in gezondheid ...................................................................................................... 239
9.1 Verschillen in gezondheid .......................................................................................................... 239
9.2 Verklaringen voor sociale verschillen in gezondheid ................................................................ 248
9.3 Inverse Care Law........................................................................................................................ 265
9.4 Sociale verschillen in gezondheid tijdens covid......................................................................... 268
10 Sociologie- sociale groepen – ziekte en gezondheid ..................................................................... 277
10.1 Wat is sociologie? ...................................................................................................................... 277
10.2 Sociale groepen begrijpen ......................................................................................................... 277
10.3 Gezondheid en ziekte begrijpen ................................................................................................ 279
11 Sociale netwerken, buurten en gezondheid.................................................................................. 290
11.1 Deel 1: Sociale netwerken ......................................................................................................... 290
11.2 Deel 2: Buurten en gezondheid ................................................................................................. 305
11.3 Deel 3: Buurtgerichte zorg ......................................................................................................... 309
12 Examenvragen samenleving en gezondheid ................................................................................. 316
Pagina 2 van 318
,I. VOLKSGEZONDHEID EN PREVENTIEVE
GEZONDHEIDSZORG
Les 1: 13/02/2023
• Examen: meerkeuzevragen
✓ VGZ: Geen vragen uit referenties die niet aan bod kwamen in de les
• Welke beïnvloedende factoren kennen we binnen sociale zekerheid?
✓ Sociale ontwikkelingen
❖ Hoe onze gezondheidszorg is opgebouwd, staat niet los van het verleden
❖ Er waren ontwikkelingen in de maatschappij die ertoe hebben bijgedragen
❖ De ontwikkelingen in de maatschappij hebben een rol gespeeld in hoe ons
gezondheidszorg momenteel is georganiseerd
✓ Technologische ontwikkelingen
✓ Arbeid – werkgelegenheid – arbeidsverhoudingen
❖ EXAMEN: Verband tussen arbeidsverhoudingen en organisatie van
gezondheidssysteem => Waarom zijn arbeidsverhoudingen belangrijk voor de
organisatie van ons gezondheidssysteem
✓ Sociale ondersteuning
✓ Verandering in volksgezondheid
✓ Verandering in gezondheidszorg
✓ Ontwikkelingen in (para)medisch beroep
• Onderdelen van de gezondheidszorgstructuren doorheen de jaren (jaartallen niet vanbuiten kennen, 1944 wel)
✓ Voor 1900: gilden … dekenijen … beurzen … mutualiteiten (privé “maatschappijen voor
onderlinge bijstand”) = gebaseerd op solidariteit
❖ = organisaties van mensen die gelijkaardige risico’s hadden => ze gingen zich verenigen
om zich te beschermen/zich in te dekken tegen de risico’s die ze allemaal liepen
❖ = basis van wat momenteel structureel is georganiseerd qua ziekte- en
invaliditeitsverzekering
✓ +/- 1900: Systemen van sociale verzekering (overheid subsidieert mutualiteiten → ontstaan
“landsbonden”)
❖ Rond 1900 waren er verschillende systemen van verzekeringen (maar daarvoor ook al)
✓ 1903: Arbeidsongevallenverzekering
✓ 1915: Ouderdomsverzekeringen
✓ 1927: Verzekering Beroepsziekten
✓ 1930: Kinderbijslag
✓ 1936: Jaarlijkse vakantie
✓ 1944: Ziekte- en invaliditeitsverzekering (deel van “sociaal pact” voor werknemers)
❖ Moment dat moment dat ziekte- en invaliditeitsverzekering is ontstaan in België
= Start van algemene ziekte- en invaliditeitsverzekering voor iedereen (behalve
zelfstandigen, dit kwam later)
❖ Het is niet plots ontstaan, het is zo gegroeid => Gevolg van verschillende historische
ontwikkelingen
✓ 1956-1971: sociale zekerheid voor zelfstandigen
✓ ➔ = evolutie van verschillende soorten gezondheidszorgstructuren en verzekeringen
Pagina 3 van 318
, • Welke evolutie is er geweest in de Belgische staatsstructuren? (~staatshervormingen = 6)
✓ 1831 – 1970:
❖ België is ontstaan in 1831 en sindsdien zijn er verschuivingen geweest
❖ Eenheidsstaat → hiërarchische niveaus
In het begin was België een eenheidsstaat en later is het geëvolueerd naar
verschillende niveaus
✓ 1970 – 1990:
❖ Grondwetsherzieningen (1970; 1980; 1988)
Taalgebieden en Cultuurgemeenschappen
Gewesten
✓ 1993: Federale Staat (4)
❖ Nationaal – Gemeenschap – Gewest (Grondwet art. 1)
Meer en meer krijgen de kleinere niveaus meer bevoegdheden en dus ook
budgetten
✓ 2001-nu: verdere hervorming autonomie (5-6)
• Overzicht van de 6 staatshervormingen
✓ Er waren 6 staatshervormingen die geleid hebben tot wat het nu is
✓ KENNEN: weten dat er verschillende staatshervormingen waren en weten dat het van
eenheidsstaat naar kleinere niveaus ging die meer bevoegdheden krijgen
• België
✓ 3 gemeenschappen
❖ Gemeenschappelijk kenmerk: taal en cultuur
❖ Vlaamse Gemeenschap – Franstalige gemeenschap – Duitstalige gemeenschap
✓ 3 gewesten
❖ Zijn niet hetzelfde als de 3 gemeenschappen
❖ Gewesten zijn eerder economisch van aard
❖ Vlaams Gewest, Waals Gewest en Brussels Hoofdstedelijk gewest
✓ ➔ zeer complex op vlak van bevoegdheden (veel verschillende niveaus, verschillende
regeringen en verschillende ministers)
Pagina 4 van 318
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studX. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $32.94. You're not tied to anything after your purchase.
