28 COLD WAR CONFLICTS AND CONSENSUS 1945-1965
Naoorlogs Europa en de wortels van de Koude Oorlog | Waarom werd WOII zo snel
gevolgd door de Koude Oorlog?
GB en de VS stonden tegenover de SU tidens het oorlogsherstel. In 1949 was het grootste deel van
Europa verdeeld in Oost en West. De volgende veertg iaar was er een Koude Oorlog – rivaliteit tussen de
SU en de VS waardoor Europa gesplitst raakte in een SU-communisten blok en een VS-kapitalisten blok
tussen 1945 en 1989.
Het nalatenschap van WOII
Europa’s landschap was kapot en veel mensen waren dood of dakloos.
Displaced persons – postwar vluchtelingen, waaronder 13 milioen Duitsers, oud-Nazi gevangenen en
dwangarbeiders, en wezen. DPs konden niet altid naar huis. SU-inwoners konden vanuit het westen niet
terug wegens wantrouwen vanuit de SU. Joodse DPs hadden last van antsemitsme en bleven in de
Joodse DP kampen in Duitsland.
Duitsland en Oostenriik werden verdeeld in 4 stukken na de oorlog: een stuk voor de VS, de SU, GB en FR.
Elk strafe de Duitsers en ook verdachten van samenwerking met Duitsers.
Denazificate moest natonaalsocialisme wegdrukken en de Nazi Parti bestrafen. Bii de Processen van
Neurenberg (’45-’46) werden belangriike Nazi’s veroordeeld.
Na de Neurenberg processen, dreven de allies uiteen. In het Westen waren militaire hoven belangriik voor
de vervolging, wat minder werd door de KO. In de SU waren strafen ernstg, wat ook minder werd door
de KO. Veel ex-Nazi’s kregen leidende posites in de overheid en industrie in zowel SU-gebied als westers
gebied.
De vredesovereenkomsten en wortels van de Koude Oorlog
De overwinnende allies (SU, VS, GB) probeerden vrede te vormen, maar dat ging mis door geschillen over
kapitalisme en communisme. Dit was de uitkomst van militaire ontwikkelingen, oorlogsovereenkomsten
en politeke en ideologische verschillen vanuit de Russische Revolute.
1943 kwamen er postwar besprekingen met de Grote Drie, Stalin, Roosevelt en Churchill, in Theran.
Plannen:
o Duitsland verpleteren;
o Grenzen van Polen;
o Strategie – Stalin en Roosevelt wilden een tweede front in Frankriik. Dit gebeurde, maar later dan
gewenst door de SU. Een GB-VS-invasie in Frankriik zorgde dat dit leger en het SU-leger samen
kwamen in verslagen Duitsland langs de noord-zuidliin. De SU-troepen zouden de overhand
hebben bii het wegdrukken van Duitsers uit Oost- en Centraal-Europa. Dit gaf Europa de vorm
van na de oorlog.
Feb 1945 in Yalta ontmoeten de Grote Drie elkaar opnieuw. SU had een groot deel van Oost-Europa in
handen en waren dichtbii Berliin. De VS-GB-troepen moesten nog naar Duitsland. De VS moest Japan nog
verslaan. SU had dus een grote voorsprong.
De allies besloten in Yalta dat alle vier winnende machten een stukie Duitsland zouden kriigen en dat
Duitsland schadevergoeding moest doen aan SU. Oost-Polen ging naar de SU en zou west gecompenseerd
worden door stukken Duitsland. Nieuwe overheden in SU-Europa zouden gekozen worden maar
vriendeliik ziin naar de SU.
De Yalta compromis over verkiezingen brak haast meteen. Communistsche partien kregen in Bulgariie en
Polen de macht. De Soviets vormden coalite overheden met belangriike plekken voor Moskou-getrainde
communisten. Potsdam Conferente iuli 1945: verschillen over verkiezingen in SU-Europa kwamen tot
uitbarstng. Truman en Stalin kregen ruzie.
Tiidens het gevecht tegen DL konden de allies nog samenbliiven. Viiandigheid tussen allen kwam tot uitng
na de oorlog.
Stalin wilde een buferzone van sympathieke staten rondom de SU en tegeliikertid expanderen. Hii
vertrouwde alleen communisten. De VS wilde democratsch kapitalisme behouden en open markten.
West versus Oost
September 1945: Japan geef zich over, Truman helpt de SU niet meer.
Oktober: VS zou geen overheid erkennen die opgezet was tegen de wil van het volk in.
Maart: Churchill verklaart dat er een iizeren gordiin door Europa loopt.
, SU consolideerde macht in Centraal- en Oost-Europa met veel support vanwege het verslaan van de
Duitsers en de communistsche idealen van geliikheid tegenover het fascisme. Ze konden echter geen
macht verkriigen d.m.v. vriie verkiezingen. Er kwamen nep-verkiezingen waardoor communistsche
regimes ontstonden. Dit versterkte in het westen de angst voor communistsche expansie.
In West-Europa kreeg het communisme ook support: Italië en Frankriik. Burgeroorlog in Griekenland en
China zete communisten tegenover de autoritaire leiders met steun van de VS.
Truman Doctrine – Amerikaans beleid om communisme in de landen die onder SU controle vielen binnen
die landen te houden (George Kennan, 1946). Dit beleid versterkte door de SU atoombom in 1949. Het
leger werd vergroot, evenals de bommenvoorraad.
Marshallhulp – Amerikaans plan voor economische hulp om Europa te helpen herstellen na de oorlog
(deel van Truman Doctrine).
1949: Council for Mutual Economic Assistance (COMECON) – economische organisate van
communistsche staten om het Oostblok te herstellen onder Soviet toezicht.
Juni 1948: West-Berliin kriigt nieuwe valuta, deel van plan om West-Duitsland VS-gezind te maken. Dit
ging tegen de vredesovereenkomst in en maakte Stalin banger voor Amerikanen in Europa. Banden tussen
GB, FR, BE en NL overtuigden Stalin dat een Westblok zich vormde tegen de SU. Hii blokkeerde vervoer
naar Berliin, het westen stuurde daarop vliegtuigen met spullen voor West-Berliin. Na 324 dagen werden
de wegen weer geopend.
Gevolgen:
o Weg open voor het ontstaan van gedeelde Duitse staten in 1949: BRD en DDR.
o De ‘containment’ van de Truman Doctrine bleek te werken, dus 1949: NAVO. 1955: West-
Duitsland erbii; Warschau Pact – SU militaire alliante van de Oostblok communistsche landen in
Europa.
Toen door de SU gesteund Noord-Korea Zuid-Korea binnenviel in 1950, stuurde Truman VS troepen. In
1953 eindigde dit in een eeuwige splitsing.
De viiandigheid van de KO zorgde voor een race in nucleaire bewapening, een ruimterace en een
computerrevolute door vooruitgang in wetenschap en technologie.
Grote wetenschap in het nucleaire tidperk
Theoretsche wetenschap en praktsche technologie kwamen samen (radar, luchtoorlog, atoombom).
Big Science – samenkomst van theoretsch werk en geavanceerde technieken in bureaucratsche
organisate, kon moeiliike problemen tackelen; was duur en had daarom financiering van overheden en
grote bedriiven nodig.
Big Science hielp de wapenwedloop. Een kwart van de wetenschappeliike en technische mensen werkten
voor wapenmakerii.
Geavanceerde wetenschap, gulle overheden en militaire vraag kwamen samen in de ruimterace van de
1960s. De SU begon met een voorsprong (Sputnik), wat de VS eng vond (NASA).
Nucleaire wapens en de ruimterace waren mogeliik door de revolute in computertechnologie. De
zoektocht naar wapens in WOII zorgde voor ontwikkeling van geavanceerde data-processing machines.
Vanaf de 1960s waren computers van groot belang voor militair, commercieel en wetenschappeliik
gebruik.
Big Science had voordelen voor het gewone volk, nameliik groene revolute: landbouwonderzoek zorgde
voor meer voedsel.
De westerse renaissance/herstel in West-Europa | Wat waren de bronnen van
naoorlogs herstel en stabiliteit in West-Europa?
Europa herstelde, met West-Europa aan kop. Er ontstonden democratsche politeke insttutes en
economische groei. Consumentenrevolute bracht betere levensstandaard en een gevoel van vooruitgang,
politci sloten economische overeenkomsten en stchten de Europese Economische Gemeenschap, de
eerste stappen naar Europese eenheid.
De zoektocht naar politeke en sociale consensus
De Marshallhulp en de Koreaanse oorlog zorgden voor toenemende economische actviteit. Economic
miracle – Tiidsgenoten gebruikten dit oom de snelle economische groei te omschriiven, vaak gebaseerd
op de consumentensector, in post-WOII West-Europa.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller subtiel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.22. You're not tied to anything after your purchase.