Het begrip inkoop kan je op verschillende manieren opvatten:
- Als de aanschaf zelf
- Als functioneel gebied van een organisatie
- Als afdeling
Inkoop is alles waar een externe factuur tegenover staat
Vertalen inkoop naar organisatiestrategie:
- Strategisch: het vertalen van de organisatiestrategie naar een inkoopstrategie
- Tactisch: het beheersen van een bestand van leveranciers
- Operationeel: het inkopen zelf
Strategische inkoopbeslissingen:
- Inkopen in plaats van zelf maken
- Intensieve samenwerking met kleiner aantal leveranciers
- Risico spreiden over meer leveranciers
- Meer globaal inkopen
- Duurzaam inkopen
- Vermindering voorraden
- Verlaging inslagkosten
- Vermindering retourzendingen
- Verhogen kwaliteit van de ingekochte goederen
- Langetermijncontracten afsluiten
- Goede inkoopcontracten
- Markt ontwikkelingen screenen
Een handig instrument om het gezamenlijke belang van onderdelen van een organisatie te
onderstrepen: de waarde keten (figuur 1.1)
Afdeling inkoop moet ernaar streven om meerwaarde voor de eigen organisatie te creëren
Het inkoopkanaal is de weg waarlangs een organisatie producten of diensten verwerft.
Een inkoopafdeling heeft twee mogelijke inkoopkanalen
1. Direct kanaal: een producent levert direct aan de inkopende organisatie zonder tussenhandel
2. Indirect kanaal: de leverancier levert goederen via een of meer tussenstappen.
Welk kanaal of welke kanalen een inkoper gebruikt voor inkoop, hangt af van de volgende factoren
- De strategie
- De beschikbaarheid van een kanaal
- De wettelijke beperkingen
- Ketenmacht
- De specifieke deelmarkt
Een strategisch inkoopplan is bedoeld om alle neuzen binnen de inkoopafdeling dezelfde kant op te
laten wijzen ne om een heldere visie te ontwikkelen waarbinnen een individuele inkoper en besteller
zijn werk kan verrichten.
Strategisch inkoopplan bevat:
, - Inkoopdoelstellingen die zijn afgeleid van organisatiedoelstellingen
- Een inkoopstrategie waarin wordt beschreven hoe de inkoopdoelstellingen worden
gerealiseerd
- De hoofdlijnen van het leveranciersmanagement
- De wijze waarop de inkooporganisatie is vormgegeven (rol inkoopafdeling, samenwerking
met andere afdelingen)
In tactisch inkoopplan zet men de activiteiten en plannen voor de middellange termijn uit
Elementen van een dergelijk plan zijn:
- Inrichting van het leveranciers bestand voor deze artikelgroep
- Wijze waarop de leveranciers binnen de artikelgroep worden ontwikkeld
- Hoe leveranciersprestaties worden gemeten
- Voor welke contractvormen wordt gekozen
- Op welke wijze risico’s worden geminimaliseerd
- Planning van de activiteiten om het plan te realiseren
Een goed model om inkoop te verankeren in de bedrijfsstrategie is de strategische driehoek van Van
Weele. Dit model helpt een inkoper om keuzes te maken ten aanzien van (figuur 1.5):
1. Afnemers
2. Concurrenten
3. Leveranciers
Het vijfkrachtenmodel helpt om de concurrentiepositie van een organisatie te bepalen. Om een goed
idee te krijgen van de te verwachten concurrentie onderscheidt Porter 5 omgevingskrachten:
1. Potentiële toetreders
a. Zijn je leveranciers in staat je de benodigde grondstoffen of machines te leveren? Of
moeten we deze activiteiten zelf gaan verrichten?
2. Kopers
a. Stelt de koper eisen aan de gebruikte grondstoffen en halfproducten?
3. Leveranciers
a. Stellen de leveranciers eisen die verenigbaar zijn met het behalen van de
bedrijfsstrategie, of doen ze er afbreuk aan? Hebben mijn leveranciers veel
concurrenten of juist niet?
4. Bedrijfstakconcurrenten
a. Kan ik tegen betere condities inkopen bij mijn leveranciers of juist niet?
5. Potentiële substituten
a. Hoe kun je ervoor zorgen dat je product unieke grondstoffen of halfproducten bevat
die door andere bedrijven niet gebruikt kunnen worden zodat je product moeilijk na
te maken of te kopiëren is?
Alles draait om de perfect fit, ofwel de mate waarin de positionering van een organisatie past op die
door haar gekozen markt. Hierin zijn 3 strategieën onderscheden.
1. Kostenleiderschap: de goedkoopste zijn
2. Differentiatiestrategie: hierbij wil bedrijf zich onderscheiden van de rest door bijvoorbeeld
hoge kwaliteit
3. Focusstrategie: hier kiest de organisatie voor een bijzonder marktsegment. De organisatie
speelt dan heel gericht in op de specifieke verlangen van een specifieke doelgroep.
Inkoopkosten:
- Personeel van de inkoopafdeling
- Werkplek, inclusief automatisering en faciliteiten van de inkopers
- Inkoopsoftware
, - Leveranciersbeheer
- Leveranciersbezoek
- Beursbezoek
- Inkoopmarktonderzoek
- Het opvragen en beoordelen van offertes
Return on investement: winst / totaal vermogen
Een kritieke succesfactor beschrijft welke zaken goed moeten lopen om succes te bereiken.
Met prestatie-indicatoren kun je meten hoe het staat met een kritieke succesfactor.
Het vaststellen van prestatie-indicatoren en de bijbehorende normen moet zorgvuldig gebeuren. De
vastgestelde norm moet:
- Passen bij de wensen van externe klanten
- Aanvaard worden door medewerkers
- Duidelijk zijn
- Haalbaar zijn
Om te kunnen achterhalen hoe een organisatie presteert op kritieke processen, moeten doelen bij
voorkeur SMART zijn: specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden]
Het verbeteren van de kwaliteit van bedrijfsprocessen kan bijvoorbeeld plaatsvinden door gebruik te
maken van de Deming-cirkel. Deze wordt ook wel de PDCA-cirkel genoemd naar de vier stadia:
1. Plan
2. Do
3. Check
4. Act
6 trends waargenomen bij het onderzoek naar trends in de inkoop:
1. De inkoper heeft steeds meer vaardigheden nodig
2. E-business wordt steeds belangrijker
3. De inkoopfunctie wordt strategischer
4. De inkooporganisatie wordt meer hybride
5. Teamwork wordt belangrijker in inkoop
6. Inkoop in de publieke sector wordt strategischer
Aan de gedragscodes van inkopers liggen vier kernwaarden ten grondslag:
1. Zakelijk fatsoen
2. Deskundigheid en objectiviteit
3. Vrije mededinging
4. Duurzaamheid
Boek:
Wat verstaan we onder inkoop?
Inkoop heeft verschillende betekenissen. Allereerst heeft inkoop betrekking op de aanschaf van een
product of een dienst. Daarnaast is inkoop de benaming voor een functie in een organisatie. Immers,
inkoopactiviteiten worden door veel meer medewerkers uitgevoerd dan alleen de inkoper. De derde
betekenis heeft betrekking op de inkoopafdeling. Om een bijdrage te leveren aan de organisatie,
moet inkoop aansluiten bij de organisatiestrategie.
Wat is de positie van inkoop in de logistieke keten?
, Inkoop vormt de verbinding van de eigen organisatie met organisaties eerder in de keten. Voor het
bepalen van de juiste keuzes ten aanzien van het inkoopkanaal moet de inkoper inzicht hebben in de
activiteiten binnen eerdere schakels van de keten. Daarnaast hebben inkoopbeslissingen invloed op
latere schakels in de keten.
Hoe kan inkoop meerwaarde creëren?
Inkoop moet de bedrijfsstrategie omzetten in een passende inkoopstrategie. Naarmate het
inkoopaandeel van een organisatie hoger is, is de bijdrage van inkoop aan de realisatie van de
ondernemingsstrategie belangrijker. Met het DuPont-model kan eenvoudig aangetoond worden wat
de invloed van inkoop op de rentabiliteit van het totale vermogen is. Dan blijkt dat besparen op
inkoopkosten veel effect heeft.
Hoe kan de organisatie inkoopresultaat bereiken?
Om voorgang van de inkoopplannen te monitoren, is het belangrijk te werken met kritieke
succesfactoren en bijbehorende prestatie-indicatoren. Door regelmatig de realisatie te vergelijken
met de norm kan de organisatie de voortgang bewaken
Wat zijn trends in inkoop?
Inkoop binnen organisaties verandert van een operationele functie die reageert op inkoopaanvragen
naar een strategische functie die binnen de organisatie proactief samenwerkt met andere
functionele gebieden. Inkoop kijkt dan over de grenzen van de afdelingen heen. E-business wordt
steeds belangrijker. Daarnaast zien we steeds meer verschillende vormen van inkooporganisaties. De
inkoper van de toekomst heeft steeds meer vaardigheden nodig, waaronder ‘soft skills’, hij moet een
teamspeler zijn en moet op strategische niveau kunnen meedenken. Daarnaast is het belangrijk dat
de inkoper ethisch handelt. Ten slotte is inkoop een goede graadmeter van groei of krimp van de
economie, en wordt deze ontwikkeling in de Purchasing Managers’ Index in vele landen maandelijks
gepubliceerd.
Hoofdstuk 2
Productiebedrijven zetten onder andere onderdelen, halffabricaten en grondstoffen om in nieuwe
producten, met behulp van personeel, kapitaalgoederen en service, tegen een bepaalde prijs en met
een bepaalde kwaliteit
De productie kan geplant worden door push-systeem of door een pull-systeem.
Het gebruik van een material requirements planning (MRP-I) of materiaalbehoefteplan is een
typische push-aanpak. Voor de productie van het product wordt gebruik gemaakt van de bill of
materials (BOM). Er wordt geproduceerd naar het hoofdproductieplan (HPP) (of mast production
schedule (MPS)). Dit is feitelijk de bruto behoefte die we voor een bepaalde periode klaar moeten
hebben.
Enterprise resource planning (ERP) is er om een directe digitale aansluiting tussen afdelingen binnen
een organisatie en tussen schakels in te keten mogelijk te maken.
Sales en operations planning (S&OP): vanuit het strategische businessplan worden regelmatig
(maandelijks) de verkoopplanning en de productieplanning bijgesteld. Bij de verkoopplanning gaat
het om de vraagvoorspelling en bij de productieplanning gaat het om de aanbodzijde (hoeveel
eindproducten zijn er op voorraad en wat moet er nog geproduceerd worden).
Bij het pull-systeem wordt Just in time (JIT) gewerkt. Dit betekend dat zodra een order binnenkomt
er pas inkopen worden gedaan en de productie pas start. Dit alles zodat precies op tijd geleverd kan
worden en er geen voorraad is.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tiesvanleeuwen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.51. You're not tied to anything after your purchase.