Samenvattingen van de hoorcolleges van het vak Ethiek. De informatie van de slides zijn samen met de collegeaantekeningen in dit bestand samengevoegd. Ook zijn de nabesprekingen (dus de antwoorden vanuit de docent) van de casussen uit de hoorcolleges en de denkoefeningen toegevoegd aan het bestand.
, Hoorcollege 1 (02-02-2024) – Inleiding Ethiek
Ethiek is een symmetrische reflectie op de moraal.
- Moraal = het geheel van waarden en normen die we hebben.
- Waarde = de abstracte nastrevenswaardige voorstelling van het goede.
- Norm = een impliciet of expliciet handelingsvoorschrift (regel) dat je laat zien hoe je moet
handelen.
Ethiek is van oudsher een belangrijk onderdeel van de (praktische) filosofie. Het is de vraag naar het
goede leven, doet kritisch onderzoek naar de morele opvattingen en laat ons nadenken over goed
handelen. “Ethiek is niet het volgen van regels en ethiek leer je niet van buiten, maar daar denk je
over na.”
Wanneer is iets een ethische vraag? Het is een ethische vraag wanneer er normen en waarden
meespelen, wanneer je erover na kunt denken en er iets van kan vinden. Een informatieve vraag naar
een feit is niet ethisch.
Wel een ethische vraag Geen ethische vraag
Moeten alle kinderen naar school? Schijnt buiten de zon?
Mogen ouders zelf weten hoe zij hun kind opvoeden?
Is het een jongen of een meisje? (het is niet altijd even duidelijk)
Moralen
Er zijn vier intuïtieve moralen (instinctieve moralen) (Filosoof Verplaetse):
1. De hechtingsmoraal regelt hoe we omgaan met de mensen met wie we verbonden zijn. In
deze moraal gaat het over hechting en empathie.
2. De geweldmoraal: Een moreel systeem dat regelt hoe we met bedreigende situaties omgaan
(vb. in oorlogssituaties).
3. De reinigingsmoraal: regelt dat mensen reinheid koppelen aan het goede en besmetting aan
het kwaad. Mensen verweren zich tegen vreemde stoffen.
4. De samenwerkingsmoraal: speelt een rol in de manier waarop mensen met elkaar
samenwerken en omgaan met mensen die de samenwerking bedreigen. Mensen werken met
elkaar samen om daar beter van de te worden. (vb. je koopt online een product of bij
collectieve samenwerking).
Normatief
‘Normatief’ stelt hoe het hoort! Normen zijn echter geen feiten, maar een impliciete of expliciete
regel.
- Expliciete uitspraak: “Dit vinden we hier niet normaal. Je moet je aan deze regel houden”.
- Impliciete regel: Je gaat niet hard staan schreeuwen in een kerk.
De heersende opvattingen binnen een bepaalde groep/setting spelen hierbij mee. Normatieve
discussies richten zich ook op de onderliggende waarden.
Pedagogiek en ethiek
Pedagogiek is een normatieve wetenschap. De pedagogiek normeert in een bepaalde mate wat goed
opvoeden is en pedagogen houden zich hieraan vast (= ethiek).
Als professional zul je altijd te maken krijgen met een goede houding en hiervoor heb je ethiek nodig.
Als pedagoog moet je goed kunnen handelen in de praktijk.
- Praktijk: klinisch, onderwijs, beleid, onderzoek
- Goed handelen als professional: dit is ethiek en heeft betrekking op normatieve
professionaliteit
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller josjenn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.53. You're not tied to anything after your purchase.
