Dit is een samenvatting van het gehele boek: Praktisch Staatsrecht (derde druk), geschreven door Mr. Y.M. Visscher. Er zijn enkele aanvullingen vanuit de colleges.
Hoofdstuk 3: De organisatie van de Nederlandse Staat en het Koninkrijk 12
Hoofdstuk 4 Regering en parlement 15
Hoofdstuk 5 Wet- en regelgeving 22
Hoofdstuk 6 Bestuur en beleid 26
Hoofdstuk 7 Decentralisatie 31
Hoofdstuk 2 Grondrechten in Nederland 34
Hoofdstuk 8 Rechtsbescherming en rechtspraak 37
Hoofdstuk 9 Volkenrecht en Europees gemeenschapsrecht 42
2
,Inleiding
Deze samenvatting is gebaseerd op het boek ‘Praktisch Staatsrecht’ (derde druk),
geschreven door Mr. Y. M. Visscher, met enkele aanvullingen uit de colleges van dhr. Mr. G.
W. Milet de St. Aubin. De volgorde van de hoofdstukken is gebaseerd op de volgorde zoals
deze in de colleges werden behandeld. Mogelijkerwijs zijn er een beperkt aantal
onderwerpen uit het boek niet samengevat, gezien het feit deze niet behandeld zijn in de
colleges.
3
,Hoofdstuk 1 Nederlandse staat en zijn bewoners
1.1 De Nederlandse staat
1.1.1 Kenmerken van de staat
De kenmerken van een staat zijn:
1. Grondgebied
Er is een afgebakend, begrensd grondgebied welke na talloze jaren van oorlog tot
stand zijn gekomen en door middel van verdragen met buurlanden zijn afgesproken.
Ook het luchtruim en een deel van de zee behoort tot het Nederlandse grondgebied.
2. Gemeenschap
De volksgemeenschap wordt gevormd door mensen die daartoe behoren vanwege
hun afstamming of die op eigen verzoek de nationaliteit van de staat hebben
verkregen.
3. Gezag
Het hoogste gezag van de staat is gericht op het scheppen en handhaven van orde
en recht. Het hoogste gezag van de staat heeft een geweldsmonopolie om te
voorkomen dat burgers voor eigen rechter gaan spelen. Het hoogste gezag wordt
niet alleen uitgeoefend op de burgers, maar ook op vreemdelingen op Nederlands
grondgebied.
De staat kan worden gezien als zelfstandige en ondeelbare eenheid, de staat is dus
soeverein. De staat is ook een rechtspersoon en daarmee zelfstandig drager van rechten en
plichten en kan als staatsmacht optreden in het juridische verkeer binnen Nederland en in
contact met andere staten. Deze erkennen de Nederlandse staat en moeten het
zelfbeschikkingsrecht van Nederland binnen zijn eigen staat en over zijn eigen
staatsaangelegenheden respecteren.
De overheid zorgt ervoor dat het algemeen belang wordt gediend, hetgeen wat in belang is
van de meeste burgers en van de staat als geheel. Dit doet de overheid door als wetgever
op te treden, het land te besturen en door middel van rechtspraak.
De hoofdlijnen van het staatsrecht zijn als volgt:
- Inrichting van de staat en verdeling van bevoegdheden;
- Handhaving individuele vrijheden van de burger;
- Totstandkoming, gelding en handhaving van het recht;
- Rechtspraak en rechtsbescherming tegen de overheid.
4
, 1.1.2 Het Koninkrijk der Nederlanden
De basis voor het Koninkrijk der Nederlanden is in de 17e eeuw gelegd, in de tijd van
kolonisatie. De Nederlandse koloniën waren indertijd:
- Nederlands-Indië;
- Suriname;
- De toenmalige Nederlandse Antillen.
Indonesië en Suriname hebben zich in 1945 en 1975 van het Koninkrijk losgemaakt en
werden onafhankelijke staten. Aruba werd in 1986 een onafhankelijke staat, hoewel zij nog
steeds tot het Koninkrijk behoren. Vanaf toen was er sprake van een staatsrechtelijke
verhouding tussen drie landen, te weten:
- Nederland;
- De Nederlandse Antillen;
- Aruba met een aparte status.
Op 15 december 2008 is er een nieuw akkoord gekomen met de staatsrechtelijke partners.
De Nederlandse Antillen zijn vanaf 10-10-2010 opgeheven. Curaçao, Sint Maarten en Aruba
zijn zelfstandige staten binnen het Koninkrijk geworden. Bonaire, Sint Eustatius en Saba zijn
overzeese gemeenten geworden.
Bovenstaande staat allemaal beschreven in het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden.
Dit is een staatsregeling waarin afspraken zijn vastgelegd over de onderlinge verhoudingen
van het Koninkrijk en de samenwerking. Aangelegenheden die het Koninkrijk betreffen zijn
onder andere:
- Handhaving van de onafhankelijkheid;
- Verdediging van het Koninkrijk;
- Buitenlandse betrekkingen.
De wetten die van toepassing zijn in het gehele Koninkrijk, zijn Rijkswetten. De Nederlandse
overheid heeft feitelijk de grootste stem in het Koninkrijk. Echter, de afzonderlijke staten
Aruba, Curaçao en Sint Maarten mogen volgens het Statuut hun eigen aangelegenheden
zelf behartigen. Zij hebben een eigen bestuur, wetgever en rechterlijke macht.
1.2 Nederlanders en vreemdelingen
1.2.1 Nederlanderschap
Burgers die tot het Koninkrijk der Nederlanden behoren, hebben de Nederlandse
nationaliteit, zij bezitten Nederlanderschap. De rechtsgevolgen hiervan zijn:
- Nederlanders hebben vrije toegang tot Nederland en mogen hier vrij verblijven. Dit
valt onder het gewoonterecht. Nederlanders zijn altijd tot Nederland toegelaten en
ook nooit uitgezet.
5
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SandervdBerg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.84. You're not tied to anything after your purchase.