Hoofdstuk 2: Spelers in het veld van het bestuursrecht 7
Hoofdstuk 3 Bevoegdheden van het openbaar bestuur 11
Hoofdstuk 4 De spelregels voor het openbaar bestuur 14
Hoofdstuk 5 Bestuur in actie: beschikkingen 17
Hoofdstuk 6 Handhaving van het bestuursrecht 22
Hoofdstuk 7 Toezicht op bestuursorganen en rechtsbescherming 25
Hoofdstuk 8 De rechter aan zet 30
Hoofdstuk 9 Bestuur in actie: privaatrechtelijke instrumenten 34
Hoofdstuk 10 Klachten en aansprakelijkheid 35
2
,Inleiding
Dit is de samenvatting van het boek ‘Praktisch Bestuursrecht’ (vierde druk), geschreven door
Mr. Y. M. Visscher, met aanvullingen uit de colleges van mw. Mr. K. Tel. De hoofdstukken
zijn ingedeeld naar de volgorde zoals deze in de colleges werden behandeld. Mogelijkerwijs
zijn er een beperkt aantal onderwerpen uit het boek niet samengevat, gezien het feit deze
niet behandeld zijn in de colleges.
3
,Hoofdstuk 1 Kennismaking met het bestuursrecht
1.1 Wat is bestuursrecht?
Het bestuursrecht heeft betrekking op het juridisch functioneren van het openbaar bestuur
en zijn relatie tot de burger. Het openbaar bestuur treedt in verschillende hoedanigheden en
op verschillende manieren op en behartigt daarbij het algemeen belang. Het openbaar
bestuur kan bij de behartiging van het algemeen belang bepaalde dingen doen waardoor de
belangen van één of meer burgers worden getroffen. Daartegenover staat dat die burgers
mogelijkheden hebben om zich te beschermen tegen het optreden van het openbaar
bestuur.
De regels van het bestuursrecht zijn rechtsnormen. Deze hebben betrekking op:
- De organisatie van het openbaar bestuur;
- Het verlenen van bestuursbevoegdheden aan bestuursorganen;
- De rechtsnormen waaraan het openbaar bestuur zich moet houden bij de uitoefening
van die bestuursbevoegdheden;
- Rechtsnormen die gelden voor de burger en regels voor de handhaving ervan;
- De juridische bescherming voor de burger tegen het optreden van het openbaar
bestuur.
1.2 Legaliteitsbeginsel en specialiteitsbeginsel
1.2.1 Legaliteitsbeginsel
Het openbaar bestuur voert de wet uit, maar is hier ook zelf aan gebonden. Het openbaar
bestuur mag daarom alleen als openbaar bestuur optreden als dit is vastgelegd in de wet.
De wetmatigheid van bestuur, ook wel het legaliteitsbeginsel. Het openbaar bestuur mag
ook alleen de belangen van de burger(s) treffen in zijn optreden, indien dit in de wet is
vastgelegd.
1.2.2 Specialiteitsbeginsel
Tenzij de wet anders bepaalt, moet het openbaar bestuur bij alles wat het doet belangen
afwegen. Als behartiger van het algemeen belang moet het openbaar bestuur dit belang
afwegen tegen de belangen van individuele burgers. Het specialiteitsbeginsel beperkt die
afweging tot het kader van de belangen waarvoor een speciale wet is bedoeld. Het
openbaar bestuur mag in de gevallen waarvoor de wet of regeling is vastgelegd dus alleen
het specifieke belang behartigen waarop die wet of regeling zich richt.
4
, 1.3 Bronnen van bestuursrecht
Gezien het feit dat het voor de formele wetgever ondoenlijk is om in alle specifieke gevallen
in het land wetgeving te maken, is er een hiërarchisch stelsel waarbij iedere bestuurslaag
regelgeving mag opleggen, hoewel deze niet in strijd mag zijn met de wet- of regelgeving
van hogere bestuurslagen.
Verdragen, EU-verordening en EU-richtlijn
Belangrijke verdragen voor het bestuursrecht zijn het Europees verdrag tot bescherming van
de Rechten van de Mens, het Verdrag van de Europese Unie en het verdrag betreffende de
werking van de Europese Unie (EU-Werkingsverdrag). Deze verdragen en Europese
verordeningen hebben rechtstreekse werking (self-executing), wat betekent dat de daarin
opgenomen regels rechtstreeks in Nederland van toepassing zijn. Ook Europese richtlijnen
hebben rechtstreekse werking, maar dit wordt dikwijls pas duidelijk als de Nederlandse of
Europese rechter dit vaststelt.
Grondwet, wet in formele zin en AMvB
De Grondwet bevat op een aantal belangrijke grondrechten na, weinig regels voor burgers.
Formele wetten zijn wetten die worden gemaakt door de formele wetgever, de regering en
de Staten-Generaal samen. een AMvB wordt vastgesteld door de regering en bevat
hoofdzakelijk algemeen verbindende voorschriften voor zowel de overheid als burger. Via
een AMvB worden vaak ook bevoegdheden aan organen van het openbaar bestuur
toegekend.
Verordening/regeling
Ministeriële regelingen bevatten hoofdzakelijk algemeen verbindende voorschriften voor
burgers en kunnen ook bevoegdheden toekennen aan bestuursorganen. Hetzelfde geldt
voor provinciale, gemeentelijke en waterschapsverordeningen. Waterschapsverordeningen
zijn van dezelfde rang als gemeentelijke, maar vallen onder een ander territoriaal gebied.
Beleidsregels en vergunningvoorschriften
Beleidsregels zijn eigen richtlijnen voor het openbaar bestuur en gelden alleen voor het
orgaan van het openbaar bestuur dat ze heeft vastgesteld of waarvoor ze zijn bedoeld.
Vergunningvoorschriften zijn normen die gelden in het individuele geval, namelijk voor
degene aan wie de vergunning is verleend. Hierbij is vaak sprake van gelede normstelling,
wat betekent dat de normen voor een bepaald geval (mede) worden bepaald door normen in
verschillende regelingen die dikwijls in een hiërarchische verhouding tot elkaar staan.
1.4 Algemeen en bijzonder bestuursrecht
Het algemeen bestuursrecht bevat regels die op alle terreinen van het bestuurlijk optreden
van toepassing zijn, zoals het toekennen van bestuursbevoegdheden aan bestuursorganen
en voor handhaving van rechtsnormen en besluiten.
5
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SandervdBerg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.