LEH 3 Bijzondere wijzen van overdracht (van een
goed)
Inleiding
In deze leereenheid gaan we twee bijzondere vormen van ‘’overdracht van goederen’’ bestuderen,
namelijk:
1. De overdracht onder voorwaarde en tijdsbepaling, art. 3:38 BW en afdeling 6.1.5 BW.
2. De levering bij voorbaat van toekomstige goederen, art. 3:97 BW.
Bij een overdracht onder voorwaarde of tijdsbepaling maken partijen de werking van de overdracht
(= de rechtsovergang van het goed van het vermogen van de ene partij naar het vermogen van de
andere partij) afhankelijk van :
- een onzekere toekomstige gebeurtenis (een voorwaarde) of
- een zekere toekomstige gebeurtenis (een tijdsbepaling).
Bij de behandeling van de overdracht onder voorwaarde of tijdsbepaling gaat het om de toepassing
van de juridische constructie op de verbintenis tot overdracht van een goed. Daarbij speelt de
goederenrechtelijke werking van art. 3:84 lid 4 BW een grote rol.
Verder nog goed om te weten.
De overdracht onder voorwaarde en tijdsbepaling en de overdracht van toekomstige goederen zijn
onderwerpen met een tamelijk abstract karakter. Dit abstracte karakter komt doordat de relevante
handelingen niet gelijktijdig plaatsvinden, maar in de tijd uit elkaar liggen en omdat het onzeker is of
een voorwaarde in vervulling zal gaan. Het kan daarom behulpzaam zijn om schema’s en tijdlijnen te
schetsen om het overzicht te behouden.
In het studieboek Pitlo Goederenrecht wordt systematisch aandacht besteed aan de gevolgen van de
behandelde situaties in het faillissement van een van de betrokken partijen. Die uitleg is behulpzaam
bij het bepalen tot wiens vermogen een bepaald goed op welk moment behoort. Het
faillissementsbeslag maakt de failliet beschikkingsonbevoegd ten aanzien van alle goederen uit zijn
vermogen en dat bepaalt mede of een overdracht (onder voorwaarde of als gevolg van een levering bij
voorbaat) tot stand komt.
In paragraaf 3.1 leer je waarom partijen aan een verbintenis tot overdracht van een goed een
voorwaarde of tijdsbepaling verbinden en wat daarvan de gevolgen voor (1) partijen en voor (2)
derden zijn als de toekomstige gebeurtenis wel/niet voordoet.
In paragraaf 3.2 leer je de wijze waarop toekomstige goederen bij voorbaat geleverd kunnen worden
en de regels o.g.v. waarvan de overdracht vervolgens tot stand komt.
Pagina 1 van 30
,3.1 De overdracht onder voorwaarde en tijdsbepaling
In paragraaf 3.1 ga je de rechtshandeling en de verbintenis onder voorwaarde en tijdsbepaling
bespreken.
- Art. 3:38 BW = Rechtshandeling onder een tijdbepaling of voorwaarde.
- Afdeling 6.1.5. BW (artt. 6:21-26 BW) = Verbintenissen onder voorwaarde en tijdsbepaling
uit een overeenkomst.
Met deze kennis ga je de voorwaarden bestuderen die aan een verbintenis tot overdracht van een
goed kunnen worden verbonden. Daarbij komt de goederenrechtelijke werking van het in vervulling
gaan van de voorwaarde o.g.v. art. 3:84 lid 4 BW aan de orde.
Een tijdsbepaling en voorwaarde kunnen opschortend en ontbindend van karakter zijn.
- Opschortende tijdsbepaling en voorwaarde
- Ontbindende tijdsbepaling en voorwaarde
Bij de overdracht van een goed onder een opschortende voorwaarde was lange tijd onduidelijk
wat precies de status was van het voorwaardelijke eigendomsrecht van de verkrijger in de periode
voordat de voorwaarde in vervulling gaat.
Voorbeeld: De voorwaarde dat de verkrijger eerst de koopprijs betaalt.
De HR heeft in het arrest Rabobank/Reuser (verplicht arrest) een beslissing gegeven over de aard van
dat recht.
Pagina 2 van 30
, De rechtshandeling onder tijdsbepaling en voorwaarde (art. 3:38
BW)
Een rechtshandeling kan worden verricht onder:
- Tijdsbepaling
De rechtsgevolgen van de rechtshandeling is afhankelijk van een zekere toekomstige
gebeurtenis.
Het is zeker dat het de gebeurtenis zal plaatsvinden, maar de tijdstip waarop is nog onzeker.
Voorbeeld: Een beding in een verzekeringsovereenkomst dat uitkering van de verzekerde som
afhankelijk stelt van het overlijden van de verzekeringsnemer. Het staat namelijk vast dat de
verzekeringsnemer op enig moment komt te overlijden.
- Voorwaarde
De rechtsgevolgen van de rechtshandeling is afhankelijk van een onzekere toekomstige
gebeurtenis.
Voorbeeld: Als volgens de polisbepalingen uitkering plaats vindt bij het bereiken van de 65-jarige
leeftijd. Het is namelijk onzeker of de verzekeringnemer die leeftijd zal bereiken.
De tijdsbepaling en voorwaarde kan opschortend en ontbindend van karakter zijn.
- Art. 6:22 BW = Bij een rechtshandeling onder een opschortende tijdsbepaling of voorwaarde
treden de rechtsgevolgen van de rechtshandeling niet direct in, maar na het plaatsvinden van
het voorval.
Voorbeeld: Een levering onder eigendomsvoorbehoud (namelijk dat de koopprijs wordt betaald).
- Art. 6:22 BW = Bij een rechtshandeling onder een ontbindende tijdsbepaling of voorwaarde
treden de rechtsgevolgen direct in, maar eindigen zij zodra het voorval plaatsvindt.
Voorbeeld: Een huurovereenkomst voor zes maanden.
Pagina 3 van 30
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller demeta. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.54. You're not tied to anything after your purchase.
