Summary
Samenvatting Materieel Strafrecht leereenheid 4 De strafbare poging en voorbereiding
- Course
- Institution
Samenvatting Materieel Strafrecht leereenheid 4 De strafbare poging en voorbereiding Open Universiteit
[Show more]
1 review
By: mlmdevilee • 7 months ago
Seller
Follow
demeta
Reviews received
Content preview
Materieel strafrechtLEH 4 De strafbare poging en voorbereiding
Samenvatting (handleiding)
Inleiding: De verschillende fasen van het strafbaar feit
Het Nederlandse strafrecht wordt getypeerd als: Een daadschriftrecht.
= Het strafrecht richt op de daad (waarneembare en strafwaardig te achten gedragingen) en niet op de
(bijzondere) omstandigheden van de dader.
Gedachten zijn dus strafrechtelijk gezien vrij. Een Gesinnungsstrafrecht (= waarbij gedachten niet strafrechtelijk
vrij zijn), moet worden vermeden.
De hoofdregel is: Een gedraging is alleen strafbaar wanneer die voldoet aan alle bestanddelen van een
delictsomschrijving (= strafrechtelijke aansprakelijkheid).
Echter, de strafrechtelijke aansprakelijkheid kan ook bestaan als niet aan alle bestanddelen van een
delictsomschrijving is voldaan, namelijk:
Art. 45 Sr. = In geval van ‘’een poging’’ tot het plegen van een misdrijf (misdrijf zelf is dus niet voltooid).
Art. 46 Sr. = In geval van ‘’een voorbereiding’’ van het plegen van een misdrijf.
Kortom:
Ook in de voorfase van een delict kunnen strafwaardige gedragingen plaatsvinden. Op deze grondslag zijn de
volgende twee algemene leerstukken gebouwd, namelijk:
1. Poging (tot het plegen van een misdrijf)
2. Voorbereiding (van het plegen van een misdrijf)
Een strafbaar feit is dus niet altijd alleen een gebeurtenis, maar ook een traject met verschillende fasen vóórdat
het eigenlijke strafbaar feit (ofwel: gronddelict) daadwerkelijk is voltooid.
Zoals: een plan, de voorbereiding van de uitvoering, de uitvoering zelf tot aan het intreden van het gevolg van
die gedraging.
Voorbeelden:
Een ontvoering vangt meestal aan in ‘’de (lange) fase van voorbereiding’’. Denk bijv. regelen van een auto
waarmee het slachtoffer wordt vervoerd en een ruimte waarin het slachtoffer wordt vastgehouden.
Het is daarna mogelijk dat de ontvoering blijft steken in ‘’de fase van poging’’. Bijv. omdat het slachtoffer
tijdig weet weg te komen.
Twee gestolen schilderijen van Van Gogh die na veertien jaar teruggevonden zijn in Italië bij een Italiaanse
maffiabaas. Hierin zie je duidelijk de verschillende fasen van het strafbaar feit.
Als het verstrekte glas waardoor de inbrekers naar binnen zijn gegaan gepantserd zou zijn geweest en
daardoor niet met de meegebrachte moker had kunnen worden ingeslagen, in dat geval zou het delict in
de fase van poging blijven steken.
Voorbereiding en poging zijn dus niet in het algemeen strafbaar. Strafbaar is een voorbereiding van en een
poging tot het een bepaald misdrijf. Daarom wordt gesproken over: Een onvolkomen delictsvorm.
Voorbeelden:
‘’Een poging tot een misdrijf’’, want er is wel een begin gemaakt aan het misdrijf, maar die is niet voltooid.
‘’Een voorbereiding van een misdrijf’’, want er is nog géén start gemaakt aan de uitvoering van het misdrijf.
Het onvolkomen karakter zie je ook terug in de regeling van de strafmaxima.
Op voorbereiding staat de helft van de hoofdstraffen die zijn gesteld op het voltooide delict.
Op poging staat 2/3 van de hoofdstraffen die zijn gesteld op het voltooide delict.
De poging staat het dichts bij het voltooide strafbare feit.
Het Nederlandse strafrecht wordt van oudsher beschouwd als een daadstrafrecht. Het gaat daarbij om:
waarneembare, strafwaardige gedragingen.
Pagina 1 van 16
,Dit betekent, dat gedachten strafrechtelijk gezien vrij zijn. Een gedachte is géén poging. Voor poging tot een
strafbaar feit is meer vereist dan alleen gedachten. Dit geldt niet voor voorbereidingshandelingen.
In deze leereenheid wordt besproken: Onder welke omstandigheden en voorwaarden strafrechtelijke
aansprakelijkheid kan bestaan in ‘’de voorfase’’ van een strafbaar feit.
Of anders gezegd:
Onder welke omstandigheden en voorwaarden is ‘’een poging tot een misdrijf’’ en ‘’het voorbereiden van het
plegen van een misdrijf’’ strafbaar?
Leerdoelen:
De voorfase van het strafbaar feit (gronddelict);
Het onderscheid tussen poging en voorbereiding;
De voorwaarden waaronder poging en voorbereiding van misdrijven strafbaar zijn;
De maatschappelijke en juridische context waarbinnen de leerstukken van poging en voorbereiding zich
bevinden;
De inhoud en toepassing van het leerstuk van de vrijwillige terugtred.
Verplichte arresten:
Uitzendbureau Cito
Grenswisselkantoor
HR 30 juni 2015, NBSTRAF 2015, 214, m.nt. J.S. Nan (enkel de annotatie van Nan).
HR 26 januari 2016, NJ 2016/247, m.nt. N. Keijzer (enkel de annotatie van Keijzer).
Pagina 2 van 16
, ‘’Poging’’ tot misdrijf (ofwel: de strafbare poging)
Art. 45 lid 1 Sr. = Poging tot misdrijf is strafbaar, wanneer het voornemen van de dader zich door een begin van
uitvoering heeft geopenbaard.
De drie voorwaarden voor een poging tot een misdrijf zijn:
1. Misdrijf
N.B. Een poging tot overtreding is niet strafbaar..
2. Een voornemen tot misdrijf.
De ondergrens wordt gevormd door het voorwaardelijk opzet.
Het voornemen:
komt vaak aan de orde bij de toetsing van de uiterlijke verschijningsvorm.
moet zijn gericht op een bepaald misdrijf.
Het voornemen is niet altijd makkelijk vast te stellen.
Voorbeeld:
Als iemand een huis binnendringt, kan niet uit die gedraging worden afgeleid welk misdrijf hij
voornemens is te plegen. Is dat inbraak, mishandeling of wat anders?
Gaat het om meerdere misdrijven? Dan levert dat een meervoudige poging op.
Het voornemen is een opzetvorm.
Het opzet bij poging is toekomstgericht.
Voorwaardelijk opzet is voldoende voor het bewijs van het voornemen, tenzij het beoogde delict een
afwijkende opzetvorm kent.
Voorbeeld:
Het hof had aangenomen dat de verdachte voorwaardelijk opzet had op de dood van een in de woning
aanwezige vrouw.
Echter, niet vast stond dat die vrouw zich, toen de verdachte schoot, in de woonkamer bevond.
Daarom kon niet worden vastgesteld of er een aanmerkelijke kans bestond dat die vrouw door het
schot lichamelijk letsel zou kunnen oplopen.
In dit geval kan ook niet gesproken worden over bijv. poging tot doodslag, want de opzet en daarmee
ook het voornemen is niet aangetoond.
Strafbaar is niet de poging tot misdrijf in het algemeen, maar een poging tot een specifiek misdrijf.
Voor het bepalen van het strafmaximum is het nodig dat duidelijk wordt vastgesteld op welk delict de
poging was gericht.
3. Het begin van de uitvoering van het misdrijf heeft zich geopenbaard (ofwel: uitvoeringshandeling, dus
anders dan een voorbereidingshandeling)
Wat is ‘’het begin van uitvoering’’? Ofwel: Wat is ‘’een uitvoeringshandeling’’?
= Dat de poger iets doet.
*Dat een bepaalde gedraging waarneembaar is.
*Het gaat dus om meer dan een verkeerde intentie.
*Ook is dit mede afhankelijk van de grondslag die voor strafbaarstelling van de poging van het misdrijf
wordt gekozen.
*Er moet dus een begin met het delict zijn gemaakt en dat kon automatisch voltooien.
*Een start van de uitvoering van een concrete plan voor een voorgenomen delict.
*De aanvang van de eerste fase van het strafbaar feit (bijv. openen van de gasgraan om iemand te
vermoorden).
*De voltooide eerste stap dat geweld inhoudt (bijv. slaan met een hamer op het hoofd).
*De gedraging zou kunnen leiden tot een voltooid delict.
*Daarnaast speelt steeds het bijzondere delict in kwestie een belangrijke rol. Zo kan dezelfde
gedraging (bijv. inklimming = onbevoegd binnendringen van een gebouw via niet-normale toegang)
Pagina 3 van 16
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller demeta. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.84. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now