Volledige samenvatting Saxion Psychopathologie Deel 1 - Leerjaar 2/Kwartiel 3
26 views 1 purchase
Course
Psychopathologie
Institution
Saxion Hogeschool (Saxion)
Book
Klinische psychologie
Hierbij een volledige samenvatting van de module Psychopathologie die gegeven wordt op het Saxion in leerjaar 2, kwartiel 3. Dit is tentamen stof. De samenvatting bestaat uit 34 pagina's. De samenvatting is gebaseerd op het volgende boek:
Van der Molen, H. T., Dehue, F., Thewissen, V., Gunther, N....
SAMENVATTING: ALLE STOORNISSEN uit Klinische Ontwikkelingspsychologie (202100061) en Psychopathologie (202100181)
DEELTENTAMEN 1: College Aantekeningen en Samenvattingen - Psychopathologie (202100181) - Klinische Psychologie (ISBN: 978-90-01-88147-4)
All for this textbook (2)
Written for
Saxion Hogeschool (Saxion)
Toegepaste Psychologie
Psychopathologie
All documents for this subject (34)
Seller
Follow
brittmorsink
Reviews received
Content preview
Psychopathologie
H1 ⎯ Over klinische psychologie en abnormaal gedrag
Klinische psychologie: een tak van de psychologie die zich richt op het
begrijpen, beoordelen, diagnosticeren en behandelen van psychische
stoornissen en psychische problemen bij individuen. Klinische psychologen
tref je in alle sectoren van de gezondheidszorg aan. Het vakgebied houdt
zich vooral bezig met gedrag dat afwijkt van een bepaalde norm.
Persoonlijkheidspsychologie: bestudeerd de verschillen tussen mensen
op het gebied van capaciteiten en eigenschappen in het algemeen.
Er dient een onderscheid te worden gemaakt tussen basisdisciplines en
toepassingsgerichte disciplines.
5 basisdisciplines binnen de psychologie:
o De psychologische functieleer
o De ontwikkelingspsychologie
o De gedragsleer (sociale psychologie)
o De persoonlijkheidspsychologie
o De methodenleer
Tot de toepassingsgerichte disciplines behoren de klinische psychologie,
de arbeids- en organisatiepsychologie en de onderwijspsychologie.
Afwijkingen van de norm kunnen betrekking hebben op verschillende
aspecten van het menselijk functioneren. In de eerste plaats kan het gaan
om aspecten van de individuele persoon. Bijvoorbeeld afwijkend gedrag
door excessief drinken, afwijkende gedachten zoals dwanggedachten en
afwijkende belevingen zoals extreme angsten. Die afwijkingen kunnen
afzonderlijk optreden, maar in veel gevallen is er sprake van een
combinatie op deze drie gebieden. Dat is niet zo gek want gedrag,
gedachten en gevoelens hangen dikwijls samen. In de tweede plaats
kunnen mensen ook afwijken van de norm in de relaties met anderen.
Afwijkingen van wat normaal is binnen sociale relaties, hebben vaak weer
invloed op het gedrag, de gedachten en belevingen binnen het individu.
Dit is tevens het laatste aspect.
Abnormaal gedrag:
› Persoonlijk lijden
› Disfunctioneren van gedrag: de mate waarin gedrag het dagelijks
functioneren en het welbevinden van het individu (of anderen)
ondermijnt. Zij belemmeren het individuele functioneren op deze
gebieden aanzienlijk en verhinderen dat een persoon zijn doelen
bereikt.
› Irrationeel/onbegrijpelijk gedrag: als mensen in het gedrag van anderen
geen logica of zin kunnen ontdekken zijn zij geneigd die ander als
abnormaal te zien.
,› Onvoorspelbaar gedrag en controle verlies: mensen willen graag hun
eigen leven beheersen. Deze beheersing kan alleen ontstaan als het
gedrag van anderen enigszins voorspelbaar is. In een onvoorspelbare
omgeving zullen velen zich bedreigd voelen. Met name als
onvoorspelbaar gedrag van een ander het gevolg lijkt van controle
verlies, kunnen gevoelens van bedreiging ontstaan.
› Opvallend en onconventioneel gedrag: gedrag dat sterk afwijkt of
opvalt van de wijze waarop zijzelf zich gedragen, zullen zij eerder
abnormaal of ongebruikelijk vinden.
› Gedrag dat een ongemakkelijk gevoel oproept bij anderen: als iemand
gedrag vertoont waarmee de ongeschreven regels in een bepaalde
cultuur worden overschreven, kan dat bij anderen een gevoel van
ongemak (observer discomfort) oproepen.
› Het overtreden van morele normen: mensen vellen een moreel oordeel
over gedrag op basis van hun opvattingen over hoe mensen zich
zouden moeten gedragen. Naarmate gedrag van een ander minder
overeenkomt met hun eigen ideeën over optimaal functioneren, neemt
de kans toe dat zij het gedrag abnormaal vinden.
Psychische stoornissen worden gedefinieerd door clusters van
disfunctionele gedragingen, die samengaan met persoonlijk lijden of
verslechtering van het functioneren.
Er zijn verschillende modellen die uitspraken mogelijk maken over het
onderscheid tussen normaal en abnormaal gedrag.
Het statisch model is een benadering binnen de gezondheidszorg die
stoornissen en ziekten erkent wanneer er een abnormaliteit is bij extreem
lage of extreem hoge scores op schalen waarmee eigenschappen
betrouwbaar en valide worden gemeten. De meeste psychologische tests
sluiten aan bij deze benadering. Er wordt dan niet een strakke grens
getrokken tussen normaal en abnormaal, maar krijgen de verschillende
scores een betekenis in termen van zeer laag tot zeer hoog. Het probleem
met dit model is dat het niet specificeert hoe ongewoon gedrag moet zijn
om het abnormaal te kunnen benoemen.
Het medisch model is een benadering binnen de gezondheidszorg die
stoornissen en ziekten beschouwt als biologische aandoeningen die
kunnen worden gediagnosticeerd, behandeld en genezen door medische
interventies. Veel klinisch psychologen en psychiaters nemen aan dat de
oorzaken van psychische stoornissen moeten worden gezocht in
onderliggende mechanismen. Die mechanismen kunnen somatogeen of
psychogeen zijn. Somatogeen: een lichamelijke aandoening ligt aan de
psychische stoornis ten grondslag. Psychogeen: een stoornis ligt aan een
psychologisch mechanisme ten grondslag. Volgens de aanhangers van het
medisch model zijn psychische stoornissen vergelijkbaar met somatische
ziekten en dus het beste te verhelpen door de onderliggende
mechanismen te bestrijden. Het bezwaar voor dit model is dat er bij vele
psychische stoornissen nog niet een eenduidig onderliggend mechanisme
,is aangetoond, dit maakt het twijfelachtig of er wel sprake is van een
ziekte.
Volgens Szasz gaat het bij de meeste stoornissen om afwijkingen van
psychosociale of ethische normen en niet om medische afwijkingen. Zijn
voorstel was om het begrip mental illness in deze gevallen te vervangen
door problems in living. Nog een kritiekpunt op het medisch model is dat
het gebruik van begrippen als ziekte en therapie stigmatisering in de hand
werkt. Stigmatisering om bekend te staan als psychiatrisch patiënt kan
nadelig zijn aangezien de stempel een selffulfilling prophecy kan zijn, dit
wordt ook wel de labeling-theorie genoemd. De angst om
gestigmatiseerd te worden bestaat en weerhoudt sommigen ervan om
hulp te zoeken bij de geestelijke gezondheid.
Het leer- of onderwijsmodel is een alternatief voor het medisch model.
Dit geld voornamelijk voor stoornissen waaraan geen duidelijke organische
oorzaken ten grondslag liggen. De stoornissen zijn ontstaan door een
verkeerd verlopen leerproces. In dit model wordt de uitgangssituatie niet
beschreven als ziekte of abnormaliteit, maar als persoonlijk probleem. Er
wordt niet gesproken van een diagnose en een stoornis maar van een
leerdoel en een vaardigheidstekort. Het woord therapie wordt vervangen
door onderwijsprogramma en tijdens dit onderwijsprogramma leert de
leerling kennis en vaardigheden die kunnen bijdragen tot de vermindering
of opheffing van de tekorten. Volgens aanhangers van dit model wordt
iemand als ‘ziek’ beschouwd als degene geen verantwoordelijkheid kan
dragen, en niet meer aanspreekbaar is voor zijn doen en laten, dit heet
ook wel demarcatie- of afgrenzingscriterium.
De meeste stoornissen zijn multi-genetisch bepaald, dit betekent dat
meerdere genen er invloed op hebben.
Nature (natuur): verwijst naar de invloed van genetische en biologische
factoren op de ontwikkeling van een individu.
Nurture (opvoeding): verwijst naar de invloed van omgevingsfactoren op
de ontwikkeling van een individu.
H9 – Classificeren van de DSM5
Wat is classificeren? Bij het classificeren van psychopathologische
verschijnselen gaat het om het ordenen van menselijke gedragingen,
ervaringen, belevingen of eigenschappen, en niet om het in hokjes
plaatsen van mensen. De indeling in klassen gaat uit van het vaststellen
van symptomen: afzonderlijke verschijnselen, zoals slaapproblemen,
verminderde eetlust, lusteloosheid en concentratieproblemen. Een groep
symptomen die vaak gezamenlijk voorkomen, worden aangeduid als een
syndroom of stoornis.
Een klassieke opvatting is dat verschillende subtypen (in dit geval
psychische stoornissen) zich idealiter van elkaar onderscheiden in hun
, oorzaken (etiologie), de wijze waarop de stoornis zich ontwikkelt, de
prognose en de behandeling die er effectief voor is. Deze kenmerken
gelden binnen het medische model als de kenmerken van een
nosologische eenheid of ziekte eenheid.
Classificatie betekent hier het stellen van een diagnose of de uiteindelijke
indeling van de problematiek in een klasse of op een dimensie.
Onder de term diagnostiek verstaan we het proces dat zich afspeelt
tussen de hulpverlener en de cliënt, met als doel het stellen van een
diagnose en/of het doen van een evaluerende uitspraak over een persoon.
Psychische klachten en persoonlijkheidsfactoren worden daarbij in kaart
gebracht om de behandeling of begeleiding te kunnen afstemmen op de
behoefte van de cliënt. Om een specifieker beeld te krijgen van de
problematiek van een cliënt wordt er onderzoek gedaan naar andere
persoonlijkheidskenmerken van de cliënt, het cognitief functioneren, de
intelligentie, het sociale functioneren en vaardigheden in het omgaan met
belastende levensomstandigheden.
Een differentiële diagnose is een proces dat wordt gebruikt om vast te
stellen welke aandoening of stoornis het meest waarschijnlijk
verantwoordelijk is voor de symptomen die een individu vertoont.
Verschijnselen kunnen op verschillende manieren in klassen worden
verdeeld:
Categoriaal vs dimensioneel: indeling in een klasse die duidelijk van de
andere is afgegrensd, je hebt wel iets of niet. Bij een dimensionele
classificatie bepaalt de mate waarin iemand een klacht vertoont, de plaats
die hij in het classificatiesysteem krijgt toegekend. Het voordeel van een
dimensionele benadering is dat de ernst van stoornissen beter is aan te
geven dan bij een categoriale indeling.
Monothetisch vs polythetisch: leden van een klasse hebben 1 of meer
kenmerken met elkaar gemeen (depressieve mensen hebben een sombere
stemming of verlies van plezier). Bij polythetisch daarentegen hebben
leden van een klasse zo veel mogelijk kenmerken gemeen maar hoeven
niet noodzakelijk 1 specifiek kenmerk te delen.
Symptomen vs pathogene mechanismen: psychische stoornissen kan
men beschrijven in termen van symptomen die aan de buitenkant
waarneembaar zijn of die een cliënt zelf aangeeft (descriptieve of
beschrijvende classificatie). Een andere indeling is op basis van
ziekmakende (pathogene) mechanismen, ook wel structurele
diagnostiek. Psychische stoornissen worden in dat geval ingedeeld op
grond van de processen die de symptomen zouden veroorzaken.
Hiërarchisch vs nevenschikkend: systemen waarin sommige klassen
een hogere rang hebben dan andere klassen. Nevenschikkend
daarentegen zijn systemen waarin alle klassen dezelfde rang hebben.
Een cut-offpoint (ook wel drempelwaarde genoemd) verwijst naar een
specifieke waarde of grenswaarde die wordt gebruikt om een onderscheid
te maken tussen twee categorieën.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brittmorsink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.06. You're not tied to anything after your purchase.
