Handboek Organisatie en Management. Een praktijkgerichte benadering
Deze samenvatting is gebaseerd op de 9e druk van het boek " Handboek Organisatie en Management" van Jos Marcus en Nick van Dam. In deze samenvatting staan de belangrijkste onderwerpen uit hoofdstuk 1, 2, 7, 8, 9, 11 en 12. In makkelijke taal en korte zinnen word alles duidelijk uitgelegd zodat je g...
Organisatiekunde
Deze samenvatting bevat hoofdstuk 1,2,7,8,9,11 en 12
Van het boek : Handboek Organisatie en Management 9e druk > Jos Marcus & Nick van
Dam
,Hoofdstuk 0 : De evolutie van organisatie en management
Organisatiekunde = een interdisciplinaire wetenschap die zich bezighoudt met het gedrag besturen
van organisaties + factoren die dit gedrag bepalen en de wijze waarop organisaties het meest
doeltreffend bestuurd kunnen worden
De definitie van organisatiekunde heeft 2 aspecten van het vakgebied;
- Descriptief aspect : beschrijving van het gedrag, motieven, gevolgen van organisaties
- Prescriptief aspect : advies over te volgen handelwijze + organisatie inrichting
Interdisciplinariteit = bevat veel elementen uit verschillende wetenschappen
Multidisciplinair = als we alle bijdrage uit deze vakgebieden verzamelen kennis uit meerdere
vakgebieden word samengesteld
Besturing = poging tot gerichte beïnvloeding, richting geven aan processen, mate waarin de besturing
slaagt wordt bepaald door doeltreffendheid en effectiviteit
Socrates + Plato > theorieën over leiding geven, taakverdeling, specialisatie
Henry Fayol > 1e die zei dat management een vak moet worden en geleerd moet worden i.p.v. door
talent/erfenis/verkregen positie
In jaren 1960/1970 > organisatiekunde zoals we het nu kennen. De reden hiervan: complexer + groter
worden van organisaties door sterke ontwikkelingen van de techniek en economie
Italiaan Niccolo Machiavelli
- vooral voor vorsten + leiders
- behoud + uitbereiding van macht
- mercantilisme overheerste = bezit van goed + geld is enige welvaartsbron
Adam Smith
- “productieve arbeid is de bron van welvaart”
- Door arbeidsverdeling de productiviteit sterk verhoogd
- Bedrijfsvoering heeft het systematisch aangepakt, men heeft meer aandacht voor efficiency
Frederick Taylor > scientific management
- Richt zich op productiebedrijven
- “een bedrijfsleider moet zich niet opstellen als slavendrijver maar een bredere visie hebben
op zijn zaak in organisatie die bestaat uit : plannen, coördineren, toezicht, uitoefenen,
controleren van resultaten”
- Scientific management
Hoofdpunten uit scientific management;
❖ Wetenschappelijke analyse van de werkzaamheden en het uitvoeren van beweging
studies, resultaten hiervan kunnen leiden tot standaardisatie en normalisatie van
productieprocessen en hierin te gebruiken machines en materialen
❖ Vergaande taakverdeling en training van de arbeiders, waarbij elke handeling en
beweging is voorgeschreven. Hierdoor krijgt de arbeider veel routine, waardoor
hogere productienormen gehaald kunnen worden
❖ Een hechte en vriendschappelijke samenwerking tussen leiding en arbeiders
❖ Bedrijfsleiders zijn verantwoordelijk voor analyseren en het zoeken naar
werkmethoden + scheppen van productievoorwaarden
❖ De juiste man op de juiste plaats door zorgvuldige selectie
❖ Invoering van prestatiebeloningen met als deel te komen tot lagere productiekosten
2
,Achtbazenstelsel > arbeidsverdeling over 8 functies. Deze moeten ieder door een aparte functionaris
uitgevoerd worden.
1. Tijd + kosten
2. Werkinstructies
3. Bewerking + hun volgorde
4. Werkvoorbereiding + hun uitgifte
5. Technische leiding
6. Onderhoud
7. Kwaliteitscontrole
8. Personeelsbeheer
Waar gebruik werd gemaakt van dit stelsel + principes schoot de productiviteit omhoog maar het
loon en de onderlinge verhouding met de chefs niet.
Henri Fayol > general managementtheorie
- Richt zich op management
Volgens hem zijn er 6 onafhankelijke management gebieden
- Technisch
- Commercieel
- Financieel
- Zelfbescherming
- Boekhouding
- Besturing
Besturing is het belangrijkste deel van managers en bestaat uit 5 taken;
1. Plannen of vooruitzien
2. Organiseren
3. Bevel voeren
4. Coördineren
5. Controleren
Belangrijkste principe van fayol: eenheid van commando > iedere werknemer heeft 1 baas over zich
Max Weber > theorie van bureaucratie
- Richt zich op overheidsorganisaties en grote bedrijven
De ideale bureaucratiekenmerken volgens hem zijn
- Sterk doorgevoerde taakverdeling
- Hiërarchische bevelstructuur
- Nauwkeurig afgebakende bevoegdheden en verantwoordelijkheden
- Onpersoonlijke relaties tussen functionarissen
- Werving o.b.v. bekwaamheden i.p.v. vriendjespolitiek
- Bevordering + beloning o.b.v. objectieve criteria + procedures
- Uitvoering van werkzaamheden volgens vaste routines
- Vastlegging van alle gegevens > schriftelijk
- Aan restricties gebonden macht van functionarissen
Een ideale bureaucratie > is het meest doelmatig
3
, Elton Mayo > zocht het verband tussen verbetering van werkomstandigheden
- Naast objectieve factoren ook subjectieve factoren voor het resultaat zoals zekerheid en
aandacht
- Deel uit maken van een groep is het belangrijkst
- Vindt dat bedrijfsleiding moet zorgen voor goede intermenselijke verhouding
- Toverwoord: samenwerking
Human Relations beweging > ontstaan in de tijd van scientific management
Warren G. Bennis > revisionisme: noodzaak van revisie van uitgangspunten van HR-beweging
Rensis Likert > kritiek op humans relations beweging maar ook op scientific management
- revisionisme
- Was de eerste om overbrugging te maken tussen 2 stromingen
- Richtte zich op organisatiestructuur en communicatie
- Linking-pin structuur = verlappende groepen in een organisatie. Bijv. leider van een groep
maakt deel uit van een hogere groep
Frederick Herzberg
- Zijn theorie is gebaseerd op behoeftehiërarchie van Abraham Maslow
Er zijn 5 niveaus van behoeften; van hoogste tot laagste
- Behoefte aan zelfontplooiing: dragen van verantwoordelijkheid, ontwikkeling, kansen,
creativiteit
- behoefte aan erkenning: prestige, succes
- behoefte aan acceptatie: vriendschap , horen
- behoefte aan zekerheid: bescherming, stabiliteit, regelement
- fysische behoeften: eten, slapen, drinken, seks
Kenneth Boulding > systeembenadering > revisionist
- zijn theorie: orgs worden gezien als systemen
- systeembenadering: belangrijkste element > organisaties staan in windwerking met de
buitenwereld
- management moet organisatieproblemen integraal aanpakken
Paul Lawrence en Jay lorsch > contigentiebenadering
- contingentie = bepaaldheid door situatie
recente organisatietheorieën
Philip Crosby > kwaliteitsmanagement theorieën
- kwaliteitszorg
- werkt volgens zero defects concept
- “organisaties kunnen hun kosten met 20% reduceren als ze kwaliteitszorg op nr. 1 zetten”
Henry Mintzberg
- Organisaties moeten hun eigenschappen in overeenstemming brengen tot configuratie > dat
is een ideaaltypische organisatie
- Men ontwikkelt visie om andere organisaties sneller te begrijpen
- Mintzberg; ”strategie kan niet gepland, dit faalt in organisaties”
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nikayengibaryan. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.33. You're not tied to anything after your purchase.
