Dit is een samenvatting voor de openboektoets van Netwerken 1. Dit vak is onderdeel van POPIN. De samenvatting is een bundel van de bronnen die in de toetsmatrijs van staat. De bronnen die gebruikt zijn zijn in het paars gemarkeerd.
Johnson, D & Johnson, F (2021). Groepsdynamica. Theorie en vaardigheden. Amsterdam:
Pearson.
Hoofdstuk 1.
Groepsdynamica: de sociale wetenschap die zich richt op groepsprocessen.
Binnen de groepsdynamica doen wetenschappers onderzoek naar:
- De aard van groepen.
- Het gedrag in groepen.
- De ontwikkeling van groepen.
- De onderlinge relaties tussen groepen en individuen en grote instituties.
De zeven meest gebruikte definities voor de term groep:
1. Doel: een groep is een verzameling mensen die gezamenlijk een bepaald doel wil
bereiken.
2. Interdependentie: een groep is een verzameling individuen die op een bepaalde
manier afhankelijk van elkaar zijn. Dit is interdependentie.
- Autonoom: zelfstandig in het bepalen wat je wilt.
3. Interactie: een groep is een verzameling individuen die directie contacten (interactie)
met elkaar onderhouden.
4. Perceptie van groepslidmaatschap: een groep is een sociale eenheid die bestaat uit
twee of meer personen die zichzelf als lid van een groep beschouwen.
5. Gestructureerde relaties: een groep is een verzameling individuen van wie de
interacties door een aantal rollen en normen gestructureerd worden.
6. Wederzijdse beïnvloeding: een groep is een verzameling individuen die elkaar
beïnvloeden.
7. Motivatie: een groep is een verzameling individuen die door zich te verenigen
bepaalde persoonlijke behoeften trachten te bevredigen.
Losse verzameling: een verzameling die bestaat uit verschillende individuen die zich op
hetzelfde moment op dezelfde plaats bevinden, maar die geen eenheid vormen of een
bepaalde overeenkomst vertonen.
Kleine groep: twee of meer individuen die direct contact met elkaar hebben.
Twee standpunten over het karakter van de groep:
- de groepssoriëntatie gaat er vanuit dat mensen die zich als groep verenigen een
nieuwe sociale eenheid in het leven roepen, met haar eigen regels, attitudes,
opvattingen en gebruiken,
- Individuele oriëntatie: stelt dat er zonder individu geen groepen zouden bestaan en
legt het accent op het individu en minder op de groep als geheel.
De groepsorientatie van Emile Durkheim: als we bij het individu beginnen, zullen we niets
begrijpen van wat er in een groep afspeelt.
De individuele oriëntatie van Floyd Allport: groepen kunnen niet denken, voelen, of
handelen. Alleen mensen kunnen dat. In zijn ogen zijn groepen niet meer dan een geheel
,van waarden, gedachten en gewoonten die een aantal mensen op hetzelfde moment
hebben en het totaal van de handelingen van elk groepslid is afzonderlijk.
Groepseffectiviteit: de mate waarin de inspanningen van de groep bijdragen aan de
realisatie van het beoogde doel van die inspanningen.
(sociale) systeemtheorie: gaat er vanuit dat het gedrag van mensen pas kan worden
begrepen in de context van de mens zelf en zijn relaties.
Rol: een combinatie van verwachtingen die bepalen hoe ieder groepslid zich tegenover een
ander groepslid dient te gedragen.
Complementair: aanvullend tot een geheel.
Rolconflict: de strijd tussen de verschillende verwachtingen over de plichten die bij een rol
horen.
Status: de waardering die aan een individu binnen de groep wordt toegekend op basis van
specifieke kenmerken van die persoon.
Norm: gemeenschappelijke ideeën over acceptabele gedragingen, attitudes en visie van
groepslessen. Impliciete of expliciete gedragsregels.
Soorten productieve groepen:
- Pseudogroep: een groep waarvan de leden te horen hebben gekregen dat zij met
elkaar moeten werken, terwijl ze er geen belang bij hebben. Het bevordert onderlinge
competitie.
- Traditionele groep: een groep waarvan de leden te horen hebben gekregen dat zij
met elkaar moeten werken en deze opdracht accepteren.
- Effectieve groep: een groep waarvan de leden samenwerken om
gemeenschappelijke doelen te bereiken, De leden onderkennen dat zij hun doelen
alleen kunnen bereiken als ook de andere groepsleden hun doelen realiseren
- Zeer succesvolle groep: een groep die aan alle criteria van een effectieve groep
voldoet en boven verwachting presteert.
, Drie dingen die een effectieve groep moet doen:
1. de gestelde doelen bereiken.
2. Positieve werkrelaties tussen de groepsleden in stand houden.
3. Zich aanpassen aan de veranderende omstandigheden in de omgeving.
Richtlijnen voor het creëren van effectieve groepen:
- Doelen: stel duidelijke, operante en relevante groepsdoelen op. Doelen die positieve
interdependentie en een sterke mate van betrokkenheid bij groepsleden oproepen.
- Communicatie: zorg voor tweezijdige communicatiepatronen die de groepsleden de
mogelijkheid geven hun gedachten en gevoelens op een accurate en heldere wijze
kenbaar te maken.
- Leiderschap: zorg ervoor dat het leiderschap en de groepsparticipatie evenredig over
de leden verdeeld worden.
- Macht: zorg ervoor dat alle groepsleden invloed kunnen uitoefenen op de gang van
zaken in de groep en dat de manier waarop die invloed wordt uitgeoefend aansluit bij
de behoeften van de groepsleden in het realiseren van de doelen.
- Besluitvorming: stem besluitvormings processen af op:
● De beschikbare tijd en middelen.
● De reikwijdte en de betekenis van het te nemen besluit.
● De mate van betrokkenheid die het ten uitvoer brengen van een besluit van
de groepsleden vraagt.
- Discussie: moedig gestructureerde discussies aan waarin de groepsleden hun
standpunten verdedigen, met elkaar van mening verschillen en vraagtekens bij
elkaars conclusies en argumenten zetten. Zo worden er goede en creatieve
beslissingen genomen.
- Conflicten: zorg ervoor dat de groepsleden hun belangenconflicten onder ogen zien
en deze op een gestructureerde manier oplossen.
- Sociale omgang: zorg voor positieve aandacht voor de individuele bijdragen van
iedere deelnemer in de groep en benadruk sociale vaardigheden.
Effectieve groepen. Ineffectieve groepen.
Doelen. - Individuele doelen en - Groepsdoelen worden opgelegd aan
groepsdoelen sluiten op elkaar de groepsleden.
aan. - Groepsdoelen zijn competitief.
- Groepsdoelen worden in overleg - Groepsdoelen willen elkaar
opgesteld, waardoor alle leden overtroeven.
zich verantwoordelijk voelen voor
het realiseren van de doelen.
Communicatie. - Communicatie verloopt tweezijdig. - Communicatie verloopt eenzijdig.
- Communicatie is openhartig. - Ideeën worden wel tot uitdrukking
gebracht, maar gevoelens worden
ontkend of genegeerd.
Leiderschap. - Inspraak en leiderschap worden - Het leiderschap wordt op basis van
evenredig verdeeld onder de autoriteit gedelegeerd.
groepsleden. - Inspraak is ongelijk verdeeld.
- Het bereiken van de doelen, het - Groepsleden domineren de meeste
, onderhouden van de onderlinge macht .
contacten en de - Het gaat om het bereiken van één
groepsontwikkeling worden doel.
benadrukt.
Macht. - De invloed en de macht van de - De positie die een groepslid inneemt,
groepsleden worden bepaald door bepaalt zijn macht.
hun capaciteiten en kennis. - Macht is geconcentreerd bij een aantal
- Contracten garanderen het mensen dat leidinggeeft aan de groep.
bereiken van de doelen die het - Groepsleden zijn gehoorzaam aan het
tegemoetkomen aan de behoeften gezag.
van individuen.
- De macht wordt evenredig onder
de groepsleden verdeeld.
Besluitvorming. - Besluitvormingsprocedures - Besluiten worden altijd genomen door
worden afgestemd op de situatie. degene met de meeste autoriteit.
- Er worden diverse procedures - Er vindt weinig groepsdiscussie plaats.
gebruikt. - De betrokkenheid van de groepsleden
- Bij het nemen van belangrijke is minimaal.
besluiten wordt naar consensus
gestreefd.
- Betrokkenheid en
groepsdiscussies worden
aangemoedigd.
Discussie. - Er vinden gestructureerde - Meningsverschillen tussen de leden
discussies plaats waarin de worden onderdrukt en vermeden.
groepsleden hun eigen - Er wordt direct naar een compromis
standpunten verdedigen en die gezocht.
van anderen in twijfel trekken. - Groepsdenken overheerst.
- Discussies leiden tot goede en
creatieve beslissingen en
oplossingen.
Conflicten. - Belangenconflicten worden door - Belangenconflicten worden langs de
middel van onderhandeling en weg van verdeeldheid zaaiende
bemiddeling opgelost. onderhandelingen opgelost of
helemaal vermeden.
Sociale - Sociale vaardigheden worden - Het accent ligt op de functies die de
omgang. benadrukt. groepsleden vervullen, niet op de
- Affectie, acceptatie, steun en individualiteit van de leden.
vertrouwen zorgen voor - Groepscohesie is onbelangrijk, de
groepsschesie. leden dienen zich op een rigide manier
- Er is ruimte voor individualiteit. aan de groep te conformeren.
- De leden maken geen adequaat
gebruik van sociale vaardigheden,
zoals het geven van feedback.
Twee theorieën over hoe groepen zich ontwikkelen:
- zich herhalende fase theorie.
- Opeenvolgende fase theorie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nikitawouda. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.44. You're not tied to anything after your purchase.
