Met deze persoonlijkheidsleer samenvatting heb ik in 2023 een 7.8 bij de studie Pedagogische Wetenschappen aan de UVA gehaald. Hij is compleet en alles wordt helder uitgelegd.
,Hoofdtheorieën:
FREUD > PSYCHOANALYTISCHE THEORIE
ESYNCK > BIOLOGISCHE TRAIT THEORIE
ERIKSON > DE LEVENSLOOP THEORIE
ROGERS > DE PERSOONSGERICHTE THEORIE
KELLY > DE CONSTRUCTTHEORIE
HOORCOLLEGE 1
Interacties met de buitenwereld
Perceptie: eigenschappen zorgen voor jouw perceptie van de wereld. Zie je het glas als halfvol of
halfleeg?
Selectie: eigenschappen verklaren wat voor omgeving/contexten/vrijetijdsbesteding kies jij?
Evocatie: eigenschappen roepen reacties op van de buitenwereld > een tegendraads persoon roept
ander gedrag op dan een makkelijk persoon
Manipulatie: bewuste/ intentionele beïnvloeding van de buitenwereld
Persoonlijkheid op 3 niveaus
1) Menselijke aard > kenmerkend voor de soort ‘mens’. Mensen worden vergeleken met
andere soorten (denk aan apen).
2) Individuele en groepsverschillen > verschillen tussen mensen of tussen groepen mensen.
Denk aan mensen in de horeca zijn meer sociaalgericht dan boekhouders.
3) Individuele uniekheid > ingezoomd op één persoon. Denk aan iemands persoonlijke
manier van het uiten van genegenheid.
6 domeinen voor persoonlijkheidstheorieën
1) Dispositioneel > gaat over basale eigenschappen (trait theorieën), hebben een genetische/
biologische basis
2) Biologische > biologische kenmerken die samenhangen met persoonlijkheidstrekken, en
hoe door evolutie mensen te typeren zijn.
3) Intrapsychische > mentale processen
4) Cognitief- experientiele > cognities (denken) en subjectieve ervaringen
5) Sociale en culturele > wederzijdse beïnvloeding tussen mensen
6) Aanpassings > wordt niet behandeld in dit vak
Beoordelen van persoonlijkheidstheorieën
- Volledigheid > hoeveel fenomenen en observaties m.b.t. persoonlijkheid gedekt worden
door een theorie. Hoe breed is de theorie? Een theorie over zelfwaardering is nauwer dan
de brede 5 factor model (deze is dus vollediger).
- Heuristische waarde > hoe vernieuwend is de theorie, is er een nieuw kader gegeven voor
nieuwe bevindingen > Esycnks biologische trait theorie was erg vernieuwend.
- Toetsbaarheid > is de theorie toetsbaar? Denk aan delen van Freuds theorie moeilijk
toetsbaar zijn.
, - Verenigbaarheid en integratie met andere kennis > komt het overeen met al bestaande
kennis.
- Zuinigheid > compactheid, weinig aannames (Skinners theorie is erg zuinig).
Skinner: persoonlijkheid is resultaat van bekrachtigingsgeschiedenis. Verschillen tussen mensen
komen door ieder hun unieke geschiedenis van bekrachtigende consequenties op gedrag. Deze
theorie is compact en makkelijk en dus > zuinig.
De kern van persoonlijkheid is constant (biologische traitheorie en 5-factor model)
De theorie van Skinner bijvoorbeeld richt zich meer op de buitenste ring en is dus veel
dynamischer.
Daarnaast draait de kern om intern en zodra je meer naar de buitenkant van de ring gaat wordt het
steeds meer extern.
FREUD PSYCHOANALYTISCHE THEORIE
Id: primitieve, biologische impulsen (seks en agressie). Id bevat libido: levensenergie. Het id
wordt gestuurd volgens het pleasure principle, de impulsen zijn gericht op het verkrijgen van
plezier.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller userjimmie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.40. You're not tied to anything after your purchase.
